Penitensiar sistemdə Vərəmə nəzarət üzrə
TƏLİMAT
Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi
Tibb baş idarəsi
Bakı - 2013
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
2
Mündəricat
İxtisarların siyahısı ..................................................................................................................... 8
Müəlliflər .................................................................................................................................... 9
Redaksiya şurası ............................................................................................................................. 9
Minnətdarlıq
................................................................................................................................... 9
Fəsil 1. Ümumi müddəalar
........................................................................................................... 10
Vərəmin inkişafının risk amilləri
.............................................................................................. 10
Azadlıqdan məhrum etmə yerlərində vərəməleyhinə tədbirlərin təşkilinin xüsusiyyətləri ...... 10
İstintaq təcridxanaları ............................................................................................................... 11
Cəzaçəkmə müəssisələri
........................................................................................................... 11
Əlaqələndirici qurum ................................................................................................................ 11
Əlaqələndirici qurumun vəzifələri: ........................................................................................... 11
Fəsil 2. Vərəm hallarının aşkarlanması
........................................................................................ 13
Vərəmin aşkarlanması üzrə başlıca yanaşmalar
....................................................................... 13
Vərəmin aşkarlanmasının strategiyaları
................................................................................... 13
İT-lərə daxil olanların skrininqi ................................................................................................ 13
CM-lərə daxil olanların skrininqi
............................................................................................. 14
CM-lərdə vərəmə görə kütləvi skrininqlər
................................................................................ 16
İT-lərdə və CM-lərdə müraciət əsasında vərəm hallarının aşkarlanması ................................. 16
Aşkar olunmuş pozitiv vərəm hallarının epidemioloji kontaktları ilə aparılan tədbirlər .......... 16
Fəsil 3. Vərəmin diaqnostikası: Diaqnostik müayinələrin keçirilməsində laboratoriya xidmətinin
rolu
...................................................................................................................................................... 18
Bəlğəm yaxmasının birbaşa mikroskopiyası
............................................................................ 19
Xpert TB/RIF
........................................................................................................................... 19
Əkmə müayinəsi və DHT qoyulması: ...................................................................................... 19
Vərəmin süa diaqnostikası və əlavə müayinə üsulları
.............................................................. 21
Keyfiyyətə nəzarət: daxili və xarici
.......................................................................................... 22
Fəsil 4: Müayinə nəticəsində əldə edilmiş nəticələrin qiymətləndirilməsi və vərəmin
diaqnozunun təyin edilməsi
................................................................................................................ 23
Xəstəliklərin Beynəlxalq Təsnifatı, 10-cu baxış (XBT-10) əsasında kliniki diaqnozun tərtib
edilməsi
........................................................................................................................................... 23
Vərəm (A15-A19)
..................................................................................................................... 23
Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş vərəmi (A15)
.......................... 23
Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və ya histoloji təsdiq olunmayan vərəmi (A16)
................. 24
Sinir sisteminin vərəmi (A17+)
................................................................................................ 24
Digər orqanların vərəmi (A18)
................................................................................................. 24
Miliar vərəm (A19)
................................................................................................................... 25
İMM-nin qəbul şöbəsində diaqnozun təyin edilməsi ............................................................... 25
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
3
Tibbi tarixçə ............................................................................................................................. 26
Simptomlar
............................................................................................................................... 26
Fiziki müayinə .......................................................................................................................... 27
Diaqnostik materialın bakterioloji müayinəsi........................................................................... 27
Bəlğəmin birbaşa mikroskopiyası
............................................................................................. 27
Qidalı mühitlərə əkmə .............................................................................................................. 27
Dərmanlara həssaslıq testi
........................................................................................................ 28
Molekulyar müayinə üsulları
.................................................................................................... 28
Şüa diaqnostikası ...................................................................................................................... 29
İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə vərəmin təzahürlərinin xüsusiyyətləri ............................................ 30
Bəğəm yaxmasının mikroskopiyası üzrə neqativ nəticəli xəstələrin müayinə alqoritmi
.......... 30
Konsiliumun rolu
...................................................................................................................... 30
Vərəm hallarının təsnifatı
......................................................................................................... 31
1. Xəstəliyin anatomik lokalizasiyasına əsaslanan təsnifat.
..................................................... 32
2. Əvvəlki müalicə tarixçəsinə əsaslanan təsnifat. ................................................................... 32
3. Dərmanlara davamlılığa əsaslanan təsnifat
.......................................................................... 32
4. İİV-statusuna əsaslanan təsnifat. .......................................................................................... 33
Fəsil 5: Vərəməleyhi dərmanlar. Vərəmin müalicəsi. VƏD tətbiqi zamanı meydana çıxan yan
təsirlərin idarə olunması.
..................................................................................................................... 34
VƏD ......................................................................................................................................... 34
Yan təsirlərin diaqnostikası
...................................................................................................... 35
VƏD əsas YT təsnifatı .............................................................................................................. 35
Vərəmli xəstələrin kimyəvə terapiyası zamanı baş verən YT-lərin profilaktikası və müalicəsi
........................................................................................................................................................ 37
YT-lərin profilaktikasının prinsipləri
........................................................................................ 37
YT-lər baş verdiyi zaman xəstələrin idarəolunması
................................................................. 38
Xəstələrin ayrı-ayrı kateqoriyalarında vərəmin müalicəsinin YT-ləri
...................................... 38
Müştərək vərəm və İİV-infeksiyasının müalicəsi ..................................................................... 38
Müştərək vərəm və İİV-infeksiyalı xəstələrin ilkin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi .............. 38
Yanaşı vərəm xəstəliyi olan İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə ART .................................................. 39
ART preparatların kombinasiyası ilə əlaqədar YT ................................................................... 39
Böyrək çatışmazlığı olan pasiyentlərdə vərəmin müalicəsi ...................................................... 39
Vərəmin müalicəsi
.................................................................................................................... 41
Kimyaterapiya rejimlərinin kodlaşdırılması
............................................................................. 41
Kimyəvi terapiyanın rejimlərini və müalicənin müddətini aşaqıdaki amillər şərtləndirir:
....... 41
Müalicə nəticələri ..................................................................................................................... 44
Qorunmuş həssaslıqlı və rifampisinə hər hansı davamlılıq istisna edilən xəstələrin müalicə
nəticələrinin təyini*
.................................................................................................................... 44
Dostları ilə paylaş: |