og’ishgan (deviant) xulqqa
quyidagicha ta’rif berish mumkin - bu shaxsning bir muncha muhim ijtimoiy
me`yorlardan og’uvchi, jamiyat yoki uning o’ziga real zarar yetkazuvchi,
shuningdek, uning ijtimoiy moslashmaganligi bilan birga boruvchi turg’un axloqi.
Ushbu ta’rif deskriptiv (tasviriy) xarakterga ega va dastavval og’ishgan xulqi
mavjud bo’lgan odamlar bilan amaliy ishlashga mo’ljallangan. Bu ta’rif aniq
holatlarda og’ishgan xulqni tashxis qilish, professional ta’sirni loyihalash, shaxs
axloqining dinamikasini va u bilan ishlash samaradorligini baholash kabi
professional maqsadlarni amalga oshirishda yordam berishi mumkin. Bundan
tashqari, u boshqa axloqiy fenomenlarda deviant axloqni differensiyalash imkonini
beradi.
Deviant axloqni ko’rib chiqayotib, biz yaqqol salbiy assotsiatsiyani
uyg’otuvchi so’zni qo’llashga majburmiz: deviant, addikt, noijtimoiy va ijtimoiy
xulqqa qarshi, tarbiyasi og’ir va boshqalar. Shu bilan birgalikda, aniq shaxs bilan
ishlashda biz ongli ravishda kamsituvchi ohangli atamalardan foydalanishdan,
shuningdek, tamg’a bosishdan tiyilmog’imiz kerak. Shuni esda tutish lozimki,
birinchidan, axloqiy muammolar o’ta keng tarqalgan. Ikkinchidan, og’ishgan xulq
chegaralarini aniqlash ko’pincha murakkab.
|