Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

liyin
ə  və  ona olan etibara dağıdıcı  təsir  edir. Dar baxışın  qarşısını  alan  bir neçə  yaxşı 
praktika
nın toplusu aşağıda Haşiyə 6-da verilmişdir. 
 
Ha
şiyə6: Dar baxışın qarşısını almaq üçün yaxşı praktikalar
174
 
 

 
Dar ba
xışın təhlükəsi haqqında maarifləndirmə. 

 
T
əhqiqatçıların  öz  ideyalarını  paylaşmaları  üçün  təhlükəsiz  hiss 
etdikl
əri mədəniyyət yarat. 

 
T
əhqiqatın məqsəd və vəzifələrinə uyğun hərəkət et. 

 
Hipotez 
əsasında istintaq xətlərini müəyyənləşdir və yoxlama və sax-
ta
laşdırma texniki metodlarını tətbiq et.  

 
Bütün t
əhqiqat variantlarını açıq qoy.  

 
Bü
tün araşdırmaların nəticələrini analiz edin və nəticə çıxarın.  

 
Şəffaf qərar vermə mühiti yaradın.  

 
Q
ərarlarınızı hesaba alın.  

 
Ekspert qiym
ətləndirmələri texniki metodlarını tətbiq edin.  
 
3.6. 
İttihamın rolu  
T
ədqiqatlar, korrupsiyanı uğurla cilovlamaq üçün hüquq mühavizə ilə prokurorluq 
ara
sındakı münasibətlərin əhəmiyyətli olduğunu göstərir.  
Korrupsiya il
ə məşğul olmaq səlahiyyətində olan təsisatların, prokurorluq və məhkəmə ilə 
münasib
ətləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu münasibətlər korrupsiya hallarını məhkəməyə 
g
ətirib məhkəmə etməkdir. Beləliklə,əgər prokurorluq və məhkəmələrin imkanlarının güclən-
m
əsinə diqqət yetirilməsə,korrupsiya ilə mübarizə səyləri süquta uğrayacaqdır. 
 
Dövl
ət prokurorunun rolu ölkədən-ölkəyə dəyişir:prokurorun təhqiqat etmək səlahiy-
y
əti ola bilir və qərar vermə proseslərinə cəlb oluna bilər; başqa sistemlərdə prokurorlar 
tamamil
ə müstəqil rola malikdirlər və araşdırma prosesinə cəlb olunmurlar.  
 
Dövl
ət prokuroru ilə yaxın əməkdaşlıq məsləhətdir, çünki, o araşdırmanın məhsuldar-
lığını artırır. Məhkəməyə  nəyin təqdim edilməsinin lazım olduğu haqda birgə ideyalar və 
günd
əmdə olan iş haqqında paylaşılan bilgi, korrupsiya araşdırmasının gücünü və məh-
suldar
lığını artırır. Buna baxmayaraq,polis işçiləri yadda saxlamalıdırlar ki,dövlət proku-
rorla
rı da korrupsiya işlərinə qoşula bilərlər. Bu hallar xüsusilə korrupsiyanın genişlən-
miş,sistemli formalarında baş verir. 
 
Dünya
nın bir çox ölkələrində polis xidməti korrupsiyası və məhkəmə sistemi bir-biri 
il
ə  möhkəm  şəkildə  qarşılıqlı  şəkildə  bağlıdır;  polis korrupsiyası  məhkəmə  sistemində 
olan z
əifliklər vasitəsilə  ciciəklənə  bilər.  Aşağıda,Cədvəl3-də  korrupsiyalanmış  dövlət 
r
əsmilərinin  necə  qəbul edilmələri haqqında Beynəlxalq  Şəffaflığın  Qlobal Korrupsiya 
Barometri t
ərəfindən 2006-cı ildə dərc edilən rəqəmlər göstərilir. 
 
252 

---

C
ədvəl 3: 
Dövl
ət rəsmiləri müxtəlif bölgələrdə necə qavranır 
Bölg
ə 
Polis 
Qanuni 
sistem/ m
əhkə-
m
ə 
Afrika 
4.6 
4.0 
Asiya-Sakit Okea
nı 
3.8 
3.3 
C
ənubi-Şərqi Avropa 
3.9 
4.1 
AB v
ə başqa Qərbi Avropa 
2.7 
2.9 
La
tın  Amerikası 
4.2 
4.1 
Şimali Amerika 
3.1 
3.5 
Keçmiş kommunist dövlətləri 
4.1 
3.9 
 
3.7.  Polis  pis davra
nışı ilə nə etməli   
Polis pis davra
nışı  və polis korrupsiyası mütləq olaraq eyni şey deyil və onlara eyni 
cür d
ə münasibət bəslənməməlidir və polis pis davranışı,həqiqətən cinayət xarakterli ol-
mayana q
ədər ona cinayət kimi yanaşılmamalıdır.Qeyri-etik davranış idarəetmə/islah/mə-
s
ələsi kimi sayılmalıdır. Əgər daxili təhqiqat və anti-korrupsiya birlikləri,inzibati qanun-
suz h
ərəkət adlanan hərəkət üzərində yox, fərqli korrupsiya məsələləri üzərində cəmləşir-
s
ə,o zaman onlar,öz legitimliyini artırır. 
 
Po
lis işçilərinin öz daxili prosedurlarına olan etibarını artırmaq üçün inzibati təhqiqat 
il
ə cinayət təhqiqatı arasında fərqlilik müəyyən edilməlidir. Polis pis davranışının qəbul-
edilm
əz olduğu  aydın  olmalıdır,lakin heç bir cinayət  əməli  baş  verməyən ana qədər,bu 
cür davra
nış təşkilat daxilində həll yolunu tapa bilər. Korrupsiya ilə bağlı cinayət təhqiqa-
tı, cinayət proseduru qaydaları və dəlillərlə tənzimlənir. Daxili inzibati təhqiqat isə əmək 
müqavil
ələri və davranış kodeksi ilə tənzimlənir.   
 
Polis xidm
ətlərinin əlində kiçik hadisələr və iddiaarı həll etmək üçün iki vasitə vardır:  
 
1.
 
Vasit
əçilik. Vasitəçilik o prosesə deyilir ki,orada günahgar sayılan polis işçi-
l
ərinə öz fəaliyyətlərinə yenidən baxmaq üçün imkan verilir. Neytral vasitəçi tərəf-
l
əri qarşılıqlı qane edən bir nöqtəyə gətirməyə kömək edir. Günahgar sayılan polis 
işçiləri şikayətçilərin zərər çəkdiyinə dair həqiqi səbəblərin olduğunu qəbul edə bi-
l
ər.Bu kiçik iddialarla bağlı işləri həll etməyin uyğun yoludur və adətən kobudluq 
v
ə  ya hərəkətsizliklə  bağlı  şikayətlərə  qanedici cavabdır.  Bu daha ciddi iddialar 
olan narahat
çılıq və ya əsassız həbs hallarında,xüsusilə də təsdiqedici sübutun ol-
ma
dığı hallarda tətbiq edilə bilər. Vasitəçilik prosesi nəticəsində polis işçiləri daha  
da 
şüurlu olar və özlərinin davranışlarını təkmilləşdirər;vasitəçilik həm də onların 
r
əislərinə ilkin xəbərdarlıq etməyə imkan yaradar. 
253 

---