Pedagogik qobiliyat, uning kasbiy faoliyatdagi roli

fizionomika

  odam  yuz  qirralari  va  ularning  bir-biriga  nisbati 

orqali, 

xiromantiya

  -  qo„l  barmoqlari  va  kaftdagi  chiziqlar  orqali,  ko„z  rangi  va 

---

qarashlar,  soch  va  uning  xususiyatlari  orqali  o„rganishga  harakat  qilingan.  Juda 

katta  shov-shuvga  ega  bo„lgan  CH.  Lombrozo,  E.  Krechmer,  U.  SHeldonlarning 

konstitustion  nazariyalari

  shaxs  xarakterini  uning  tashqi  ko„rinishi,  tana  tuzilishi 

bilan  bog„lab  tushuntirishga  o„ringan.  Bu  nazariyalar  juda  qattiq  tanqidga  ham 

uchragan,  lekin  keltirilgan  material,  korrelyastion  tahlillar  ma‟lum  jihatdan 

individual  xususiyatlardagi  tug„ma,  mavjud  sifatlar  bilan  xarakterologik  sifatlar 

o„rtasidagi  bog„liqlik  borligini  isbot  qilolgani  uchun  ham  bu  nazariyalar  shu 

vaqtgacha o„rganiladi. 

Lekin  xarakter  va  uning  rivojlanishi,  namoyon  bo„lishi  uchun  umumiy 

qonuniyat  shuki,  u  tashqi  muhit  ta‟sirida,  turli  xil  munosabatlar  tizimida 

shakllanadi  va  sharoitlar  o„zgarishi  bilan  o„zgaradi.  Har  bir  kasb-hunar  o„zining 

talablari 

majmui 

- 

professogrammasiga 

egaki, 

u 

shu 

kasb 

bilan 

shug„ullanayotganlardan  o„ziga  xos  psixologik  qirralar  va  xossalar  bo„lishini 

taqozo  etadi  (psixometriya).  SHuning  uchun  ham  vrachning,  o„qituvchining, 

muhandisning, harbiylarning, artistlarning va boshqalarning professoional sifatlari 

haqida  alohida  gapiriladi.  Ana  shu  kasb  sohiblari,  ularning  ish  mobaynida 

ko„rsatadigan  individualligi  ichida  esa  xarakterologik  o„ziga  xoslik  katta 

ahamiyatga  ega  va  buni  nafaqat  shaxsning  o„zi,  balki  uni  o„rab  turgan  boshqalar 

ham yaxshi bilishlari kerak.