|
Qadimgi Sharq adabiyoti haqida tushuncha beringusuliga tayanadi. Bu hokimiyat qudratli harbiy qoshinga tayanar va ochiqdan-JAHON ADABIYOTIusuliga tayanadi. Bu hokimiyat qudratli harbiy qoshinga tayanar va ochiqdan-
ochiq istibdod saltanati edi. Imperator hokimiyatiga nisbatan senat
aristokratiyasi muxolifoti mavjud bolib, ular ortasida stoyachilar falsafasi keng
yoyilgan edi. Bu talimot orqali ular shaxsning manaviy kamolotini targ‟ib va
tashviq qiladilar. Umuman olganda, mil.iy I – V asrlarda Rim jamiyatida orqaga
ketish kuzatiladi va bu holat adabiy hayotda ham korinadi.
Lutsiy Anney Seneka (mil..av.gi 4 mil.iy 65 yillar) falsafaning stoyachilar
maktabi vakili bolib, uning asarlari ana shu oqim talimotini yoyishga
qaratilgandir. Seneka merosi asosan ikkiga bolinadi. 1.Falsafiy asarlar.
2.Badiiiy asarlar. Seneka badiiy asarlari va ayniqsa tragediyalarida ham hayot
ustidan mana shu nuqtai nazardan hukm chiqaradi. A.Alimuhammedovning
fikriga kora:
“Dramaturg... oddiy faqirona hayotning betashvish sokinligin, badavlat
hayotning
g‟am-kulfatlarini,
taqdirning
bevafoligin,
baxt
va
saodatningbeqarorligini, ehtiroslarning fojiaviy oqibatlarini… tarannum
etadi».seneka dramaturgiyasining oziga xos xususiyatlarini uning “Medeya”
tragediyasi orqali, bu mifologik rivoyatning evripid talqini bilan qiyosiy tahlil
qilish vositasida bilib olish mumkin. evripid Medeya fojiasi sabablarini Afina
demokratik polis tizimining tanazzulida korgan bolsa, Seneka esa bunga sabab
deb Medeyaning betizgin ehtiroslarini korsatadi.Gay Petroniy Arbitr (mil.iy I
asr) bu davr adabiyotining eng salmoqdor asarlaridan biri muallifidir. Bu asar
“Satirikon” deb nomlanib, 20 ta kitobdan iborat bolgan. Ammo uning 15- va
16- kitoblaridan parchalargina bizgacha etib kelgan. “Satirikon” yoki “Satirlar
Dostları ilə paylaş: |
|
|