1 – mavzu. Kirish. Chizma geometriya fani va chizma tuzishning nazariy asoslari. Monj usuli. Nuqtaning koordinatalar bo’yicha epyuri

AA
p
,
 
BB
p
to’g’ri chiziqlar proyeksiyalovchi nurlar 
deb yuritiladi. Proyeksiyalar tekisligi 
P
ga tegishli 
S 
nuqtaning proyeksiyasi shu 
nuqtaning o’zida bo’ladi. Fazodagi ixtiyoriy 
d
to’g’ri chiziqni proyeksiyalar tekisligi 
P
ga 
S
yo’nalish bo’yicha proyeksiyalash uchun shu to’g’ri chiziq ustidagi istalgan 
ikki 
D
va 
E
nuqtalar proyeksiyalari yasalsa kifoyadir (1.6-rasm). Bunda 
d 
to’g’ri 
chiziq nuqtalari orqali o’tuvchi parallel nurlar to’plami proyeksiyalovchi tekislikni 
hosil qiladi. 
Parallel proyeksiyalashda 
S
proyeksiyalash yo’nalishning berilishi shartdir. 
Chunki 
S
proyeksiyalash yo’nalishi berilmagan holda ixtiyoriy 
A
nuqtaning 
P
proyeksiyalar tekisligidagi proyeksiyasini cheksiz ko’p hosil qilish mumkin. 
Buyumning birgina parallel proyeksiyasi uning fazodagi ko’rinishi va uning 
o’lchamlari haqida to’liq ma’lumot bera olmaydi. Buning uchun qo’shimcha shartlar 
berilishi lozim. 
Parallel proyeksiyalashni silindrik proyeksiyalash deb ham yuritiladi. Masalan, 
biror 
m
egri chiziq berilgan bo’lsin (1.7-rasm). Bu egri chiziq nuqtalaridan o’tuvchi 
S
proyeksiyalash yo’nalishiga parallel bo’lgan proyeksiyalovchi nurlar to’plami 
silindrik sirt hosil qiladi. Bu silindrik sirt proyeksiyalar tekisligi R bilan kesishib, 
m
p
egri chiziqni hosil qiladi. 

 
1.6-rasm .