104 Щикмят
yanında “
İşarat və Tənbihat” və “Əsfar” kitablarını mənimsəmişdir. Dərs
oxudu
ğu müddətdə ali səviyyədə dərs deməyə başlamış və "Səfinətul Bəhar"
kitabının yazılmasında
böyük t
əfsir alimi Şeyx Abbas Qummiyə kömək etmişdir.
Bununla bel
ə təkcə dini elmlərlə kifayətlənmədi, yüksək insani
kamillikl
ərə olan eşqi onu ilahi insanlar və övliyalara tərəf çəkirdi.
O, n
əfsin islah olunmasında anadan olduğu (Fumən) yerdə uşaqlıqdan
böyük alim S
əididən, Kərbəlada digər müəllimlərdən dərs alır və Nəcəfi-Əşrəfdə
t
əxminən 18 yaşında Ayətullah Seyid Əli Qazi (r.ə) ilə tanış olur və öz itirdiyini
onun yanında tapır. H
əmin zamandan sonra onun əxlaq – irfan
tələbələrindən
birin
ə çevrilir.
Hicr
ə
t
1945-ci ild
ə mənəviyyatla cilalanmış qəlbi, Haqqa eşq dolu sinəsi və elm
yükü il
ə öz vətəninə dönür. Doğulduğu yerdə ailə qurur. Nəcəfi-Əşrəfə qayıtmaq
ist
ədikdə Qum şəhərindən keçdiyi zaman, Ayətullah Brucerdinin Quma mühacirət
etm
əsindən bir neçə ay ötürdü, müvəqqəti orda dayanır, bir – birinin ardınca
N
əcəfi-Əşrəfdə olan ustadlarının ölüm xəbərini eşidir. Buna görə də Qum
şəhərində qalır. Həzrəti Ayətullah Behcət Quma gəldikdən
sonra Ayətullah
Kuhk
əmərinin dərslərinə qatılır və sonra Ayətullah İmam Xomeyni (r.ə) və
Ay
ətullah Gülpayqani (r.ə) kimi tanınmış şagirdlər ilə birlikdə Həzrəti Ayətullah
Brucerdinin (r.
ə) dərslərində iştirak edir.
Fiqh v
ə
üsulda tanınmış
ustadları
Ay
ətullah Behcət Ayətullah Seyid Əbülhəsən İsfahani, Ağa Ziyayi İraqi,
Mirz
ə Nayininin dərslərində iştirakdan əlavə Haqq Ayəti olan və Kompani adı ilə
tanınan Hacı
Şeyx Məhəmməd Hüseyn Qərəvinin dərslərində öz üsul və fiqh
n
əzəriyyələrini təkmilləşdirmişdir. Görkəmli ustadların köməyi və ilahi təsdiqlə
Ay
ətullah Kompaninin dəqiq, zərif, uzaq görən və dərin təfəkküründən istifadə
etmi
şdir.
İ
rfan və
mə
nə
vi mə
qamlar
Ay
ətullah Behcət təhsillə yanaşı həddi-buluğa çatmamışdan
öncə mənəvi
kamala çatma
ğa məşğul olmuş, Kərbəlada əxlaq ustadı soraqlaşır və Ağa Qazinin
N
əcəfdə yaşadığını bilir. Nəcəfi Əşrəfə getdikdən sonra öz tanınmış ustadı
Ay
ətullah Şeyx Məhəmməd Hüseyn İsfahani Kompanidən əxlaq dərsləri öyrənir.
N
əcəfdə Ayətullah Seyid Əli Qazinin şagirdi olmazdan öncə Seyid
Əbdülqəffarın əxlaq dərslərində iştirak etmişdir. On səkkiz yaşında Ayətullah
Seyid
Əli
Qazinin tələbəsi olaraq o, böyük ustadın xüsusi lütfünə layiq
Din
ş
ünaslıq
105
görülmü
şdür. O, cavanlıqda irfan mərhələlərini elə arxada qoyur ki, başqaları ona
qibt
ə edirlər.
H
əzrəti Ayətullah Behcət İbn Sinanın “İşarat” və Molla Sədranın “Əsfar”
kitabını m
ərhum Ayətullah Seyid Hüseyn Badkubeyinin yanında öyrənir.
T
ə
dris
Ay
ətullah Behcət Ayətullah İsfahani, Kompani və Şirazinin dərslərində
i
ştirak etdiyi zaman nəfsini ram etməklə yanaşı tədrislə də məşğul olmuş və
N
əcəfi-Əşrəfdə yüksək səviyyədə dərs demişdir.
Quma hicr
ət etdikdən sonra da tədrisə davam etdi.
Onun xaric fiqh dərsi
bar
əsində demək lazımdır ki, qırx ildən çox fiqh və üsul dərsləri demişdir.
Şöhrətdən qaçdığına görə öz mənzilində tədris etmişdir. Bir çox fazil insanlar
uzun ill
ər onun dərslərindən istifadə etmişlər.
Moiz
ə
və
də
rs
Uzun ill
ər onun dərslərində iştirak etmiş Kalaçayın imam cüməsi hüccətül
islam v
əl-müslimin Qüds belə deyir: "Ayətullah Behcətin metodu belə idi ki,
d
ərsdən öncə 10 dəqiqə moizə edərdi. Adi moizə yox,
bəlkə keçmiş böyük
insanların hallarını bildirm
əklə və həmçinin uzun illər (15 il) bu dərslərdə iştirak
etmi
ş Ayətullah Misbah Yəzdinin elmindən başqa bu şəxsiyyətin ilahi
ruhiyy
əsindən də istifadə etmişdir."
Elmi m
ə
qamı
Mü
əllim, tələbə yoldaşı və şagirdlərinin söylədikləri onun qeyri-adi elmi
bacarı
ğının göstəricisidir. Onların dediklərindən:
M
ərhum Ayətullah Hacı Şeyx Mürtəza Hairi deyir: O, dəqiq nəzər və
düzgün iradlarla mü
əllimlərin nəzərini özünə elə cəlb
etmişdi ki, bir neçə gün
m
əclis dərs formasından çıxmışdı və bu iradlar bizim üçün də faydalı idi. Ancaq
C
ənab Behcət şöhrətdən qaçmaq üçün daha irad tutmadı və davam etsəydi məlum
olacaqdı ki, ba
şqalarından artıq olmasa da əskik də deyil."
M
ərhum Əllamə Məhəmməd Təqi Cəfəri deyir: Mən Şeyx Kazım
Şirazinin yanında Məkasib oxuduqda Ayətullah Behcət də Qumda qalırdı və onun
d
ərsində iştirak edirdi. Yaxşı yadımdadır, o, suallarını verdikdə Şeyx Kazım
tamam gücü il
ə yəni dəqiq və dərindən Behcəti
başa düşürdü və bu zaman
N
əcəfdə arif və fəzilətli insan kimi tanınmışdı."
Ay
ətullah Meşkini deyir: O, elm baxımından (istər fiqh olsun istər üsul) şiə
f
əqihləri içində hamıdan bir mərtəbə yüksəkdə durur."
Tanınmı
ş
alimlə
rin onun də
rsində
iş
tiraka təş
viqi
Ustad
Şəhid Mütəhhəri onun dərslərinə xüsusi önəm verirdi. Ayətullah
M
əhəmməd Hüseyn Əhmədi Yəzdi bu barədə deyir: “Ayətullah Şəhid Mütəhhəri
Ay
ətullah Behcətin dərslərində iştirak etməyi bizə çox tapşırar və deyərdi: Mütləq
onun d
ərsində iştirak edin, xüsusilə də üsul dərslərində. Çünki Ayətullah Behcət