Tadbirkorlik va boshqaruv

MUNDARIJA 
KIRISH…………………………………………………………………………....... 
I BOB. Ijtimoiy -iqtisodiy ehtiyojlar va iqtisodiy resurslar…………………………. 
1.
Iqtisodiy faoliyatning mazmuni va turlari…………………………………….. 
2.
Ishlab chiqarish omillari……………………………………………………… 
3. Iqtisodiy resurslarning cheklanganligi sharoitida ehtiyojlarni qondirish 
muammolari……………………………………………………………………… 
II BOB. Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va uning qondirilishi………………………….. 
1.
Vaqtni tejash qonuni. Mehnat unumdorligi va unga ta’sir qiluvchi omillar…. 
2.
Iqtisodiy ehtiyoj, ne'mat va resurs tushunchalari…………………………….. 
3.
Ehtiyojning qondirilishi va o’sish omillari……………………………………. 
Xulosa……………………………………………………………………………….. 
Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………………… 
 
 

---

4 
KIRISH 
Mavzuning dolzarbligi.
Jamiyatning iqtisodiy asosini, inson hayotiy 
faoliyatining manbaini tushunish uchun ishlab chiqarish jarayonining mazmunini 
ko‘rib chiqish zarur. 
Ishlab chiqarish jarayoni – bu kishilik jamiyatining amal qilishi va rivojlanishi 
uchun zarur bo‘lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni yaratishga qaratilgan 
maqsadga muvofiq faoliyatdir. Moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish, turli 
xizmatlar ko‘rsatish jarayoni kishilar iqtisodiy faoliyatining asosiy tomonidir. 
Resurslarni tejash-iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish muammolarini hal qilish uchun 
barcha turdagi resurslardan (moddiy, mehnat, tabiiy, moliyaviy va boshqalar) 
foydalanishni anglatadi. Odamlar va jamiyatning ehtiyojlari tez o'sib borayotganligi 
va resurslar cheklangan va kamdan-kam hollarda bo'lgani uchun, muammoni hal 
qilishda resurslarni tejashning o'mi: nima, qanday qilib, kimga ishlab chiqarish 
kerak? 
Resurslarni tejash milliy iqtisodiyotning ulaming o'sishiga bo'lgan ehtiyojini 
asosan iqtisodiyot orqali qondirishni ta'minlaydi. Bu chiqindi gazlar va suv 
chiqindilaridan qimmatli mahsulotlami qo'lga kiritish, chiqindilami utilizatsiya 
qilish orqali resurslarni kompleks ishlatish, qazib olish, tashish va saqlash vaqtida 
yo'qotishlami bartaraf etish, qayta ishlash vaqtida chiqindilami kamaytirish, 
ikkilamchi resurslar va boshqa mahsulotlami xo'jalik aylanmasiga kengroq jalb 
qilish orqali erishiladi. 
Resursni tejashga rioya qilish texnologiya va texnologiya sifatining muhim 
xususiyati hisoblanadi. Agar ishlab chiqarish va ishlatish uchun kamroq mablag ' 
sarflashni talab qilsa, texnika resurslarni tejash hisoblanadi. Resurs tejovchi 
texnologiya kam yoki chiqindilarsiz texnologiya deb ataladi. Resursni tejash zarurati 
ko'plab turdagi resurslaming etishmasligi, tabiatdagi zaxiralaming kamayishi, ishlab 
chiqarish xarajatlarining sezilarli darajada oshishi va boshqa omillar bilan bog'liq. 
Ishlab chiqarish korxonasida resurslarni tejash uskunalami ishlatishda moddiy 
va mehnat resurslarini sarflash tezligini oshirish omillarini o'z vaqtida aniqlash va 

---

maqsadli ta'sir ko'rsatishdan iborat. Ushbu jarayonlami asbob-uskunalaming texnik 
holatini monitoring qilish va resurslarni tejash bo'yicha xodimlaming samaradorligi 
bilan ta'minlash mumkin.