1 мъаруза ўЎҒғҚқҲҳ

5.3.2 O„zbekiston Respuplikasi xalq xo„jaligi taraqiyotida 
standartlashtirishning samarodorligi 
Standartlashtirishning xalq xo‗jaligidagi muhim ahamiyatini inobotga olib, 1992 
yil 2 martda O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining (O‗zRVM), 
O‗zbekistoning suverenligi munosabati bilan Respublika miliy standartlashtirish, 
metrologiya, sertifikatsiyalash tizimini yaratish, xo‗jalik, savdo-iqtisodiy, ilmiy-
texnik munasabatlarini davlatlararo saqlash, mavjud tusiqlarni bartaraf qilish 
maqsadida ―O‗zbekiston Respublikasida standartlashtirish ishlarini tashkil qilish 
to‗g‗risida‖ gi qarori qabul qilindi. 
Bu 
qaror 
asasida 
UzRVM 
qoshida 
standartlashtirish, 
metrologiya, 
settifikatsiyalash (SMS) markazi tashkil etildi. Keyinchalik markaz UZRVM 1342 
qarori (02.10.2002.) bilan SMS bo‗yicha O‗zstandart agentligi nomiga o‗zgartirilib, 
unga milliy vakolotxonlik faoliyatini yukladi. 
O‗zstandart agenligi: 
– standartlashtirish soxasida miliy siyosatni shakllantiradi va amalga oshiradi; 
– standartlashtirish bo‗yicha davlat va ho‗jalik boshqaruvi vakolotxonalari 
faoliyatini muvofiqlashtiradi; 
– standartlashtirish bo‗yicha ish yuritish umumiy tashkiliy-uslubiy qoydalarni 
o‗rnatadi; 
– meyoriy xujjatlarlarga, jumladan majburiy talabga mansublariga xam, rioya 
etishi ustidan davlat nazorati va kuzatuvchi olib boradi; 
– SMS sohasida kadrlarni profesional va qayta tayyorlash ishlarini tashkil etadi. 
Davlat arxitektura qurilish, Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‗mitasi, Sog‗liqni 
Saqlash vazirligi va boshqa davlat va ho‗jalik boshqaruv vakolatxonalari va o‗z 
soxalari doirasida standartlashtirish ishlarini olib boradilar va muvofiqlashtiradilar. 
Barcha soxalarga taalluqli vakolatxonalar, ―O‗zstandart agenligi‖ bilan bircha 
standartlashtirish, me‘yoriy hujjatlar ishlab chiqish loyihalari bo‗yicha uslubiy 
raxbarlik ishlarini amalga oshiradi. 
―O‗zstandart‖ 
agentligi, 
Davarxitekqurilish, 
Davtabiatqo‗mitasi, 
Sog‗sakvazirligi bosh vakolotxonalari o‗zlarini vakolot doirasidagi sohalar bo‗yicha 
tasdiq uchun taqdim etilgan standartlashtirish xujjatlari loyixalarini 15 kun muxlatda 
kurib chikib, davlat ekspertizasi o‗tkazadi va tasdiklash yoki rad etish bo‗yicha qaror 
qabul qiladi. 

---

139 
Belgilangan tartibda ishlab chiqilgan va tasdiqlangan standart yoki meriy 
xujjatlar tegishli halq-xo‗jaligi sohalarda tadbih etish uchun tavsiya qilinadi. 
Davarxitekqurilish 
qurilishning 
barcha 
soxalarida, 
loyixalash 
va 
konstruksiyalash ishlarini o‗z ichiga olgan xolda korxonalarda standartlashtirish 
ishlarini amalga oshiradiva davlvt nazoratini o‗rnatadi. 
Uning qoshida Davlat qurilish nazorati birlashgan boshqarmasi tashkil etiladi. 
– Qurilish industriyasi va standartlashtirish bo‗limi; 
– Qarakalpoqiston Respublikasi, viloyatlar va Tashkent shaxrida 
Davarxitekqurilish kuzatuv. 
Davtabiat qumitasi tabiiy resurlardan foydalanish va atrof-muxitning ifloslanishi 
va zararli tasirlardan saqlash sohalarida boshqaruv-nazorat ishlarini olib boradi. 
Uning tarkibida Davlat analitik nazorat ixtisoslashgan inspeksiyasi (Dav AII) 
standartlashtirish xizmatini o‗z ichiga oladi. 
Sog‗liqni Saqlash vazirligi tibbiyot maxsulotlari sohasida medtexnika 
buyumlari, dori-dormon visitalari shuningdek, chetdan keltirilgan va O‗zRda ishlab 
chiqilgan mahsulotlarning inson uchun zararli moddalarni aniqlash massalalari 
bo‗yicha standartlarga rioya qilish munosabatlarini amalga oshiradi. Uning tarkibida 
dori-dormon vositalarining standartizatsiyasi va ekspertizasi markazini o‗z ichiga 
olgan. 
Medtexnika va dori-dormon vositalari sifatida nazoratlash bo‗yicha Bosh 
boshqarma ish olib boradi. Bu boshqarmaning Qoraqalpog‗iston va viloyatlarda dori-
dormon nazorati laboratoriyalari faoliyat ko‗rsatadilar. 
Standartlarning O‗zR xalq xo‗jaligida qullanishidan olingan samorodorlikni 
aniqlashning umumiy tamoyillariga mos ravishda, yangi texnika va texnologiya 
qullashda foydalanidigan umumiy (maruza) usulda amalga oshiriladi. Bunda eng 
kamida, bir nechta asosiy ko‗rsatkich bo‗yicha samarodorlikni aniqlash zarur. 

---

140