Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

2.
 
İnzibati  həll yolu.  Polis rəislərinin kiçik iddiaları  inzibati yollarla  həll 
etm
əyə səlahiyyətləri və sərbəst hərəkəti olmalıdır. Bu onlara cinayət işi yükü 
olmadan kiçik probleml
əri həll etməyə imkan verər.Kiçik hadisələr islah yolları 
vasit
əsilə həll oluna bilər, məsələn,məsləhət verməklə,yol göstərməklə, yeni tə-
liml
ər və ya yaxından nəzarət etməklə həll oluna bilər. İnzibati cəzalarla,məsə-
l
ən,rəsmi xəbərdarlıq və ya ödənilən tətil günlərinin sayının azaldılması kiçik 
probleml
ərin həlli üçün səmərəli yol ola bilər.Bunları etmək üçün qanuni əsas 
olma
lıdır,çünki çox zaman cəza tədbirləri rəislərin səlahiyyətini aşır. 
  
Kiçik hadis
ələrə rəhbərliyin cavabı,həmçinin iş yerlərində baş verən sistemli məsələlə-
ri  d
ə əhatə etməlidir və müəyyən dərəcədə gələcək hadisələr üçün standardlar müəyyən 
etm
əlidir. Bunun həm müsbət,həm də mənfi tərəfi vardır və onun nəticələrinə ciddi yana-
şılmalıdır.  
 
4-cü F
əsil,polis xidmətlərində polis işçilərinin davranışı qeyri-etik olduqda,amma kor-
rupsiya sa
yılmadığı hallarda bu cür problemlərin necə həll olunması ilə bağlı yaxşı hazır-
lan
mış yanaşma təklif edir.  
 
4-cü Bölm
ə: Səciyyəvi hallarda korrupsiyanın araşdırılması  
Bu bölm
ə, korrupsiya ilə mübarizə zamanı nəzərə alınan xüsusiyyətləri müxtəlif və-
ziyy
ətlərdə müzakirə edir. 1-ci Fəsil bu hallarla əlaqədar korupsiyanın müxtəlif formaları-
nı nümayiş etdirən qrafiklə təmin edir. 7-ci Fəsil, bu vəziyyətlərdə korrupsiyanın araşdı-
rılmasında səciyyəvi problemləri və çətinlikləri önə çəkir və tövsiyələr verir.  
4.1.  Münaqi
şə-sonrası ölkələr 
4.1.1. 
Probleml
ər və çətinliklər   

 
Kök sal
mış korrupsiya praktikaları.   

 
Polis,m
əhkəmə,hüquqi və siyasi sistemlər pis təşkil olunur və onların 
korrupsiya s
əviyyəsi yüksəkdir.  

 
Keçmişdə olan münaqişələr etnik,qəbilə,klanlar arasında gərginlik mühiti 
yara
dır və özəl maraqlar milli maraqlardan üstün olur. 

 
Beyn
əlxalq birlik münaqişə zamanı törədilən cinayətə görə araşdırma 
apa
rılmasına təzyiq edir..  

 
Çox sayda po
lis işçiləri münaqişəyə cəlb olunmuşlar və onlara ictimaiy-
y
ət tərəfindən şübhə ilə baxılır. 
 
 
4.1.2. 
T
ələblər və tövsiyələr 
Bütün bun
lar başqa Fəsillərdə də ətraflı müzakirə olunur. 
 

 
Hüquqi ç
ərçivə qurmalı.  
254 

---


 
Müst
əqil prokurorluq və anti-korrupsiya idarələri qurmalı.  

 
Yeni 
işçi işə alındığı zaman sınaq prosesindən keçməli.  
 
4.2.  Keçid dövrü ya
şayan ölkələr 
3.
 
4.2.1.  Probleml
ər və çətinliklər  

 
Bazar iqtisadiyya
tına keçid mütəşəkkil cinayət qrupları üçün gəlir və 
gücl
ərini artırmaq üçün imkanlar yaratdı.. 

 
Siyas
ət,iqtisadiyyat və mütəşəkill cinayət arasındakı əlaqələr sistemli 
korrupsiya yara
dılmasına və təhqiqatın çətinləşməsinə kömək edir.  

 
T
ələblərə cavab verən qanunvericilik və resursların olmaması çətinlikləri 
ar
tırır. 

 
Polis daxilind
ə kiçik korrupsiya xroniki hal alıb.  
4.2.2. 
T
ələblər və tövsiyələr 

 
T
ələblərə cavab verən qanunvericiliyin hazırlanması.  

 
İttiham etmək səlahiyyəti olan və xüsusi təhqiqat səlahiyyətləri olan,mə-
s
ələn,aktivləri müsadirə etmək səlahiyyətləri olan anti-korrupsiya idarələri qur-
ma
lı.Aşağıda,3-cü nümunədə verilən Xorvat modeli maraqlı nümunədir. 
 
  
Nümun
ə 3: USKOK, Xorvatiya  
Hüquq mühaviz
ə növlü təsisat(xüsusiləşmiş prokurorluq xidməti) 
 
Korrupsiya
nın  və  Mütəşəkkil Cinayətin  Ləğv  edilməsi üzrə  Xorvatiya  İdarəsi 
(USKOK)  çirkli pulla
rın  yuyulması  və  korrupsiya cinayətləri ilə  əlaqədar, həm  də 
müt
əşəkkil cinayət fəaliyyətlərinin  digər başqa növləri üzrə Dövlət Prokuroru İdarə-
sinin v
əzifələrini yerinə yetirir. USKOK-un prosedur və təlimatları prokurorun idarə-
si il
ə oxşarlıq təşkil edir. Ədliyyə Nazirliyi daxili qaydalar haqqında sərəncam verir 
v
ə idarənin kadr strukturunu qəbul edir.  USKOK-un rəhbəri, ədliyyə nazirinin və öl-
k
ənin dövlət prokurorlarının  iclasının  rəyini alandan sonra  baş prokuror tərəfindən 
t
əyin edilir.  Xüsusiləşmiş  anti-korrupsiya idarəsinin xarakteristikaları  USKOK-a 
verilir v
ə onun nəzdindəki anti-korrupsiya strukturu və ictimaiyyətlə əlaqə departam-
enti, korrupsiya
nın törətdiyi zərər haqqında  və onun qarşısını almaq üçün metod və 
vasit
ələr haqda  ictimaiyyəti məlumatlandırmağa məsuldur. O,həmçinin Milli Anti-
Korrupsiya proqra
mının  fəaliyyət planında  şərtləndirilən addımları  istiqamətləndi-
rir,korrupsiya
nın formaları və səbəbləri haqqında hesabatlar və analizlər hazırlayır və 
mövcud qanunvericiliy
ə düzəlişlər təklif edir. USKOK hüquq mühavizə xidməti kimi 
inki
şaf edir və görünür ki, onun korrupsiyanın qarşısını almaq funksiyası Xorvatiya 
t
əsisatları çərçivəsində özünün əhəmiyyətini itirir.  
 
255 

---

4.3. 
İnkişaf etməkdə olan ölkələr 
4.3.1. 
Probleml
ər və çətinliklər 

 
Korrupsiya
nın kiçik formaları yayılmışdır. 

 
İş dünyasında və siyasətdə korrupsiyalı praktikalar yayılmışdır. 

 
Korrupsiya il
ə mübarizə təcililik tələb etmir. 

 
T
ələblərə cavab verən idarəçilik və qanunvericilik və həmçinin 
anti-korrupsiya polis birlikl
ərinin olmaması. 
4.3.2. 
Tövsiy
ələr 

 
Korrupsiya il
ə mübarizə üçün işlək və geniş sistem hazırlamalı. 

 
Uğurlar üzərində qurmağa imkan verən hallara fokuslanmalı  və 
bu 
uğurları  xəbərləşmə vasitəsilə ictimaiyyətə çatdırıb onların etibarını 
ar
tırmalı.  
4.4. 
İnkişaf etmiş ölkələr 
4.4.1. 
Probleml
ər və çətinliklər 

 
Polis v
ə məhkəmə korrupsiyası aşağı səviyyədədir. 

 
Polis xidm
ətinə etibar var. 

 
Müt
əşəkkil cinayət,narkotik və insan alveri və çirkli pulların yu-
yulma
sı korrupsiya risklərini artırır.  

 
Çevik metodlardan istifad
əyə görə,bir çox korrupsiya formalarını 
aşkar etmək çətindir.  

 
Müxt
əlif dövlət idarələrinin müstəqilliyi(maliyyə,vergi,sosial,po-
lis) v
ə özəl sektorun düzxəttli olmaması ardıcıl addımların qarşısını alır..  
4.4.2. 
Tövsiy
ələr 

 
Daha 
geniş kontekstdə korrupsiya hallarının araşdırılmasını apar-
maq üçün, qanunvericiliy
ə bütün zəruri informasiyaların inteqrasiyasına 
imkan ver
ən düzəliş etməli.  

 
Korrupsiya
nın çevik formalarının baş verə biləcəyi(maliyyə,mə-
s
ələn) sahələrdə yüksək səviyyəli mütəxəssisləri işə almalı..  

 
Polis daxilind
ə yüksək təlim almış anti-korrupsiya birlikləri ha-
zırlamalı. 
  
5-ci Bölm
ə:  Mövzuya dair praktiki proqram,model və yanaşma nümunələri  
Bu bölm
ə cürbəcür vəziyyətlərdə yerinə yetirilən proqramların,modellərin və yanaş-
mala
rın nümunələrini verir. Bu informasiya müxtəlif polis təsisatlarının korrupsiyaya qar-
şı mübarizədə araşdırıcı modellərdən, metodologiyalardan və proqramlardan necə istifadə 
etm
əsini müşahidə edərək anti-korrupsiya metodlarının qəbul edilməsinə istiqamət verir. 
 
256 

---