Qadimgi Sharq adabiyoti haqida tushuncha bering

Uning asarlari dunyoning deyarli hamma sahnalarida o`ynalib kelinmoqda. 
 
34.39. 
Yevropa ma’rifatchilik adabiyoti va uning vakillari 
 
Ma’rifatchilik adabiyoti – feodal asoslarga qarshi o‘laroq maydonga chiqib, 
XVII-XVIII asrlarda G‘arbiy Ovrupa mamlakatlari va Shimoliy Amerikada keng 
yoyilgan g‘oyaviy-mafkuraviy harakat; shu harakat g‘oyalarini o‘ziga singdirgan 
va targ‘ib etgan adabiyot. Ovrupa ning turli mamlakatlarida ma’rifatchilikning 
maydonga kelishi vaqt jihatidan farqlanadi: u dastlab Angliyada yuzaga kelgan 
bo‘lsa, ijtimoiy shart-sharoitlarning yetilishi barobarida qit’aning boshqa 
mamlakatlariga yoyilgan va ularning har birida konkret shart-sharoitlar bilan 
bog‘liq tarzda kechgan. Jumladan, Rossiyada Ma’rifatparvarlik ancha kech – 
XVIII asrning ikkinchi yarmida maydonga chiqqan; shuningdek, XIX asr oxiri – 
XX asr boshlarida qator Sharq mamlakatlari, jumladan, Rossiya tarkibidagi 
turkiy xalqlar yashovchi mintaqalar (Qrim, Tatariston, Ozarbayjon, Turkiston) 
da kuzatilgan Ma’rifatchilik harakatlari ham Ovrupa Ma’rifatparvarlari bilan 
ko‘plab mushtarak jihatlarga egadir. 
Angliya ma’rifatchiligini 3 ta davrga bo‘lish mumkin: 
1) 1688–1730-yil – ilk ma’rifatchilik. (Jurnalistika rivoji, yangi dramatik 
janrlarni paydo bo‘lishi); 
2) 1730–1750-yillar – ma’rifatchilik romanining paydo bo‘lishi va gullab-
yashnashi; 
3) 1750–1790 (89)-yillar – ma’rifatchilik mafkurasida tushkunlik alomatlarini 
paydo bo‘lishi, sentimentalizm va predromantizmining paydo bo‘lishi. 
Angliya ma’rifatchiligining atoqli namoyandalaridan biri Daniel Defo (1660–
1731). Savdogar oilasida tug‘ildi. Otasi uni Puritan diniy akademiyasiga 
o‘qishga berdi. Ammo Defo savdo ishiga qiziqib umrining oxirigacha yirik