Qadinlar indd

96
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
Bütün dünya dinl rinin bir m qs di, bir m ramı var. Biz Tanrıya müxt lif cür 
müraci t ed  bil rik, ona müxt lif dill rd  dua ed  bil rik, onun  nin  müxt lif 
m b dl r ucalda bil rik. Mahiyy t d yi m z olaraq qalır. Bizim hamımızın bir Tanrı-
mız var v  bu n  q d r d  sad  s sl nm s , h r bir dinin  sasını t kil ed n d y rl r
ümumb
ri d y rl rl  eynidir. Bu, insanları birl dir n v  barı dıran d y rl rdir. 
Bel  oldu u halda dind n qar ıdurmaların v  münaqi l rin yaradılması üçün istifad
olunması dözülm zdir.
Müasir c miyy td  qadın mövqeyind n söhb t açark n, qeyd etm k lazımdır
ki, bu sah d  h r bir ölk nin öz inki af yolu, öz konkret xüsusiyy tl ri var. Bu gün 
Az rbaycan c miyy tind  qadının tutdu u mövqe il  haqlı olaraq f xr edirik. 
rqd  ilk demokratik respublika olan Az rbaycan 1918-ci il  stiqlal B yannam si 
il  qadınlara seçm k v  seçilm k hüququ verdi. Xatırladaq ki, bu hüququ Az rbaycan 
qadınları Avropanın bir neç  ölk sinin sakinl rind n daha tez almı lar. XX  srin 
vv ll rind  t hsil almaq imkanı ld  ed n az rbaycanlı qadınlar yalnız orta t hsild
deyil, h m d  ali t hsild  gender b rab rliyin  nail oldular. 
Bu gün qadınlarımız idar etm , hüquq v   m hk m  sistemind   t msil olu-
nur, ölk nin ictimai v  siyasi h yatında f al i tirak edirl r. Onlar ölk  üzr  m kt b
mü lliml rinin 71, h kiml rin 61, elmi i çil rin is  50 faizini t kil edirl r. Bu yolu 
Az rbaycan qadını 90 il  rzind  keçmi dir. Bütün bunlarla yana ı, Az rbaycan qadını
ail  d y rl rinin qorunub saxlanması kimi mühüm bir sah d  d  öz layiqli töhf sini 
vermi dir. 
rq il  Q rb d y rl rini özünd  birl dir n Az rbaycan, bel likl , gender 
m s l sind  d  nümun  ola bil r.
Biz qadınları, ad t n, iki model il  üz-üz  qoyurlar. Bel  hesab olunur ki, 
rq 
qadını daha çox ail y  ba lıdır, Q rb qadını is   c miyy td  yüks k mövqe axtarır. 
Reallıq is  iki mövqed n d  çox-çox uzaqdır. M n el  hesab edir m ki, h m
rq qa-
dını, h m Q rb qadını tarix boyu el  nailiyy tl r ld  edib ki, onlardan biz hamımız
faydalana bil rik. Bu yanlı  stereotipd n bu m s l d  uzaq olsaq, bu, h m
rq , h m
d  Q rb  köm k ed  bil r. 
Dünyada bir çox qadın t kilatları mövcuddur. Onlar bir çox probleml ri h ll edir, 
bir sıra aksiyalar h yata keçirir v  qadının c miyy td  mövqeyini yax ıla dırma a ça-
lı ırlar. Dem k olar ki, onlar bir çox nailiyy tl r ld  edibl r. Bu gün, fi krimc , femi-
nizm m d niyy tl rin v  sivilizasiyaların dialoqunun t kilind
sas yükü öz üz rin
götürm lidir. M n dünyanın nüfuzlu, böyük t crüb y  malik olan qadın t kilatlarını

---

97
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
bu sah d  daha f al olma a ça ırıram. 
Bu forumun m n  verdiyi fürs td n istifad  ed r k, bizim d v timizi q bul edib 
konfransa g lmi  bütün birinci xanımlara
xs n müraci t etm k ist rdim. 
Ad t n h r bir ölk nin birinci xanımı öz ölk sind  elm , m d niyy t  v  t hsil
diqq t yetirir. Birinci xanımların sosial probleml rin h llind  göst rdiyi f allıq b llidir. 
min m ki, sizin h r biriniz öz ölk nizd  çoxsaylı layih  h yata keçirir, müxt lif hu-
manitar t
bbüsl r üçün xeyli güc v  enerji s rf edirsiniz. Dü ünür m ki,  g r birinci 
xanımlar sivilizasiyaların dialoquna d st k vers l r, bu, bir çox müsb t d yi iklikl r
g tirib çıxarar v  dialoq probleminin özünü yeni müst viy  keçir c kdir. Ümidvaram 
ki, Bakı forumu g l c kd
n n vi
kil almaqla, sivilizasiyaların faydalı dialoqunun 
formala masına dair h r birimizin öz ideya v  m qs dl rimizi h yata keçirm k üçün 
imkan yarada bil r. 
Sonda daha bir aktual problemi sizin diqq tiniz  çatdırmaq ist rdim. Bu gün in-
sanlar b z n manipulyasiya obyektin  çevrilir, real hadis l ri x b r reportajların-
da t qdim olundu u kimi q bul edir. Stereotipl r televiziya ekranlarından, m tbuat 
s hif l rind n bizim dü ünc miz  t sir edir.
Bu konfransın tribunasından jurnalistl r , xüsus n qadın jurnalistl r  müraci t
etm k ist yir m. Bu gün dünyada ba  ver n real hadis l r v  bu hadis l rin kütl vi in-
formasiya vasit l rind
ksi jurnalistin, televiziya kanalının mövqeyind n v  ya han-
sısa konkret siyasi sifari d n asılıdır. H r bir jurnalist ictimai fi kird  h r hansı m nfi
obrazların yaradılmasının n  il  n tic l ndiyini çox yax ı d rk etm lidir.  nsanların
dinind n, dilind n v  milliyy tind n asılı olmayaraq, onların dini v  ya milliyy ti il
ba lı hissl rini t hqir ed n karikatura, m qal  v  ya videomaterialın i ıq üzü görm si 
dözülm z bir haldır. Bu, n  ümumb
ri xlaqi d y rl r sistemin , n  d  jurnalist eti-
kasına uy un g lir. 
ziz dostlar!
ziz qonaqlar!
Qadının gücü, güc m nb yi ilk baxı dan çox sad  görün n xeyirxahlıq, sevgi v
m rh m t kimi  b di duy ulardadır. Bu gücün, bu qüvv nin qüdr tini v  t sir dair sini 
n z r  almamaq mümkün deyil. Bel  bir qüdr tli amilin m d niyy tl r v  sivilizasi-
yalararası dialoqa layiqli töhf  verm si bizim özümüzd n asılıdır. 
Diqq tiniz  gör  çox sa  olun.

---

98
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
AZ RBAYCAN QADINLARININ ÜÇÜNCÜ QURULTAYININ 
T RAKÇILARINA 
Bakı
h ri, 26 sentyabr 2008-ci il
Hörm tli qurultay nümay nd l ri!
ziz xanımlar!
Sizi, Az rbaycan qadınlarının III qurultayının i tirakçılarını s mimi q lbd n
salamlayır, hamınıza cansa lı ı, s ad t v  i l rinizd  u urlar arzu edir m. 
Ad t- n n l rimizin ya adılması v  n sill rd n-n sill r  çatdırılması yolunda 
Az rbaycan qadını daim müdriklik, f dakarlıq v  t mkinlilik nümayi  etdirmi dir. 
O, bütün dövrl rd  xalqımıza xas yüks k milli-m n vi d y rl ri qoruyub saxlamı ,
torpa a,
m y , ail y  möhk m ba lılıq a ılayaraq, g ncl rin milli m fkur
ruhunda t rbiy sin  var qüvv  v  bacarı ını s rf etmi dir. Çox srlik tariximizd
görk mli
xsiyy tl r Az rbaycan qadınının z rifl iyi  v  göz lliyi, m rdliyi 
v   s daq ti, a lı v   z kasından b hs etmi l r. Xanımlarımızın m n vi saflı ı,
daxili al minin z nginliyi f xr etdiyimiz söz-s n t abid l rimizd  d  dol un ks 
olunmu dur.
Öt n srin vv ll rind  hüquq v  azadlıqlarının tam t min edilm sin  nail olan 
Az rbaycan qadını c miyy timizin b rab rhüquqlu üzvün  çevrilmi  v  ölk mizin 
inki afı prosesin   d y rli töhf l r vermi dir. Az rbaycan Respublikasının
dövl t müst qilliyinin b rpasından  sonra c r yan ed n mür kk b ictimai-
siyasi prosesl rd  böyük itki v  sarsıntılara m ruz qalan, ölk mizin suverenliyi 
v
razi bütövlüyü namin  qurbanlar ver n qadınlarımız bu gün d  istiqlaliyy t
ideallarına sadiqlik nümayi  etdir r k, milli dövl t quruculu u i in   l yaq tl
xidm t göst rirl r. Onların müxt lif sah l rd
ld  etdikl ri müv ff qiyy tl r
t qdir layiqdir.
Az rbaycan qadınlarının bilik, qabiliyy t v   i güzarlı ının dinamik inki af 
ed n ölk mizin qazandı ı nailiyy tl rd  mühüm rolu vardır. Respublikamızda 
b rq rar olan demokratik mühit Az rbaycan qadınının z ngin potensialının
gerç kl dirilm si üçün  lveri li z min yaratmı dır. 
Az rbaycan dövl tinin qadınlarla ba lı h yata keçirdiyi siyas t h r cür ayrı-

---