R sayfullayeva, B. Mengliyev, G. Boqiyeva, M. Q urbo no va, Z. Yunuso va, M. Abuzalova

nutqiy birlik sifatida namoyon b o‘ladi. Ular quyidagilar:
a) talaffuz a’zolari bilan boshqariladigan markaziy nerv
sistemasi mahsuli (fiziologik jihat);
b) tabiatdagi har qanday tovush kabi akustik tabiatga ega (ftzik,
akustik jihat);
d) 
kishilaming axborot uzatish, kommunikatsiya vositasi
(funksional, sotsial, lisoniy jihat).
Nutq tovushining haqiqiy va muhim jihati — uning funksional
aspekti. Tilshunoslikda aytilgan uch jihatni yaxlitlikda o ‘rganish
yoki ajratgan holda tadqiq qilish masalasida bir xillik yo'q. Ba’zi
mutaxassislar nutq tovushining fiziologik tom oni biologiya, akustik
jihati fizika fanining o'rganish predmeti bo'lib, tilshunos uning
faqat funksional tombninigina tekshirishi lozim degan fikrni ilgari
sursa, ayrimi har uchala jihat bir-biridan ajralmas, ularni yaxlitlikda
o'rga^imoq kerak degan aqidaga tayanadi. Ana shu ikki qarash
kurashi natijasida tilshunoslikda ikki — fonetika va fonologiya
sohalari 
ajraldi. 
Pirovard 
natijada 
fonetika 
nutqiy 
variant
(xususiylik)ni, fonologiya esa lisoniy invariant (umumiylik)ni
tadqiq qilish bilan mashg'ul bo‘ladigan bo‘ldi.
Fonetika va uning birligi. Fonetika deganda eng quyi lisoniy
sath ham, tilshunoslikning shu sathni o'rganadigan sohasi ham
tushuniladi. Fonetika (gr.phonetikos — tovushga, ovozga xos)
tilshunoslikning 
boshqa 
sohalaridan 
farqli 
oiaroq , 
nafaqat
o'rganish manbaining funksional tom onini, balki nutq tovushini
hosil qiluvchi talaffuz apparatini, shuningdek, ularning akustik
xossasini va til egalari tom onidan qabul qilinish jihatlarini ham