Qadimgi misr madaniyati

Fransua Shampolon 
Misr iyerogliflarini o`qib 
chiqib, shuhrat qozongan.
2. Qadimgi Misrda maorif va maktab.
 
Qadimgi Misr murakkab davlat tizimiga va keng miqyosli xo`jalikka ega 
bo`lgan mamlakat boigan. Misr davlati va xo`jaligini boshqarish uchun xat-
savodli, bilimdon kishilar zarur bo`lgan. Shu tufayli Misr fir`avnlari va a`yonlari 
xat-savodli va bilimdon xodimlar tayyorlashga alohida ahamiyat berganlar. 
Misrda o`qitish, ta`lim-tarbiya berish maskani maktablar edi. Mamlakatning 
hamma shaharlari va yirik qishloqlarida maktablar bor edi. Maktablarda 
fir`avnlar, a`yonlar, amaldorlar, ruhoniylarning bolalari va o`qishga havaslari 
bo`lgan kishilarning farzandlari ham o`qiganlar.
Misrda boshlang`ich, o`rta va oliy maktablar bo`lgan. Boshlang`ich 
maktablarga bolalar 5–6 yoshdan jalb etilib, harflar o`rgatilib, savodi 
chiqarilgan. Bolalar maktabda husnixat bilan shug`ullanib, ular har kuni 3 sahifa 
yozishlari kerak bo`lgan. Misrdagi o`rta va oliy maktablarning ko`pchiligi 
mirzolar 
tayyorlab chiqarganlar. Uni 
«Mirzolar maktabi» 
ham deyishgan.

---

6 
Misr fir`avnlarining markaziy mahkamasi qoshfda podsho xazinasi uchun 
maxsus amaldor mirzolar tayyorlaydigan maktablar ham bo`lgan. Bu maktablar 
katta tajribaga ega bo`lgan bilimli ustoz – o`qituvchilar bilan ta`minlangan 
bo`lgan. Maktablarda 
matematika, geometriya, astronomiya, tarix, tibbiyot, 
adabiyot 
kabi dunyoviy va diniy bilimlar o`qitilgan.
Misr maktablarida intizom juda qattiq bo`lib, u tan jazosi bilan 
mustahkamlangan. O`sha vaqtda yozilgan «Nasihatlar»da: 
«Ey mirza, 
dangasalik qilma, yo`qsa jazoga duchor bo`lasan. Qo`lingda kitob bo`lsin, 
ovoz chiqarib o`qigin va o`zingdan ko`p biladiganlar bilan maslahat qilib ish