107
107
iran aşıqlarının dastanları
nigarxanımıda çəkdi qəratın tərkinə qızlar biz getdik deyib
çənli belə yola düşdülər. Butərəfdən nigarxanımın
qaçırılmasını qızlar qaçıb xəbərini xodkara verdilər.
Xodkar o dəyqə fərman verdi qoşun atlandı düşdülər
koroğlunun dalıycan. Koroğlu şəhərdən bir az aralanmışdı
gördu qoşun yetirha yetirdədi. Koroğlu atın başını çövürdü
qoşunan davıya başlasın , nigarxanım dedi nə iş görürsən?
Koroğlu dedi istirəm dava eliyəm bir az atanın qoşunundan
qıram sonra gedək. Nigarxanım dedi ay koroğlu gərək
məni gətirmiyeydin, indiki gətirmisən götür məni get
çənlibelə sənin gücün məni atamın qoşununa çatmaz sən
bir nəfərsən atamın saysız hesabsız qoşunu var tutub səni
həlak edərlər. Koroğlu dedi nigarxanım mənsəni bucur
apara bilmərəm. Nigar dedi niya? Koroğlu dedi mən səni
belə aparsam dəlilərim diyərlər Koroğlu getdi xodkarın
qızını qaçırdı gətdi. Mən gərək burda bir yaxşı dava edəm
qoşundan qıram, qan tökəm, paşa öldürəm sonra səni
aparam mən belə sədəcə səni aparmacıyam. Koroğlu bunu
deyib qılıncını çəkib nigarxanımda tərkində qoşuna bir
vəlvələ düşdü ku eləbil bir sürü Çobansız qoyuna bir ac-
göz canavar girən kimi, Koroğlu sağdan verıb soldan çıxır,
soldan verıb sağdan çıxmağda olsun sizə xəbər verim çənli
beldən. Dəlilər bu fikrə düşdülər ki Koroğlu nigar xanımı
gətirməyə tək getdi birdən tutular elər başsız qalarıx
Koroğlunun dalıycan getmək lazimdi. Dəlilərin bir neçəsi
çənli beldəqaldi qalanı Koroğlunun dalıycan yoladüşdülər.
Dəlilər ozaman Koroğlunun yanına çatdılar ki Koroğlu
qoşunun içində sağa sola qılınc vırmağdaydı ama qoşun
Koroğlunu atıya alıb tut ha tutdaydı. Bu zaman dəlilər nərə
çəkər özlərini qoşuna vırdılar . qoşun dəliləri belə görəndə
108
108
iran aşıqlarının dastanları
Koroğlunun başında aralandılar. Bu zaman Koroğlu baxdı
ki dəlilər qoşuna qan uddurmaxdadı ama nigar xanım ürəyi
dolub aölamağdadı. Burda Koroğlu nigarxanıma nə deyir
tərəfindən diyək sizdə qulaq asın.
Ağlama telli nigarım
Gəldi dəlilərim gəldi
Xodkar qızı gözəl yarım
Gəldi dəlilərim gəldi
Qurbanam mərdin adina
Dostunu salar
yadina
Bu gün bir ər imdadina
Gəldi dəlilərim gəldi
Igidin gərək ğovğası
Həmişə olar davas
Koroğlunun qoç arxası
Gəldi dəlilərim gəldi.
Bu sözlərdən sonra koroğlu bir dəli nara çəkib bəlilər
dahada gücə gəldilər. Koroğlu özü bir yandan dəliləridə bir
tərəfdən xodkarın qoşununu yarıdan keçırdilər qoşunun
öləni öldu qalanı qaçıb koroğlunun əlindən canlarını
qurtardılar. Koroğlunun tərkində nigar xanım dəlilərdə
ətrafında başladılar çənli belə doğru gəlməyə . çox dağlar-
dərələr , düzlərdən keçib gəldilər çənli belə çatdılar.
Nigarxanım baxdıki bir güllü-çiçəkli bir ə
109
109
iran aşıqlarının dastanları
Razidə bir əl çatmaz ün yetməz bir dağın belində
dayandılar. Nigarxanım dedi: koroğlu çənli bel buradı:
burda götürüb görək nə cavab verir.
Çiskinli dağların başı
Nigar çənlibel budur bu.
Igitlər açar savaşı
Nigar çənlibel budur bu.
Çəkib bazirgan soyduğum
Qafilələr boş qoyduğum
Paşalar gğzü oyduğum
Nigar çənlibel budur bu.
Ohaıardan oha dağı
Hərgiz gələ bilməz yağı
Koroğlunun tək oylağı
Nigar çənlibel budur bu.
ĞƏDİR XOM DASTANI
SÖYLÜYƏNİ AŞIQ SƏLCUQ
ŞƏHBAZİ
110
110
iran aşıqlarının dastanları
Ustad larımızdan eşitdiyimizə görə dastanı başlamadan
əvvəl üç ustad namə deməliyik. Mən burda Aşıq Abbas
Tufarqanlıdan bir şirin kalam sizin qulluğunuza çatdırıram.
Ay həzarət, bir zamana gəlibdir
Ala qarğa şux tərlanı bəyənməz
Oğullar atanı, qızlar ananı
Gəlinlər də qaynananı bəyənməz
Adam var, çox işlər eylər irada
Adam var ki, yetə bilməz murada
Adam var ki, çörək tapmaz dünyada
Adam var yağ yeyər,balı bəyənməz
Adam var ki, adamların naxşıdı
Adam var ki, anlamazdı, naşıdı
Adam var ki, heyvan ondan yaxşıdı
Dindirərsən, heç insanı bəyənməz
Ustadlar ustadnaməni bir yox iki deyiblər bizdə diyək iki
olsun.
111
111
iran aşıqlarının dastanları
Dəli könlüm məndən sənə əmanət
Demə bu dünyada qalım yaxşıdı.
Bir gün olar qohum qardaş yad olar
Demə ulusum var elim yaxşıdı.
Məclisə varanda özünü öymə
Şeytana
bac verib kimsəyə söymə
Quvvətli olsanda yoxsulu döymə
Demə var quvvətim qolum yaxşıdı.
Xəstə qasım kimə qılsın dadinı
Canı çıxsınözü çəksin odunu
Yaxşı igid yaman etməa adinı
Çün ki yaman addan ölüm yaxşıdı.
Ustadlar ustadnaməni iki yox üç deyiblər bizdə diyək üç
olsun düşmənizin ömrü puç olsun.
əzizim güləllər
ağ biləklər gül əllər
dərya tək ağlun olsa
yoxsul olson güllər.
əzizim gül ənbarı
gül əkdim, gül ənbarı
nə güləndi nə güldürən
nədə qoyur güləmbarı.
əzizim kasa dolmaz