ilə filiz və mineralı aşkar edə bilər. Torpağın dərinlik- lərindəki
bu daşları məşq etməklə adamların 90%-i müəyyənləşdirə
bilər.
Qiymətli metallar və daşlar təkcə ziynət əşyan kimi
istifadə olunmur, onlar həm də öz sahibinə müsbət və mənfi
təsir göstərə bilər; bu daş və metalın bioritminin insanın
bioritminə uyğun olub olmadiğından asılıdır.
İstənilən daş bu və ya digər magia ( cadugarlıq) gücünə
malikdir; bu da onu talisman və ya gözmuncuğu edir. Bu iki
anlayış yaxın olsa da öz məğzlərinə görə fərqlənirlər.
Gözmuncuğu
öz
sahibini
pis
gözlərdən,
bədbəxtçilikdən, xəstəlik və digər arzu olunmaz təsirlərdən -
istər insanlar, istərsə də axirət qüvvələri tərəfindən olan
təsirlərdən qoruyur. O, həm də sahibinə impuls göndərməklə
gözlənilən təhlükəni xəbər verə bilir.
Talisman uğur və xöşbəxtlik gətirir. O, xarakterdəki
müəyyən kefıyyətləri və xüsusiyyətləri möhkəmləndirə bilər,
kənardan diqqəti cəlb edə və xoş əhval ruhiyyə yarada bilər.
Qiymətli daşların gücünə inam nadir və gözəl daşlarla
zəngin olan Hindistanda yaranmışdır. Qədim insanlar daşlara
müalicəvi vasitələr kimi baxmışlar. Qədim Çin təbabətində
qiymətli daşlar dərman siyahısına daxil edilmişdir. Uzun illər
ərzində hətta daşı əzib içmək də qəbul olunmuşdur, lakin
daşları talisman və gözmuncuğu kimi gəzdinnək daha geniş
yayilmışdır.
Adi təsəvvürdə daşlar Yerin üstündə və altında
rastlaşdığımız bərk materiallardır. Elmi nöqtəyi nəzərdən isə
yer daşlardan deyil, dağ süxurlardan və minerallardan
ibarətdir. Qiymətli daşlar isə başqa əksər daşlardan seçilərkən
hesab olunur, əsasən menerallardır.
457
Menerallar tələsmədən yaşayır onlardakı dəyişikliklər
hiss olunmadan, çox ləng gedir. Bu sakitliyinə görə onu bəzən
cansız təbiətə aid edirlər. Belə təsəvvür yaranır ki, onlarda
hərəkət, həyat yoxdur.
Qədim sivilizasiya daşların müalicəvi xassələrini bilir və
lazım gələndə istifadə edirlər. Təbiətdə, təbii şəraitdə hər bir
daş maye halindan daş halına qədər uzun bir dövr yaşayır.
Yalnız yüzillər, minillər sonra o öz formasını alır.
insanlarda həmişə nə isə çatışmır; pul, vaxt, sağlamlıq,
şöhrət, xöşbəxtlik ............... daşlar. İnsan pul, əşya, dost
toplayır. Lakin çox vaxt hər şeyi olan insan bunlardan necə
istifadə etmək lazım olduğunu bilmir. O, öz tamahının,
əşyalarının quluna çevrilir. İnsanın daşların əsirinə düşməsi də
mümkündür.
Süni daşlar yerdən mənəvi qida almadığından onları
yetim və ya məhəbbətsiz doğulan uşağa bənzətmək olar. Süni
daşlar həmişə xaricdən enerji mənbəyi axtarır və buna görə də
onlar insanın arzularını, enerjisini özünə çəkir. Məsələn, süni
almaz başdan enerji götürür, belə ki, almaz Qoça məxsusdur.
Qoç da başı idarə edir. Onu çox gəzdirəndə baş ağrısı, baş
gicələnməsi baş verir, görmə qabiliyyəti zəyifləyir, dişlər
laxlayır və s. Tam sağlam adama süni daş təhlükəlidir - insanın
ömrünü azaldır.
Daşlar qiymətli yarım qiymətli və xırda şeylər qayırmaq
üçün lazım olan daşlara bölünür. Parlaq daşlar qiymətli və
yarım qiymətli daşlardır və onlar zərgərliyə aiddir. Parlaq
olmayan və cilalanma uçün əlverişli olanlar isə xırda şeylər
qayirmaq üçün lazım olan daşlara aiddir. Daşların dəyəri onun
nadirliyi, fərdi kefıyyəti və emalının mürəkkəbliyi ilə müəyyən
olunur. Akademik A.Fersman daşları dəyərinə görə aşağıdakı
sinifə (sıraya) bölür:
458
I
sıralı qiymətli daşlar: almaz, aleksandrit, sapfır, yaqut,
zümrüt, evklas, mirvari.
II
sıralı qiymətli daşlar; topaz, beril, mavi turmalin,
ametist, sirklon, akvamarin.
III
sıralı qiymətli daşlar: firuzə, turmalin, dağ billuru,
tüstülü kvars, serdolik, xrizopraza, əqiq, aylı daş, kəhrəba,
aqat.
Xırda şeylər qayırmaq üçün lazım olan daşlar: nefrit,
lazorit, sodalit, amazonit, malaxit, absidian.
Qədim dövrlərdən belə bir fikir var idi ki, eansız
predmetlər heyvan və bitki kimi ətrafdakılara yaxşı və pis təsir
edə bilər. Məsələn, Səmərqənddə qadınlar uşaqlara nabat
sordurur və ovuclarına yapışqan sürtürdülər ki, o böyüyəndə
nitqi şirin olsun və bahalı şeylər onun əlinə “yapışsın”.
Yunanlar belə hesab edirdi ki, canavar parçalayan qo
5
aınun
dərisindən tikilən paltar ziyan gətirir, həmin adamda qaşınma
yaradır. Eyni zamanda belə fikirləşirdilər ki, itin ağzında olan
daş çaxıra salınıb içilsə onun içənlər arasın da mübahisə düşür.
Moabadan olan uşaqsız ərəb qadınları çox uşaqlı qadınların
paltarını geyir və düşünürdüler ki, bununla onların uşaqları
olacaq. Qədim vaxtlarda seçilən hökümdarı daşın üstünə çıxıb
elan edirdilər ki, onun hökümdarhğı möhkəm olsun.
Ayrı-ayrı daşların sehirli xassələri haqqında əfsanələr
gəzir. Peru hindliləri ayrı-ayrı məhsulların, heyvandarlığın bol
olması üçün müxtəlif daşlardan istifadə edirdilər. Sakit okean
sahillərində suyun yonub hamarladığı mərcan çörək ağacının
kökünə oxşayır; bu cür mərcan tapan onu öz ağaclarından
birinin dibinə basdırır ki, məhsuldarlıq yaxşı olsun. Belə hesab
edirdilər ki, üstü yumru olan daş pulun çox olmasına kömək
edir. Əgər
459
kimsə böyük bir daş və onun altında çoxlu daş qırıntıları görsə
bu pulun artmasına işarədir.
Belə hesab edirdilər ki, ölmüş adamın sümüyü və ya
nəfəsi toxunan hər bir şeylə adamı ölü kimi kar və kor etmək
olar. Əgər sevgilinizlə görüşə gedərkən yol üstü qəbirsanlıqdan
bir ovuc torpaq götürüb sevgilininzin valideyinləri yatan otağın
üstünə töksəniz, onda qəbir torpağı onları möhkəm, ölü
yuxusuna aparacaq və onlar sizin görüşünüzə mane
olmayacaqlar. Oğrular ev yaranlar öz işlərində bu metotdan
istifadə edirlər. Cənubi slavyan xalqlarında ev oğruları getdiyi
evə əvvəlcədən ölü sümüyü atır və “qoy evdəkilər bu
sümükdən tez ayılmasınlar” deyib öz işlərini görürdülər.
Bundan sonra evdə ayıq adam olmurdu. Yava adasında oğru
gedəcəyi evin ətrafına qəbirdən götürdüyü torpağı səpirdi. Çox
vaxt ölü doğulan uşağın barmağından şam hazırlanırdı.
Rəhmətə gedənlərin köməyi ilə yağış yağdırmaq da olar. Yeni
Kaledoniyada yağış yağdıranlar öz bədənlərini qara rəngləyir,
qəbirdən meyidin qalığını çıxardır onu mağaraya gətirir və
üstünə yavaş-yavaş su tökürdülər. Bu vaxt su yarpağa dam-
cılanmah idi, bu da yağış gətirirdi.
Qiymətli daşlan harada gəzdirirlər?
Üzükdə, boyunbağıda, qolbağda, sırğada qiymətli
daşların təsiri fərqli və kifayət qədər güjlü olur. Daşın
keyfiyyəti daimidir, anjaq insanın bədəninə müxtəlif toxunma
ilə onun təsiri fərqli olur. Enercini ovujun orta hissəsi qəbul
edir: biz nə isə xahiş edəndə ovujumuzu irəli veririk.
Orqanizimdə işlənmiş enerci harmaqlarm uju ilə «axır», daşla
olan üzük gedən enercini buraxır və diqqətimizi keçirdiyimiz
hissələrə toplayır, buraxdığımız
460
səhvlər haqqında düşündürür. Üzük gedən enercini bir az
ləngidir, özünə aid olanlardan tez əl çəkmir. Hər bir barmaq
müəyyən planetlə və zodiakm bir çox büreü ilə idarə olunur
ona görə də hansi barmaqda hansı daşı gəzdimıək vaeibdir.
Qolbağ və bilərzik də üzük kimidir, lakin onun
fəaliyyəti daha güelüdür, belə ki həm çıxan, həm də girən
enerjiyə nəzarət edir, insana hansı eneji ilə qidalandığını hiss
etdirir. Kiminlə ünsiyyət yaratmağa, kimdən uzaq olmağa, nə
yeməyə və. s kömək edir.
Boyunda və sinədə gəzdirilən muncuq, broşka (bəzək
sancağı) və ya kulonda olan daşlar insana öz şəxsi hislərinə
diqqət yetirməyə kömək edir, nə istədiyimizi bizə yaxşı və pis
olan nə varsa onları anlamağa imkan verir. Qulaq öz fomıasma
görə nüvəni xatirladir, orada bütün orqanlara uyğun gələn
nöqtə var, yəni qulaq insanın proyeksiyasıdır, sırğanın asıldığı
mərcək isə başdır hər bir adamın “Mənidir”. Ona görə də sırğa
insan şəxsiyyətinə diqqəti artırır. Sırğa qadının ruhunu onun
sirrini və müəmmalarını göstərir. Çox vaxt daşları xəstə
orqanların üstündə gəzdirmək məsləhət görülür. Daşlar insana
xəstə orqan ilə əlaqəyə girməyə kömək edir.
Qiymətli daşlardan müalicə məqsədi ilə istifadə
olunması son vaxtlar daha da çoxalmışdır. Astroloqlar bürclərə
uyğun hansı daşı gəzdirməyin insan üçün əhəmiyyətini nəzərə
alaraq müəyyən təkliflər etmişlər. Beləliklə bürclərə təhkim
olunmuş daşlar:
Q
O
£ - almaz, yaqut, ametist, heliotrop, aylı daş,
akvamarin, zümrüd hamısı qırmızı rəngli. Yaxşı olar ki, bu
daşlar dəmir və ya polad çərçivəyə salınsın, ancaq bu vaxt
0
mütləq dəriyə toxunmalıdır. Yaqutu isə boyunbağı kimi polad
çərçivədə gəzdirmək daha yaxşıdır.
461
Busa - sapfır, firuzə, əqiq, opal, zümrüd, yaşıl mərmər,
nefrit, karnelol - hamısı ağ parlaq rəngli. Onları mis çərçivədə
gəzdirmək məsləhətdir. Firuzəni isə yalnız boyunbağı kimi
gəzdinnək məsləhətdir. 30 yaşından yuxarı qadına bu daşı
gəzdirmək məsləhət deyil, yalnız yuxusuzluq və gecə yuxunu
qarışdırdıqda onu gümüş çərçivədə taxmaq olar. Buğalar
kəhrəbadan imtina etməlidirlər.
Əkizlər - əqiq, zümrüd, serdolik, xrizopraz, beril, dağ
billuru, yəşəm-əqiq, topaz. Nefritdən imtina etmək lazımdır.
Əqiqi isə boyunbağı kimi gəzdirmək məsləhətdir.
Tərəzi - opal, lazurit, mərcan, almaz, mirvari, beril, aylı
daş, nefrit, billur, xrizolit, turmalin. Damarlı əqiq (oniks)
gəzdirmək məsləhət deyil, bu onsuzda möhkəm olmayan
iradəni zəiflədir.
Əqrəb - qara mirvari, topaz, akvamarin, karbunkul,
mərcan, almaz, yaqut, beril, aylı daş, malaxit, süleyman daşı.
Bu daşlar üçün polaq cərcivə daha yaxşıdır, onu qolbağ və üzük
kimi gəzdirmək məsləhətdir.
Oxatan - sapfır, topaz, ametist, xrizolit, firuzə, opal,
karbunkul, zümrüd, əqiq, sirkon - hamısı qırmızı və ya göy
rəngdə. Nefrit bu bürcdən olanlara həmişə problemlər gətirir.
Oşlaq - süleyman daşı, oniks, yaqut, aylı daş, lazurit,
xrizopraza, əqiq hamısı qara rəngli. Lazuritdən qorunmaq və
mirvari gəzdirmək məsləhət deyil, belə ki, ya xarab olacaq, ya
da itəcəkdir.
Dolça - ametist, kəhrəba, süleyman daşı, sirkon, açıq
sapfır, opal, lazurit, obsidion.
Baha - mirvari (ancaq qara yox!), ametist, zümrüd,
sapfır, aylı daş, qırmızı mərcan, akvamarin, topaz.
462
Xərçəns - aylı daş, zümrüd, kvars, mirvari, koral, yaqut,
xalsedon hamısı ağ rəngli. Lazurit, oniks, süleyman daşı
məsləhət deyil. Xərçəng üçün ən yaxşı metal gümüşdür.
Zümrüd qaşlı gümüş üzük onlar üçün ən yaxşı talismandır.
Şir - xrizolit, kəhrəba, qızılı topaz, yaqut, almaz,
sardoniks, oniks, serdolik, sapfır, obsidian, zümrüd. Bu bürcdən
olanların marion, rauxtopaz, hematit gəzdirməsi məsləhət deyil.
Qız - zümrüd, yəşimə, billur, sapfır, xalsedon, nefrit,
serdolik.
Astroloji təsnifatın köməyi ilə daşlar və insanın zadiak
xarakteri arasındakı uyğunluğu müəyyənləşdirmək olar.
Daşdan gələn təsiri möhkəmləndirmək üçün onunla sıx əlaqəyə
girmək lazımdır bu da yalnız o vaxt mümkündür ki, daşın öz
sahibinə rəğbəti olsun. Bu daşla əlaqənin ilk şərtidir. Əgər daş
sahibinin xoşuna gəlmirsə bu əlaqə mümkün olmur həm də bu
əks təsir doğura bilər. Daş seçimini əsaslandımıaq lazımdır.
Daşı insanın xariji görünüşü, xüsusi ilə gözün rənginə uyğun
seçmək lazımdır.
luğu:
Daşın insanın gözünün rəngi ilə harmonik uyğun-
Gözün rənsi
Gəzdirilməsi məsləhət 2Örülən
daşlar
Göy
Əqiq, alaeksandrid, kamosonid,
bcrill, firuzə, malaxit, xrizoproza
Qonur
Serdolik, kəhraba, heliotrop,
geosinid
Mavi
Narıncı və qızılı rəngli daşlar
Qara
Firuzə, mərcan, mavi ametist
463
insan və daşlar... Bəli bu da bir möcüzədir və biz bu
möcüzənin bəzi məqamlarını nəzərdən keçirdik. Əsasən
tanıdığımız, Azərbaycanda istifadə olunan qiymətli daşlarla
ünsiyyət yaratmağa çalışdıq. Lakin daşların bizə deyəcəyi
çoxlu sözləri hələ də başa düşməmişik. Bunun üçün təbiətə
qayıtmaq, onun qarşısında buraxdığımız səhvləri etiraf etmək
və ondan asılı olduğumuzu qəbul etməliyik. Bəlkə, belə olsa,
daşları da duya biləcəyik. Bu daşlardan daha çox bizlərə
lazımdır.
464
M U N D Ə R I C A T
I
FƏSİL ......................................................................................... 3
Cəmiyyət idrakın obyektidir.......................................................... 3
§1. Cəmiyyətin mənşəyi, təbiəti və mahiyyəti, ictimai
transformasiyalar ................................................................ 4
§2. Cəmiyyət bütöv, öz-özünə inkişaf edən sistemdir ............ 27
§3. Cəmiyyət və bəşəriyyət, millət və ailə .............................. 55
II
FƏSİL ........................................................................................ 84
Cəmiyyətin həyatının təbii əsaslan .............................................. 84
§1. Təbiət anlayışı. Fəlsəfi fikir tarixində təbiət və cəmiyyətin
qarşıltqlı münasibəti haqqmda məsələ .............................. 87
§2. Təbiət cəmiyyətin həyat fəaliyyətinin əsasıdır. Təbiət və
cəmiyyətin qarşılıqlı surətdə bir-birinə təsiri .. 112
§3. Ekologiya, müasir qlobal ekoloji problemlər və onlann həlli
yollan: ............................................................................. 137
§4. Canlı və cansız təbiət. İnsanın canlıya münasibəti haqqında
müasir baxışlar ................................................................ 162
III
FƏSİL .................................................................................... 184
Cəmiyyətin iqtisadi həyatının fəlsəfi problemləri ..................... 184
§1. Cəmiyyətin iqtisadi həyatının əsas təzahürləri ................ 189
§2. Cəmiyyətin həyatında istehsal üsulunun rolu .................. 197
§3. Obyektiv iqtisadi qanunlar .............................................. 205
§4. İqtisadi münasibətlər və iqtisadi maraqlar ...................... 221
§5. Cəmiyyətin iqtisadi həyatının obyektiv və subyektiv
tərəflərinin qarşılıqlı fəaliyyəti ....................................... 235
IV
FƏSİL .................................................................................... 258
465
Cəmiyyətin siyasi həyatı ............................................................ 258
§1. Cəmiyyətin siyasi həyatını şərtləndirən amillər .............. 260
§2. Cəmiyyətin siyasi həyatında dövlətin rolu ...................... 272
§3. Siyasi rejim ...................................................................... 280
§4. Cəmiyyətin siyasi həyatı və siyasi şüur ........................... 287
V
FƏSİL ...................................................................................... 302
Cəmiyyətin mənəvi həyatı ......................................................... 302
§1. Cəmiyyətin mənəvi həyatı anlayışı, mahiyyəti, ictimai
təbiəti və məzmunu ......................................................... 303
§2. Cəmiyyətin mənəvi həyatının əsas ünsürləri ................... 313
§3. Cəmiyyətin mənəvi həyatının - ictimai şüurun fonnaları 336
§4. Cəmiyətin mənəvi həyatının dialektikası ........................ 384
P. S .................................................................................................. 406
Əlavə oxu .................................................................................. 406
Cəmiyyət təbiətin ayrılmaz hissəsidir ................................... 406
Çapa imzalanmışdır: 14.11.2013.
Kağız formatı 60x84'/|f,
Çap vərəqi 29. Sifariş 23.
Qiyməti müqavilə ilə.
Dostları ilə paylaş: |