Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT
Yüklə 3,61 Kb. Pdf görüntüsü
|
Mandat. Parlament komit əsi müxtəlif dövlət hüquq mühavizə dürüstlük təşkilatlarının m əsuliyyətləri,səlahiyyətləri və idarəçilik strukturları haqqında hesabat hazırlamışdır.O, h əmçinin,onların digər kənar strukturlarla,o cümlədən,dövlət ombudsmanları,parlament izl əmə komitələri və digər uyğun təşkilatlarla münasibətlərini araşdırmışdır. Səlahiyyət dair əsi,komitədən mövcud dövlət korrupsiya önləmə proqramları və daxili polis anti-kor- rupsiya mexanizml ərini öyrənməyi tələb edirdi. Metodologiya. Parlament komit əsi öz sorğusunu geniş şəkildə reklam etdi və fərdləri v ə təşkilatları şikayətlər verməyə təbliğ etdi. Bundan əlavə,komitə Avstraliyanın müxtəlif şəhərlərində ictimai dinləmələr təşkil etdi və şikayətləri,dinləmələrin hesabatını və şahid- l ərin siyahılarını dərc etdi. N əticələr. Sorğunun əsasında,parlament komitəsi təcili olaraq Avstraliya hökümətin- d ən HMDAK üçün maliyyənin artırılmasını,HMDAK daxilində önləyici və təhsil birliyi yara dılmasını,hüquq mühavizə dürüstlük təşkilatları üçün milli forum yaradılmasını, HMDAK-a köm ək məqsədilə “dürüstlük müfəttişi” təyin edilməsini, infrastruktur yarat- maq üçün fond ay rılmasını,daxili ifşaetmə mexanizmlərinin güclənməsini və hüquq mü- haviz ə işçiləriinin işinin dayandırılması və işdən azad edilməsi ilə bağlı mövcud struktur- la rın nəzərdən keçirilməsini tələb etmişdir. 4.4.3. Prob lemlər Qanunvericilik v ə izləmə rolları ilə bərabər, parlament, korrupsiyaya qarşı mübarizədə mühüm rol oyna yır. İzləmə təsisatı kimi,parlamentin, həmçinin bir neçə zəif nöqtələri var dır.Birincisi,icra orqanı ilə olduğu kimi,parlament izləməsi siyasətə qarışmamalıdır. İkincisi,parlamentarlar polis məsələlərində təcrübəsiz ola bilərlər və o da öz növbəsində s əmərəsiz izləməyə gətirə bilər.Üçüncüsü,polis nəzarəti sadəcə parlamentin çoxsaylı prio- ritetl ərindən biridir və diqqətsizlik üzündən geridə qala bilər. Nəhayət,parlament sessiya- la rı arasındakı fasilələrə görə,polis müşahidəsi ara-sıra ola bilər 105 . 4.4.4. Parlam entlərə tövsiyələr Bu tövsiy ələr, parlamentarların öz qanunverici səlahiyyətləri vasitəsilə korrupsiyaya qar şı mübarizəyə verə biləcəyi töhvələrin yollarını göstərir 106 . Korrupsiya cinay ətdir və onunla iş, hüquqi prosedurlar vasitəsilə görülməlidir. Bu cür özəl hüquqi təminat korrup- siya nın aşkarlanmasını və təqib edilməsini asanlaşdırır. Informasiya azad lığı (İA).Bir çox ölkələr İA qanunları qəbul etmişlər və bu qanunlar v ətəndaşlara və ya təşkilatlara sənədlərin açıqlanmasını tələb etməyə imkan verir. Bu qanunlar, h əmçinin,media təşkilatlarına informasiyaları xəbər verm ək imkanı yaradır. Güclü informasiya azadlığı qanunları hökümət təsisatlarına şəffaflıq əlavə edir və beləliklə, korrupsiyanın aşkarlanmasına maneçilik törədən sad əliyi azaldır. 213 İfşaedicinin qorunması. Bu qanunlar korrupsiya haqqında xəbər verənləri qisasdan qoruyur v ə beləliklə polis işçilərini korrupsiyalı praktikanı pisləməyə sövq edir. Maraq toq quşmaları qanunu. Bu qanunlar maraqlar toqquşmasının baş ver ə biləcəyi şərtləri və ona nə zaman nəzarət edilməsini sadalayır.Maraqlar toq- quşması qanununun tətbiqi korrupsiya imkanlarını aşağı salar və onun yayılmasın azaldar. 4.5. Məhkəmə və prokurorluq xidmətləri Dünyada kı hüquq sistemləri arasındakı fərqləri müzakirə etmək,6-cı Fəsilin sərhədlə- rind ən kənara çıxır(ümumi hüquq mülki hüquqa qarşı). Məhkəmə və prokurorluq xidmət- l ərinin rollarının müxtəlif ölkələrdə necə fərqli olmasını nəzərdən keçirmək əlbəttə vacib- dir.Bu f əsilin kontekstində,məhkəmə və prokurorluq xidmətlərinin üç mümkün rollarının konturla rı verilmişdir. 1. Korrupsiya nın cinayət olduğu haqda cinayət işi açılması 2. Polis korrupsiya sı ilə əlaqədar mülki iddiaları dinləmək üzrə məhkəmə- nin rolu 3. M əhkəmə nəzarəti. 4.5.1. Korrupsiyaya qar şı cinayət işinin aparılması Çox sayda ölk ələrdə korrupsiya cinayət əməlidir və bu işə kimin cəlb olunmasından asılı olmayaraq cinayət işi aparılmalıdır. Uyğun olaraq,prokuror və məhkəmə sistemi po- lis korrupsiya sı ilə mübarizədə mərkəzi rol oynayır 107 . Mü əyyən korrupsiya halları polis xidm ətində daxili intizam prosedurları vasitəsilə həll edilə bilər. Polis işçilərinin fəaliy- y ətləri cinayət əməli şübhəsi yaratdıqda, prokuror və məhkəmə sistemi bu işə cəlb olunan f ərdləri təhqiqat etməli,təqib etməli,məhkəmə etməli və zərurət yarandıqda həbs etməyə m əsuldurlar. Korrupsiya ya uğramış polis işçilərinə qarşı cinayət işinin aparılması və məhkum edil- m əsi bir neçə vacib funksiyaya xidmət edir. Birincisi,cinayət hüququnun tətbiq edilmə- si,t əqib edilən fərdlərin kimliyindən asılı olmayaraq, qanun aliliyi üzərində qurulan istəni- l ən cəmiyyətin köklü tələbidir. Məhkəmə sistemi polis işçilərinin törətdiyi əməllərə görə hüquqi m əsuliyyət daşıdıqlarını təmin etməlidir.İkincisi,polis işçilərinə qarşı cinayət hü- ququnun t ətbiq edilməsini təmin etməklə,prokuror və hakimlər,bir çox polis xidmətlərini əhatə edən “cəzasızlıq mədəniyyəti” –ni aradan qaldırmağa kömək edir. Cəzasızlıq mədə- niyy əti polis işçiləri arasında üstünlük təşkil edən fikrə isnad edir,yəni onlar cəza almadan qanunu poza bil ər. Cinayət işinin uğurla aparılması və korrupsiyaya uğramış polis işçilə- rinin m əhkum edilməsi,gələcəkdə baş verə biləcək korrupsiyaya qarşı çəkindirici kimi xidm ət edir. 214 Yüklə 3,61 Kb. Dostları ilə paylaş:
|