üz
ərində durmaq kifayət deyil: o zaman korrupsiyanı yaradan səbəbləri başa düşmədən
yal
nız simptomlara baxılacaq.
Idar
əetmə və təşkilati zəifliklər polis təşkilatının mədəniyyətinə və polis işçilərinin
davra
nış tərzinə təsir edir. Beləliklə,təşkilatı onun korrupsiyaya qarşı nə qədər meyllilikdə
olma
sı baxımından qiymətləndirmək və sonra onları ləğv etmək və ya azaltmaq haqqında
planlar qurmaq la
zımdır.
T
əşkilatı qiymətləndirmək üçün ən yaxşı yol,onun yerləşdiyi daha geniş mühitə baxıb
k
ənar amillərin ona təsir imkanlarını müəyyən etməkdir və sonra təşkilatın strategiyasını
analiz edib,onun cavablan
dırmalı olduğu problemlərə uyğunluğunu yoxlamaqdır. Növbəti
ad
dım,strukturların və müxtəlif proseslərin uyğunluğunu qiymətləndirmək və onların zəif
nöqt
ələrinin hər birinin korrupsiyanı necə inkişaf etdirdiyini aydınlaşdırmaqdır.
ÖZÜNÜ QIYM
ƏTLƏNDIRMƏ CƏDVƏLI Fəsil 3 – Təşkilat
Bu fəsili oxuyaraq hansı reaksiyalarınız oldu? Bu fəsildə sizin polis xidmətini
yax
şılaşdırmağa istifadə üçün yeni informasiyalar oldumu? Polis xidmətində edə
bil
əcəyiniz dəyişikliklərlə rastlaşdınızmı?
Bu v
ə digər suallara cavab vermək üçün aşağıdakı özünü qiymətləndirmə sizə kömək
ed
ə bilər. İlkin qiymətləndirmə,sizin öz xidmətinizdəki vəziyyəti qiymətləndirməyə kö-
m
ək etmək niyyətidir,hər hansı bir dəyişiklik edilməsini müəyyən etməkdir ,bu dəyişik-
likl
əri yerinə yetirmək üçün beyin həmləsi vasitələri müəyyən etməkdir. Bu Fəsildə öyrə-
nil
ən konsepsiyaları tətbiq etməkdən ötrü daha geniş yanaşma hazırlamaq üçün, təlim
kursla
rı və ya işçi qrupları təşkil etməklə bu qiymətləndirməni tamamlamaq və ona arxa-
lanmaq olar.Bundan
əlavə,korrupsiya ilə mübarizədə ölkə və beynəlxalq ekspertlərin kö-
m
əyini axtarmaq faydalı olar.
M
ƏSƏLƏLƏR/
SUALLAR
ZƏİFLİKLƏRİ
DÜZƏLTMƏK ÜÇÜN BİZ
NƏ ETMƏLİYİK?
ONU NEC
Ə
ETM
ƏLI?
Bizi
əhatə edən
xarici mühitin kor-
rupsiya il
ə bağlı təh-
lük
ələrini və riskləri-
ni bizim polis xidm
ə-
ti üçün qiym
ətləndir-
dikmi?
Biz:
•
Bu m
əqsəd üçün
metod ha
zırlaya bilərik
•
Bu t
əhlükələri və
riskl
əri aydınlaşdıra bilərik
•
Onla
rın bizim fəa-
liyy
ətlərə potensial təsirlərini
hesablaya bil
ərik
•
Aydin
laşdirılmış
Biz:
•
PESTL
al
ətindən istifadə edə
bil
ərik(bax Cədvəl 1 və
2 v
ə Haşiyə2)
•
T
əhlükə və
riskl
ərin nəticələrini
mü
əyyən etmək üçün
beyin h
əmləsi görüşlə-
141
riskl
əri azaltmaq üçün fəaliy-
y
ət planı müəyyən edə bilərik
ri/seminarla
rı təşkil edə
bil
ərik bax qiymətlən-
dirm
ə seminarı modeli)
•
C
ədvəl 6
v
ə 7-dən istifadə edə
bil
ərik
•
Ekspert
v
ə/və ya işçi qruplarını
c
əlb edə bilərik
•
Ha
şiyə 12-
d
ən istifadə edə bilərik
(bax F
əsil8)
Qeyd: 9-cu F
əsildə
göst
ərilən mexanizmlər
fayda
lı ola bilər.
Bizim polislik
modelimiz korrupsi-
ya v
ə ya uyğunsuz
davra
nışı inkişaf etdi-
rir, yoxsa onun qar
şı-
sını alır?
Biz:
•
Biz öz polis mod-
elimizin xarakteristikala
rını
mü
əyyən edə bilərik və onların
n
əticələrini korrupsiya və uy-
ğunsuz davranış baxımından
qiym
ətləndirə bilərik
•
M
ənfi nəticələri
nec
ə azaltmağı yoxlaya bilərik
•
Z
əruri dəyişiklik-
l
əri etmək üçün fəaliyyət planı
ha
zırlaya bilərik
Biz,korrupsiya v
ə
uy
ğunsuz davranışa
köm
ək edən öz pot-
ensial t
əşkilati, ida-
r
əetmə,insani və di-
g
ər daxili zəiflikləri-
miz haq
qında məlu-
mat
lılıyıqmı?
Biz:
•
Öz xidm
ətimizin
z
əif nöqtələri haqqında qiy-
m
ətləndirmə edə bilərik
•
Onla
rın azalması-
na köm
ək edən tədbirləri nə-
z
ərdən keçirə bilərik
•
F
əaliyyət planı ha-
zırlaya bilərik
Bizim polis xid-
m
əti islahatlara hazır-
dırmı?
Biz:
•
Islahatla
rın uğuru
üçün han
sı şərtlərin olduğunu
mü
əyyən edə bilərik
•
Onla
rın bizim xid-
m
ətlərdə yerinə yetirilib-yeti-
rilm
ədiyini qiymətləndirə bi-
l
ərik
•
Əgər cavab yox
olarsa, islahatla
rın irəli getmə-
si üçün harada t
ədbirlərin gö-
rülm
əsini aydinlaşdıra bilərik
•
F
əaliyyət planı ha-
zırlaya bilərik
142
4-cü
Fəsil: ETIK PROBLEMLƏRLƏ ÜZLƏŞƏN POLIS
I
ŞÇILƏRININ DƏSTƏKLƏNMƏSI
1-ci Böl
mə: 4-cü Fəsilə Giriş
Bu F
əsil,polislər etik problemlərlə və dilemmalarla üzləşəndə polis xidmətlərinin və
onla
rın rəhbərliyinin onları necə dəstəkləmələrini müzakirə edir.Burada təqdim edilən
analizl
ər və praktiki nümunələr Lozannadakı(İsvecrə) və Kvebekdəki(Kanada)polis xid-
m
ətlərindən götürülmüşdür. Bu ölkələrdə geniş miqyaslı dəstək tədbirləri 2000-cü illərin
əvvəlindən həyata keçirilmişdir.
Bu f
əsil polis xidmətinin “etik infrastrukturunu” təqdim edir və müəyyənləşdirir və bu
“infrastruktur”-un etik probleml
ərlə üzləşən polis işçilərini necə dəstəklədiyini göstərir.
Buna d
əstək olaraq,polislik işinin son illərdə məruz qaldığı və polis işçilərinin missiya və
rolla
rı üçün təsirləri olan dəyişikliklər təqdim olunacaq. Etik qərar qəbul etmənin polis fə-
aliyy
ətinin bu yeni reallığına inteqrasiya edilməsi sonra müzakirə olunur və müxtəlif kon-
tekstl
ərdə baxılır.
Bir qayda olaraq,polis
ə qayd-qanunu saxlamaq üçün təlim keçirilir,lakin bu gün polis
missiya
sının tərkib hissəsi kimi sahə polisi,xidmət və cinayətə nəzarət kimi əlavə funksi-
yala
rı da yerinə yetirir. Təbii,bu missiyanın bir ölkədən digər ölkəyə keçdikcə həyata
kecirilm
ə yollarının açıq-aydın fərqlilikləri vardır,lakin bu gün polis xidmətlərinin hamısı
eyni probleml
ərlə üzləşir: onların fəliyyətləri dəyişir və onlar bir neçə yeni tələblərə ca-
vab verm
əlidirlər. Bu dəyişikliklərə,gündəlik həyatda və bədbəxt hadisələr zamanı xalqa
d
əstək verilməsi,atdığı addımlar zamanı və xidməti vəzifəsi zamani şəffaflıgın təmin edil-
m
əsi,peşəkar dürüstlüyün nümayiş etdirilməsi,korrupsiyanın qarşısının alınması və rənga-
r
əng əhaliyə uyğunlaşmaq daxildir. Bu yeni tələbləri yerinə yetirməkdən əlavə,polislik
texniki s
əviyyədə də sürətlə dəyişir. Yeni texniki müdaxilə metodları və daha da yeni
texnoloji silahlar v
ə s. istifadə olunur. Hətta polis fəaliyyətinin konsepsiyasının özü də
d
əyişir,müdaxilə və önləmə yolları ilə cinayətgarlığın azaldılması vurğulanır. Cinayət-
gar
lığın azaldılması funksiyası tamamilə kənara atılmamalı və həmişə polis fəaliyyətinin
ən mühüm hissəsi olmalıdır. Lakin, demokratik dövlətlərin inkişafı və demokratik ölkələ-
rin sa
yının dünyada artması,mövcud demokratik dövlətlərdə polis xidmətlərinə peşəkar
dürüstlüyü yax
şılaşdırmaq və öz işlərini xalqın ehtiyaclarına uyğun yenidən qurmağa va-
dar edir. M
əqsəd mövcud demokratik ölkələrdə peşəkar dürüstlüyü təkmilləşdirmək və
yeni yaran
mış demokratik ölkələrdə istiqamətlər müəyyən etməkdir.Cəmiyyətdə və polis
sistemind
ə baş verən bu mühüm dəyişikliklər polis xidmətlərinə polis fəaliyyətini fərqli
şəkildə təşkil etməyə gətirir və bu cür yenidən təşkilin ən mühüm tərəflərindən biri də
yeni polis m
ədəniyyətidir.(2-ci Fəsilə bax)..
143
Dostları ilə paylaş: |