Platoon verzameld werk
Yüklə 199,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
PLATOON VERZAMELD WERK – ARS FLOREAT 10
e
372 a
b
c
d
e
slimmigheidjes en bedrog? Hippias: Nee, Sokrates, dat geloof ik helemaal niet. Ik geloof dat Achilleus hem uit sympathie voor Aias iets anders vertelt dan wat hij Odysseus voorhoudt. Maar wanneer Odysseus de feiten weergeeft, heeft hij er altijd een bedoeling mee en hij doet hetzelfde wanneer hij leugens vertelt. Sokrates: Dan kunnen we dus vaststellen, dunkt me, dat Odysseus intelligenter is dan Achilleus. Hippias: Helemaal niet, Sokrates, beslist niet. Sokrates: Hoezo niet, Hippias? Want waren we het er zoeven niet over eens dat mensen die opzettelijk liegen, intelligenter zijn dan mensen die dat onopzettelijk doen? Hippias: Wilt ge dan werkelijk beweren, beste Sokrates, dat mensen die opzettelijk onrechtmatig handelen en bedriegen en allerlei andere kwalijke dingen doen, beter zijn dan mensen die dat onopzettelijk doen? Bovendien ligt het toch voor de hand, om juist vergiffenis te schenken aan iemand die niet weet dat hij onrechtmatig handelt of bedrog pleegt? Ook dunkt me dat de wet en de traditie veel strenger zijn voor diegenen die opzettelijk bedriegen dan voor hen die dat zonder opzet doen. Sokrates: Nu ziet ge pas werkelijk, beste Hippias, dat ik gelijk heb wanneer ik in aanwezigheid van wijze mensen hardnekkig blijf doorvragen. Het zou me niet verbazen als dit de enige goede eigenschap is die ik bezit en dat mijn andere eigenschappen eigenlijk niets waard zijn. Want feitelijke kennis heb ik nauwelijks en bovendien weet ik nooit hoe de dingen werkelijk in elkaar zitten. Trouwens, ik geloof dat dit al genoeg bewezen wordt doordat ik niets weet in het gezelschap van mensen zoals gij, die beroemd zijn om hun kennis van zaken en waarvan iedereen in Griekenland weet. Ik zeg dit omdat ik geloof dat wij het op geen enkel punt eens zijn. Een beter bewijs van onwetendheid is er niet te vinden dan wanneer men steeds van mening verschilt met een geleerd mens. Toch heb ik een bewonderenswaardig goede eigenschap, die mijn redding is. En die is, dat ik mij in het geheel niet schaam om te leren. Integendeel, iemand die mij antwoord geeft op mijn vragen, zoek ik op en ik ben hem altijd zeer dankbaar. Op dit punt heb ik nooit iemand te kort gedaan. Zo heb ik nimmer verzwegen dat ik iets van een ander heb geleerd en ik deed niet alsof ik het zelf had bedacht. Nee, ik loof en prijs altijd de kennis en de bekwaamheid van degene die mij iets leren kan en geef ook altijd precies aan wat ik van hem heb geleerd. Maar nu blijkt dus dat ik het helemaal niet eens kan zijn met wat ge zegt, of sterker nog, ik verschil met u volstrekt van mening. Natuurlijk weet ik heel goed dat ik dat aan mezelf te wijten heb, omdat ik nu eenmaal ben zoals ik ben; ik probeer mezelf dan ook niet op te hemelen. Ik geloof dus, beste Hippias, dat de feiten precies omgekeerd zijn als gij zegt. Mensen die anderen opzettelijk schade berokkenen, hen met opzet onrechtmatig behandelen en bedriegen, die anderen bewust om de tuin leiden en hen in verwarring brengen, die mensen zijn inderdaad beter bij de tijd dan diegenen die hetzelfde doen, maar dan onopzettelijk. Toch moet ik toegeven dat het lijkt, alsof ik dat op andere momenten niet geloof en dat ik eraan twijfel. Het is dus maar al te duidelijk dat ik er eigenlijk niets van afweet. Nu blijkt dus dat ik op dit moment werkelijk aan zo'n gebrek lijd en dat ik van mening ben dat mensen die bewust en opzettelijk op een bepaald gebied een fout maken, beter en intelligenter zijn dan diegenen die dat onopzettelijk of per ongeluk doen. Ik denk dat ik in de war ben geraakt door de manier waarop we erover hebben gesproken. Tijdens onze discussie is immers gebleken dat degenen die dat soort dingen onopzettelijk en PLATOON VERZAMELD WERK – ARS FLOREAT 11
373 a
b
c
d
onbewust doen, ongelukkiger en minder efficient zijn dan diegenen die dat met opzet en bewust doen. Word dus niet boos en weiger niet mijn ziel van deze dwaling te genezen. Want ge zult me een veel grotere dienst bewijzen door de onwetendheid in mijn ziel op te lossen, dan een ziekte van mijn lichaam te genezen. Maar als ge van plan zijt om dit te doen door mij een of ander verhaal voor te schotelen, dan verzeker ik u nu reeds dat ge mij niet zult genezen; ik zou u immers niet kunnen volgen. Maar als ge ermee instemt om mij zoals zoeven op mijn vragen te antwoorden, dan zult ge me zeker helpen en ik geloof dat dat u niet kan schaden. Bovendien, zoon van Apemantos, wil ik niet uitsluiten dat ik uw hulp erbij ga inroepen. Want gij hebt mij per slot van rekening gevraagd een discussie met Hippias aan te gaan. Dus als Hippias mij nu niet wil antwoorden, dan zult gij het hem voor mij moeten vragen.
nodig zal hebben. Want daar heeft hij nimmer op gezinspeeld. Integendeel, hij heeft altijd gezegd dat hij nooit een vraag van wie dan ook zal ontwijken. Dus hoe zit het, Hippias? Hebt ge dat gezegd? Hippias: Zeker, Eudikos, dat heb ik gezegd. Maar Sokrates haalt de dingen in een gesprek altijd door elkaar en het lijkt wel of hij op moeilijkheden uit is. Sokrates: Maar mijn beste en voortreffelijke Hippias, ik doe dat soort dingen toch niet opzettelijk, nee, ik ben me er niet eens van bewust - want dan zou ik volgens uw redenering wijs zijn en over kennis van zaken beschikken en ik zou iemand zijn om rekening mee te houden. Nee, zo is het niet en heb dus medelijden met me en schenk me vergiffenis. Want gij beweert toch ook dat men iemand vergiffenis moet schenken die uit onwetendheid kwaad doet? Eudikos: Weiger dit verzoek toch niet, Hippias, maar antwoord ter wille van ons allemaal en ook omdat ge dat reeds eerder hebt gezegd. Geef dus antwoord op de vragen van Sokrates.
gaan op wat wij zoeven bespraken. Ik doel op de vraag wie er nu werkelijk beter zijn: degenen die bewust en opzettelijk kwaad doen of degenen die per ongeluk en onopzettelijk kwaad doen. Ik geloof dat we het beste te werk kunnen gaan via vraag en antwoord. Ge erkent dat er goede hardlopers zijn, nietwaar?
de slechte. Zo is het toch? Hippias: Zo is het. Sokrates: Dus wie traag hardloopt is een slechte loper en wie snel hardloopt is een goede loper? Hippias: Inderdaad. Sokrates: Dus is in een hardloopwedstrijd en ook bij het hardlopen als zodanig snelheid een goede eigenschap en traagheid een slechte eigenschap? Hippias: Natuurlijk, dat spreekt toch vanzelf. Sokrates: Maar wie is dan de beste hardloper: degene die opzettelijk en bewust minder hard loopt of degene die dat onopzettelijk doet omdat hij niet anders kan. Hippias: Degene die met opzet langzaam loopt. Sokrates: En zijt ge het ermee eens dat hardlopen een vorm is van 'iets doen'? Yüklə 199,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|