Penitensiar sistemdə Vərəmə nəzarət üzrə TƏLİmat
Yüklə 5,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müalicənin ümumi müddəaları.
- Vərəm limfadenitinin diaqnostikasına dair tövsiyələr.
- Vərəm limfadenitinin müalicəsinə dair tövsiyələr .
- Vərəm plevriti
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013 97 Müalicənin ümumi müddəaları. VM-nin dərmanlara davamlılıq tipi AKV-in adi formalarının müalicə rejimi MSS və sümük-oynaq sisteminin vərəminin müalicə rejimi Məlum deyil 3 I müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq 2SHREZ/1HREZ/9HRE Həssaslıq saxlanılıb Streptomisinə qarşı monodavamlılıq II S müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq 2KmHRZE/1HRZE/9HRE Mono-/ polidavamlı II H və ya II R müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq II H və ya II R müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq ÇDD/GDD vərəmi IV / IV a / IV G müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq IV / IV a / IV G müalicə kateqoriyasına müvafiq olaraq Ağciyərdən kənar lokalizasiyalı vərəmin müxtəlif formaları. Vərəm limfadeniti AKV formaları arasında vərəm limfadeniti ən çox təsadüf edən forma olub, bütün AKV hadisələrinin 35%-ni təşkil edir. Boyun və körpücüküstü limfa vəziləri vərəm prosesinə daha çox cəlb olunur, lakin, bunlarla yanaşı patoloji proses qasıq, qoltuqaltı, döş qəfəsi, mezenterial və mediastinal limfa vəzilərini də əhatə edə bilir. Eləcə də bir neçə qrup limfa vəziləri eyni vaxtda vərəm prosesinə cəlb oluna bilər. Adətən, xroniki böyümüş, bərkimiş və ağrısız limfa vəziləri aşkar olunur. Zaman keçdikcə limfa vəzilərinin birləşmiş bərk kütlələri gözlə görünməyə başlayır. İİV-ə yoluxmuş xəstələrdə adətən bu mərhələlərdə hərarətin yüksəlməsi, gecə tərləmələri və çəkinin azalması müşahidə edilir. Xəstə yanaşı olaraq İİV infeksiyasına yoluxarsa, zədələnmiş limfa vəzilərində VM-nin miqdarı kifayət qədər yüksək səviyyəyə çatır ki, bu da punksion biopsiyanın diaqnostik effektivliyini artırır. Digər tərəfdən, bu, ART fonunda immunitetin bərpa olunmasının iltihabi sindromu hesabına vərəm prosesinin kəskinləşməsinə səbəb ola bilər. Adekvat kimyəvi terapiya aparılmazsa hiperplaziya olunmuş limfa vəziləri yumşalmaya məruz qalır, bu zaman spontan olaraq içərisindən irinli eksudat xaric olan fistula formalaşır. Vərəm limfadenitinin diaqnostikasına dair tövsiyələr. Zədənmiş nahiyənin: döş qəfəsi, baş, boyun, qarın boşluğunun və s. rentgenoqramı (KT və MRT müayinəsinə üstünlük verilməklə); NİAB vasitəsi ilə alınmış aspirasion materialın VM-nin aşkarlanması üçün bakterioskopik və əkmə müayinəsi; 3 Müalicə əsnasında müsbət dinamika müşahidə olunmadığı hallarda müalicə rejiminə 3 2- ci sıra VƏD əlavə edilməlidir. Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013 98 NİAB-ın nəticəsi mənfi olduqda böyümüş limfa vəzilərinin ekssizion biopsiyası aparılmalıdır; Bütün hallarda aşağıdakı müayinələr aparılmalıdır: Sitoloji müayinə (epitelioid hüceyrələri, çoxnüvəli giqant Piroqov-Lanqhans hüceyrələrini, kazeoz kütlələri, histiositləri aşkarlamaq məqsədi ilə); Histoloji müayinə (kazeoz qranulyomalar); VM-ni aşkar etmək üçün sentrafuqalaşma və lüminessent rəngləməyə üstünlük verməklə aspirasion materialın mikroskopiyası; VM-ni aşkarlamaq və onların dərmanlara həssaslığını təyin etmək məqsədi ilə aspirasion materialın əkmə üsulu ilə müayinəsi; Yuxarıda göstərilən üsullarla müayinə mənfi nəticə verərsə aparılan müayinələrin həssaslığını artırmaq məqsədi ilə müayinənin PZR əsasında molekulyar üsullar tədbiq edilməlidir. Vərəm limfadenitinin müalicəsinə dair tövsiyələr. Fəsadlaşmamış vərəm limfadenitinin müalicəsi üçün AKV-nin adi formalarında istifadə olunan müalicə rejimi tövsiyə olunur: 2HREZ/4HRE. Fəsadlaşmış vərəm limfadenitinin (bir neçə qrup limfa vəzilərinin vərəm prosesinə cəlb olunması, fistulaların əmələ gəlməsi, assitlə fəsadlaşmış mezadenitlər) müalicəsində 8 aylıq müalicə rejimi: 2SHREZ/1HREZ/5HRE tövsiyə olunur. VM-nin DD aşkar olunduğu halda müvafiq müalicə rejimi təyin olunur. Vərəm limfadeniti ilə yanaşı İİV infeksiyası müşahidə olunduğu hallarda antiretrovirus preparatları ilə müalicə vərəm əleyhinə müalicə başlandıqdan 0,5-2 ay sonra təyin edilməlidir. Müvəffəqiyyətli müalicə fonunda hiperplaziya olunmuş limfa vəzilərinin ölçüsünün böyüməsi və ya yeni hiperplaziyalaşmış limfa vəziləri müşahidə oluna bilər, bu, müvəqqəti xarakter daşıyaraq ölmüş VM-yə orqanizmin verdiyi immun cavabla əlaqədardır. Belə reaksiyalar İBİS-in formalaşması ilə əlaqədar olaraq İİV-ə yoluxmuş vərəmli xəstələrin antiretrovirus preparatları ilə müalicəsi zamanı da müşahidə oluna bilər. Vərəm plevriti Vərəm plevriti vərəmli xəstələrin 5%-də təsadüf edilir. Bu klinik forma vərəmin həm birincili, həm də ikincili formalarında müşahidə edilir. Adətən xəstəlik kəskin gedişatlı olub, öskürəklə, plevral ağrılarla, hərarətlə və təngnəfəslik ilə müşayiət olunur. Rentgenoloji olaraq plevra boşluğunda birtərəfli, müxtəlif səviyyəli maye aşkar edilir. 20% hallarda eyni zamanda ağciyərlərdə infiltrativ dəyişikliklər və kavernalar müşahidə edilir. Birincili vərəm zamanı həmçinin döş qəfəsi daxili limfa vəzilərinin böyüməsi də aşkar olunur. Əksər hallarda plevral vərəqələrin 1 sm-dən artıq qalınlaşması müşahidə olunur. Xəstəliyin başlamasından 2 həftə sonra plevral ekssudat limfositar xarakterli olur (90% hallarda limfositlər ümumi leykositlərin 50%-dən artığını təşkil edir). Plevral ekssudatda qlükozanın miqdarı adətən normadan aşağı, pH isə turş reaksiyalı olur. Plevranın empiyemasından fərqli olaraq vərəm plevritinin adi formalarında VM-ni mikroskopik müayinələrdə yalnız 5% hallarda, əkmə üsulu ilə isə 40%- dən artıq olmayan hallarda aşkarlamaq mümkün olur. Kazeoz qranulyomaları aşkarlamaq məqsədi ilə plevranın biopsiyası, turşuya davamlı bakteriyaların rənglənməsi və VM-nin əkmə üsulu ilə aşkarlanması üsullarının kombinasiyasından ibarət müayinə 90% hallarda müsbət nəticə verir. Tuberkulin sınaqları xəstələrin yalnız 2/3 hissəsində müsbət nəticə verir. Limfositar mayedə ADA-nın səviyyəsinin artması (ADA>40U/L olduqda həssaslıq 92%, spesifiklik 90%) və eləcə də İFN-qammanın səviyyəsinin artması (həssaslıq 89%, spesifiklik 97%) yüksək diaqnostik əhəmiyyət kəsb edir. Plevranın vərəmi zamanı plevral ekssudat müayinə olunarkən PZR-in həssaslığı 80%, spesifikliyi isə 100% səviyyəsində olur. Yüklə 5,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|