Psixologik masalalar

Tashkillashtirish:

O`yin o`tkazayotgan shaxs guruh tuzadi. Bu guruhda har bir ishtirokchi o`z nomidan qatnashadi. Guruhni istalgan o`quv muassasasida tuzish mumkin. Guruh 3 tadan ortiq odamdan tuziladi.

• 
  O`yinning sharti:
  

O`yinda har bir ishtirokchi avval savollarga javob beradi. Keyin munozarada qizg`in qatnashishi va anketa (so`rovnoma) to`ldirishi kerak. So`rovnomaga to`g`ri, haqqoniy javob berilishi kerak.

• 
  O`yin jarayoni:
  

Ishtirokchilar bilan jamoa ishida javobgarlikni anglagan holda qatnashish masalasi muhokama qilinadi. Boshlovchi quyidagi savolni beradi: «Sizning nazaringizda, birinchi navbatda ko`pincha kimlar jamoada u yoki bu muammolarni hal etish mas'uliyatini o`z zimmasiga oladi? Qanday yoshlar? Ular qanday xususiyatlarga ega bo`lishi kerak?»
Bildirilgan fikrlardan kelib chiqib, boshlovchi ishtirokchilarning e'tiborini guruhda ma'lum ma'noda obro`ga ega bo`lgan yoshlar birinchi navbatda o`z zimmalariga javobgarlikni olishiga qaratadi. Bu fikrni boshlovchi ishtirokchilar tomonidan bildirilmasa ham qayd etib o`tadi.
Yana quyidagi savollarni berib, ularga javob oladi: Obro` nimani anglatadi? Har biringiz o`z guruhingizda obro`yingizdan foydalanishga harakat qilasizmi? Unga qanday erishish mumkin? Boshlovchi ishtirokchilarni yangi munozaraga yo`llaydi va ishtirokchilar bilan bo`layotgan qizg`in suhbatga yanada jonlashtirish kiritadi. Boshlovchi shu kunlarda ko`plab korxonalar va firmalarda ishga qabul qilish to`ldirilgan shaxsiy varaqalar va o`zaro suhbatlar orqali tanlov yo`li bilan bo`layotganligini ta'kidlab o`tadi. Boshlovchi ishtirokchilarga quyidagicha deb aytadi:
Agar tanlov paytida, kishi yaxshi kiyinmagan bo`lsa, cheksa (yuz, tish rangi o`zgarishi, badanidan tamaki hidi kelishi), suhbatga kechikib qolsa, madaniyatsizlik qilsa, bilim saviyasi sayoz bo`lsa, bunday shaxslar xizmatidan foydalanish maqsadga muvofiq emas, deb topiladi.
Yuqoridagi kam-ko`stsiz shaxs ishga kirmoqchi bo`lsa, ular albatta hurmat bilan kutib olinadi. Bundaylarga alohida e'tibor beriladi.
Faraz qiling, ishga kirish paytida zarur hujjatlarni to`ldirayotib, anketa (so`rov) va unga oid ko`rsatma olasiz; anketadagi o`z fe'lingizga xos xususiyatlarni ifodalovchi bandlarga tegishli belgi qo`yib chiqishingiz kerak bo`ladi.
Siz bunga qanday javob berasiz? To`g`ri, haqqoniy javob berish sizga faqat foyda keltiradi.

• 
  Tashabbuskorlik:
  
  • 
    Tashabbuskor emas, ko`rsatma kutadi
    
  • 
    Rahbarning buyrug`isiz zarur deb bilgan hajmdagi ishlarni amalga oshiradi
    
  • 
    Berilgan topshiriqlarni bajarishda chaqqon
    
  • 
    Sidqidildan qo`shimcha topshiriqlarni qidiradi
    
• 
  Boshqalarga bo`lgan munosabati:
  
  • 
    Mijg`ov va kamsuqum
    
  • 
    Ba'zan u bilan ishlash qiyin
    
  • 
    Suhbatda xushmuomalali, kirishimli
    
  • 
    Odamlarga nisbatan do`stona munosabatda
    
• 
  Etakchilik – «liderlik»:
  
  • 
    Ergashib yuradi, boshqalarning irodasiga bo`ysunadi
    
  • 
    Odamlarni etaklab yuradi
    
  • 
    Samarali buyruqlarni o`z vaqtida beradi
    
  • 
    Kuchli, boshqalarda ishonch uyg`otadi
    
• 
  Javobgarlik:
  
  • 
    Topshiriqlardan bo`yin tovlash
    
  • 
    Topshiriqlarni bajarishga yoqinqiramasdan kirishadi
    
  • 
    Norozilik bildirib, buyruqni bajarishga rozi bo`ladi
    
  • 
    Buyruqni bajarishda juda mas'uliyatli
    
• 
  Tashkilotchilik qobiliyatlari:
  
  • 
    Yomon tashkilotchi
    
  • 
    Tashkilotchilik qobiliyati o`rtacha
    
  • 
    Qobiliyatli tashkilotchi
    
  • 
    Odamlarni ishontirishda, dalillarni mantiqiy tartibda joylashtirishda juda ham qobiliyatli tashkilotchi
    
• 
  Dadillik:
  
  • 
    Ikkilanuvchan va qo`rquvchan
    
  • 
    Tezkor, lekin ko`p xato qiluvchi
    
  • 
    Ehtiyotkor, pishiq-puxta
    
  • 
    Tezkor va aniq
    
• 
  Qat'iylik:
  
  • 
    Deyarli hech qanday qat'iylik yo`q
    
  • 
    Dadillik va qat'iylikning o`rta darajasi
    
  • 
    Doim harakat qiladi
    
  • 
    Maqsadini aniq biladi. Uni mashaqqatlar cho`chitmaydi
    

So`rovnoma to`ldirilgach, ishtirokchilardan belgi qo`yilgan sifatlarning ballarini hisoblab chiqish so`raladi.

•