|
Qadimgi Sharq adabiyoti haqida tushuncha beringxarakati keng quloch yozdi. Fransiya jahonga ma’rifatchilik adabiyotining tipikJAHON ADABIYOTIxarakati keng quloch yozdi. Fransiya jahonga ma’rifatchilik adabiyotining tipik
namunalarini berdi.
Teatr ma’rifatchilar minbariga aylandi. Volter 60 yil davomida teatr uchun
asarlar yozdi. Uning tragediya va komediyalari Ovrupa ning deyarli barcha
teatrlari sahnasida (XVIII asrda) ko‘rsatildi. Ma’rifatchilar teatr sohasida
islohot qildilar: ijtimoiy hayotning real konfliktlari va qahramonlari tasvirlandi.
( uchinchi qatlam odamlari).
Fransua Mari Arue Volter (1694–1778). Volterni fransuz ma’rifatchilarining
yyyetakchisi deyish mumkin. Parijda amaldor oilasida tug‘ilgan. Kollejda o‘qish
paytida she’r yoza boshlagan va mashhur bo‘lib ketgan. Ammo amaldorlardan
biri de Roganga yoqmaganligi uchun kaltaklanib Bastiliya qamoqxonasiga
tashlangan. 3 yil mobaynida Angliyada yashadi.
49
Umrining so‘nggi yillarini Fransiya va Shveytsariya chegarasidagi Ferney degan
joyda o‘tkazadi. «Ferney patriarxi»ni ziyorat qilish uchun turli mamlakatlardan
juda ko‘plab kishilar kelib turardi. 1778-yilda Parijda vafot etdi.
Volter-badiiy so‘z ustasi. Barcha ma’rifatchilar singari inson ongiga, aql-
zakovatiga san’at orqali ta’sir ko‘rsatishni bosh vazifa deb bildi. Klassitsistlar
estetikasiga qarshi chiqqan Volter Rasin va Kornel ijodiga yuksak baho beradi.
Shekspirni Fransiyadagi birinchi targ‘ibotchisiga aylanadi. «Shekspir buyuk
daho, ammo u qo‘pol, dag‘al asrda yashadi va uning pyesalarida ana shu
dag‘alliklar ta’sirini ko‘rish mumkin» degan fikrni bildirgan.
Volter ijodi ko‘p qirrali bo‘lib, (epik, falsafiy dostonlar, odalar, satira, she’riy
novellalar) 52 ta pyesa yozdi. ( 24 tasi tragediya).
1718-yilda birinchi tragediyasi «Edip»ni yozadi. Bundan tashqari yana 4 ta
Dostları ilə paylaş: |
|
|