“Odamni tarbiyaning eng asosiy yo„li
ishontirishdir,odamning e‟tiqodiga esa faqat ishontirish bilan ta‟sir qilish
mumkin”
deydi. L.N.Tolstoy
:”Tarbiyalashning muvaffaqiyatli bo„lishi uchun
tarbiyalovchi
kishilar
sira
tuxtamay o„zlarini
tarbiyalay
bilishlari
kerak”
,degandi. A.S.Makarenko o„z tajribasiga asoslanib, “
agar har bir kishi
qunt bilan mehnat qilsa,u o„ziga nisbatan talabchan bo„lsa,u yaxshi pedagog
bo„lishi mumkin”
, deydi.
Qobiliyat hamma insonlarda mavjud bo„lib, bir tekisda bo„lmay, biri
yuqori,biri o„rta quyi darajadan ibortdir.
Muvaffaqiyatli ishlash uchun har bir o„qituvchi pedagogik mahoratga ega
bo„lishi zarur.Pedagogik mahorat egasi oz mehnat sarf qilib,katta natijaga
erishadi.Qobiliyat faoliyat jarayonida paydo bo„ladi va rivojlanadi.
Qobiliyatlar
- odamning shunday psixologik xususiyatlaridirki, bilim,
malaka, ko„nikma, ortirish shu xususiyatlarga bog„liq bo„ladi, lekin bu
xususiyatlarning o„zi bu bilim, malaka va ko„nikmalarga taalluqli bo„lmaydi.
Masalan, ikkita bola institutga kirmoqda deylik. Ulardan biri test sinovlaridan
muvaffaqiyatli o„tdi, ikkinchisi o„tolmadi. Bunda ulardan birining qobiliyati ortiq
degan xulosaga kelib bo„lmaydi. Bilim orttirishdagi muvaffaqiyatning faqat bir
o„zi bilan qobiliyatni aniqlab bo„lmaydi. Qobiliyatlar bilim, malaka, va
ko„nikmalarini egallashda namoyon bo„lsa ham ular bilim, ko„nikmalarga taalluqli
bo„lmaydilar.
Odamning qobiliyatlari bilim va ko„nikmalarni egallash uchun faqat
imkoniyat hisoblanadi. Bu bilim va ko„nikmalar egallanadimi yoki yo„qmi,
bo„larning hammasi, juda ko„p sharoitlarga bog„liqdir. Bolada namoyon bo„lgan
musiqa qobiliyati uning musiqachi bo„lishiga kafil bo„la olmaydi. Bolaning
musiqachi bo„lishi uning unga maxsus ta‟lim berilishi, qatiylik, salomatligining
yaxshi bo„lishi, musiqa asbobi, notalar va boshqa sharoitlar bo„lishi kerak.
Bo„larsiz qobiliyat taraqqiy etmay, so„lib ketishi ham mumkin. o„quvchida hali
zaruriy ko„nikma va malakalar sistemasi hamda mustahkam bilimlar va tarkib
topgan ish uslublari yo„qligiga asoslanib, jiddiy tekshirmay shoshilinch ravishda
unda qobiliyatlar yo„q deb xulosa chiqarish pedagogning jiddiy xatosi bo„ladi.
Bolalik paytida ma‟lum qobiliyatlarning atrofdagilar tomonidan tan olinmaganligi,
keyinchalik shu qobiliyat tufayli shon shuhrat topgan odamlar ko„p.
Dostları ilə paylaş: |