Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions
Кластер педагогического образования: проблемы и решения
Chirchik, Uzbekistan 1508 International Conference
– Ma‟lumot olish va foydalanish maqsadida ma‟lumot
beruvchi
qo„llanmalar, broshyuralar, tarjimayi hollar, jurnallar o„qish.
Matn xaritasi
PIRLS tadqiqotida matn xaritasi mavjud bo„lib,
u matnning dolzarbligini
aniqlashga yordam beradi, masalan: u matnning
yetarlicha mazmunli va
tushunarliligini aniqlaydi. Matndagi muhim g„oyalarni va ularning o„zaro
munosabatlarini ko„rsatadi. Asosiy g„oyalar, ularning munosabatlarini va matnni
yaratish bo„yicha vazifalarni ishlab chiqishga alohida e‟tibor qaratadi.
PIRLS tadqiqotida matn xaritasi quyidagi turlardan iborat:
Adabiy xarita
– badiiy asarlarning strukturasini belgilaydi.
Janr – masalan: ertak, realistik adabiyot, fantastika va x.k.;
Mavzular, syujet, vaziyat, qahramonlar, mualliflik mahorati.
Axborot xaritasi
– syujetsiz matnlardagi ma‟lumotlarni qayd qiladi.
Turlar – masalan: ekspozitsiya, dalil, jarayon va x.k.
Asosiy g„oyalar, asosiy g„oyalarning isboti,
tashkiliy shakllar, mualliflik
mahorati.
Adabiy xarita
. O„qish savodxonligini tekshirish bo„yicha
vazifalar adabiy
xarita yordamida beriladi. Bunday vazifalar quyidagi qadamlarda belgilanadi:
1-qadam. Matn haqidagi asosiy ma‟lumotni sanab berish (sarlavha, so„zlar
soni, o„qish darajasi va janri).
2-qadam. Matnning mavzusini aniqlash va tasvirlab berish.
3-qadam. Vaziyatni aniqlash va ta‟riflab berish, asosiy qahramonlarni
sanash, ularning ismini, fazilatlarini va vazifalarini yoritish.
4-qadam. Asosiy syujet elementlarini aniqlash, bundan tashqari muammo va
ziddiyatlarni yechimini topish.
5-qadam. Asosiy voqealarni va epizodlarni sanab berish.
6-qadam. Yozuvchi tomonidan qo„llanilgan tayanch iboralar va lug„atni,
adabiy yoki ritorik uslublarni aniqlash va sanab berish.
Savol va topshiriqlarni baholash:
Baholash jarayonida “0”, “1”, “2”, “3” ballik tizim hamda “8” va “9”
kodlari bilan kodlash tizimi xususida so„z yuritamiz.
Matn yuzasidan berilgan
savol va topshiriqlarning o„ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqib, ular necha ballik
ekanligi haqidagi eslatmalar bilan belgilangan bo„ladi. Ushbu ball va kodlar haqida
quyida batafsil ma‟lumotlar beriladi.
1. Javobi tanlanadigan savollar (testlar)da to„g„ri javobga “1” ball, noto„g„ri
javobga “0” ball beriladi.
