Qafar Çaxmaqlı armenizmdən terroriZMƏ erməNİ İdeoloji

 
179 
 
ürəklənən  ermənilər  60-cı  illərdə  artıq  açıq  mübarizəyə  keçdilər.  Sərdarabaddakı 
―erməni  soyqırımı‖  Abidəsinə  rəsmi  icazə  verməklə  Sovetlər  Ġttifaqı  xaricdəki 
erməni  ―mübarizələrinə‖  dəstək  vermiĢ  oldu.  1965-ci  ildə  Uruqvay  tərəfindən 
―Erməni Soyqırımı‖nın rəsmən tanınmasına heç bir münasibət bildirilmədi. Əksinə 
Ġrəvanda  bu  yalanın  50-ci  ili  dövlət  səviyyəsində  qeyd  edildi.  Ermənilər  türkləri 
vəhĢi,  qaniçən,  onlardan  qat-qat  səviyyəcə  aıağı  olan  bir  xalq  olam  fikrini  təlqin 
etməyə  baĢladıalr.      Almanlar  onları  əhatə  edən  xalqalarla  eyni  olmadıqlarını 
söyləyirdilər,  ermənilər  də  deyirlər  ki,  onlar  birlikdə  yaĢadıqları  xalqla  eyni 
deyillər.  Bu  iddiadaydılar  ki,  onların  irqi  Nuh  Peyğəmbərdən  gəlir,  Nuh 
Peyğəmbər  ermənilərin  babasıdır.  Tufan  zamanı  Ağrı  dağına  gəmisi  ilə  sığınan 
Nuh  Peyğəmbərdən  törəyənlər  yalnız  ermənilərdir,  baĢqa  xalqlar  ermənilərdən 
törəmədir,  bu  sırad  isə  köçəri  türklər  yoxdur.  Zori  Balayanın  kitablarında  da  bu 
düĢüncə davam etdirilirdi. Irqçilikdən bənzəri olmayan erməni yazar Zori Balayan  
isə    Qarabağda  bir  toyda  çıxıĢında  "Allahın  da  erməni  olduğunu"  iddia  edir. 
(Youtubede hər kəs izləyə bilər). O, Müasir erməni irqçilik cərəyanlarından birinin 
öcüllərindan  sayılır;  Qarabağdakı  müharibənin  əhəmiyyətli  aktyorlarından  olduğu 
qəbul  edilməkdədir.  Post-Sovet  erməni  millətçiliyinin  ən  əhəmiyyətli  məhək 
daĢlarından  biridir.  Yazdığı  iddia  edilən  və  "bir  Türk  uĢağı  üzərində  vəhĢi 
təcrübələrini  tibbi  bir  vasvasılıqla  reallaĢdırdığı",  "uĢağın  dərisini  diqqətlə 
soyduğunu"  və  "bunu  etməklə  erməni  ruhunun  canlandığını"  söyləyən    doktor 
Balayanın  faĢistlərdən nə fərqi var?  Bu gün "Ermənistan" deyilən qədim Ġrəvan 
xanlığında  bir  adam  belə  Türk  qalmamıĢsa,  bu  nəyin  nəticəsidir.  Ermənistan 
Respublikası  müstəqilliyini  Cənubi  Qafqazda  1918-ci  ildə  elan  edənə  qədər  bu 
ölkədə yaĢayanların yalnız ermənilərdən ibarət olmadığı hər kəs tərəfindən bilinir.  
Bu gün isə bu ölkə yalnız ermənilərin yaĢadığı monoetnik bir dövlətə çevrilmiĢdir. 
Min  illər  boyu  burada  yaĢayan  Türk  və  Müsəlman  əhali  zaman-zaman  təzyiqlərə 
məruz qalaraq doğma vətənlərini tərk etmək məcburiyyətində qaldılar..Niyə bütün 
bunlar baĢ verdi? Niyə Ġrəvan xanlığına aid olan bu  ərazilər tərk edildi? Bununla 
əlaqədar tarixi həqiqətlər nələrdir? Və nəhayət bu torpaqlara qayıtmaq üçün nələr 

---

 
180 
 
edə bilərik? Əvvəl ermənilərin indi adına Ermənistan deyilən dövlətə köçürülmə və 
yerleĢtirilmə  zamanlarına baxaq.  
Bununla  əlaqədar  1590  və  1728-ci  ilə  aid  Osmanlı  qeydlərində,  Revan 
Əyalətinin (Bu gün Ermənistan adlandırılan ölkə) demoqrafik quruluĢu içərisində, 
türk  əhalinin  böyük  bir  çoxluq  təĢkil  etdiyi  görülməkdədir.  Bölgənin  yer  adlarına 
(toponim) baxıldığında belə, məskunlaĢma vahidlərinin çoxunun türkçə olduğunu 
görərsiniz.  Bu  vəziyyət  bütün  Ermənistanda  eynidir.  Eyni  durum  Iğdır  və  ətrafı 
(Sürməli  Qəzası) üçün  də  etibarlıdır. Bölgədəki  yer  adlarının türk  mənĢəli olması 
həqiqətini  Erməni  tarixçiləri  Z.  Gorgodyanın,  1932-ci  ildə  Ġrəvanda  nəĢr  edilən 
"1831-193-ci  illər  arasında  Sovet  Ermənistanın  əhalisi"  (ermənicə)  adlı  kitabında 
Ermənistanda qeydiyyatdan keçmiĢ 2310 yaĢayıĢ yerindən 2000-nin adının türkçə 
mənĢəli olduğunu yamıĢdır. Osmanlılar, hər hansı bir bölgəni ələ keçirdiklərində o 
bölgədəki ərazi və vergi verəcək əhalisi qeyd altına alardılar. Revan və ətrafı da ələ 
keçirildiyində, dərhal ərazi və vergi verəcək əhalisi qeyd altına alınmıĢdır. (19) Bu 
əhalinin  vergialma  qeydlərində    yanlıĢlıqlar  çox  azdır.  Çünki  Osmanlı  dövləti, 
müsəlman  və  qeyri  müsəlman  ünsürlərdən  fərqli  vergilər  aldığından,  alınan 
vergilər  eyni  dinə  mənsub  olub  olmamaqla  əlaqəli  olduğundan  və  ermənilərin 
islam  inancında  olmamasından,  cizyə  adı  ilə  bilinən  verginin  onlardan  ayrıca 
alındığı  göz  önünə  alındığında,  Osmanlı  tahrir  dəftərlərindəki  qeydlərin  gerçəyə 
çox yaxın olduğu aydın olmaqdadır.  
XIX  əsrdən  etibarən  ruslar    Qafqaza  doğru  iĢğal  hərəkətinə  baĢlamıĢlar. 
1826-ci  ildə  ġimali  Azərbaycanda  ortaya  çıxan  ümumi  bir  qiyamı  bəhanə  edərək   
müdaxilədə bulunmuĢ və Ġran-Rus müharibəsi baĢlamıĢdır. Ġrevan xanlığı da Ġrana 
bağlı olması səbəbiylə bu müharibəyə tərəf olmuĢdur.  Türkmənçay müqaviləsi ilə 
1828-ci ildə Ġrəvan (Rəvan) xanlığı Rusiyaya keçmiĢdir. Buraya  məqsədli Ģəkildə 
erməni  əhali  köçürülməyə  baĢlamıĢdır.  Rusiya  bu  torpaqları  əbədi  rus  əraziləri 
etmək  üçün  erməni  faktorundan  istifadə  etmək  istəyirdilər.    Eyni  dövrdə    Qərb 
dövlətləri  uzun  zamanlar  Osmanlı  Ġmperatorluğunu  zəif  salmaq,  onu  parçalamaq 
məqsədi ilə planlar qururdular. Bu dövlətin içərisində yaĢayan xristianlar, xüsusilə 

---

 
181 
 
ermənilər  hər  zaman  istifadə  üçün  əldə    bir  vasitə  olmuĢdur.  Rusiya  da  bu 
vasitədən  kifayət  qədər  faydalanmıĢdır.  ĠĢğal  etdiyi  Qafqazı  əbədi  etmək  üçün 
Rusiya bir köçürmə siyasəti uygulamağa baĢladı. Qafqaz  Rusiyadan malakanları, 
Osmanlı  və  Ġrandan  isə  erməniləri  köçürmə  siyasətinin  məqsədi  burada  əhali 
dəyiĢikliyinə  nail  olmaq  idi.  Bəli,  Rusiyanın  himayəsi  altında  erməni  dövlətinin 
yaradılması,  həmçinin  ermənilərin  Ġran  və  Türkiyədən  Rusiyanın  iĢğal  etdiyi 
torpaqlara  köçürülməsi  təsadüfi  hadisə  olmayıb,  erməni-rus  münasibətlərinin 
nəticəsi  idi  ki,  bu  əlaqələrin  əsasını  rus  və  erməni  tarixi  ədəbiyyatında  təbliğ 
edildiyi  kimi,  yalnız  ticarət  əlaqələri  deyil,  baĢlıca  olaraq  ġərqin  müsəlman 
dövlətlərinə,  xüsusilə  Türkiyəyə,  XVIII  əsrdən  etibarən  isə  həm  də  Azərbaycana 
qarĢı düĢmənçilik mövqeyi təĢkil edirdi. 
Ermənilərin,  ümumiyyətlə  Cənubi  Qafqaza  göçürülüb  gətirilməsi  və  əsasən 
türklərin  məhsuldar  torpaqlarında  yerləĢdirilməsi  son  iki  əsr  içində  olmuĢdur.  Bu 
tarixlərə qədər bu bölgələrdə erməni əhalisi çox az 10%-i belə keçmirdi. Səfəvilər 
dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən rus çarı I Pyotrun  1724-ci ilin noyabrında 
ermənilərin  köç  etdirilməsi  Azərbaycanın  Xəzər  dənizi  sahillərində,  Dərbənd  və 
Bakı,  həmçinin  Gilyan,  Mazandaran  və  Goran  ərazilərində  məskunlaĢmasını 
rəsmiləĢtiren  fərmanından  sonra  baĢladı.  Bu  fərmana  görə  ermənilər  Rusiya 
Ġmperiyasının Cənubi Qafqazdan Ġran körfəzinə kimi geniĢ əraziləri ələ keçirmək 
planının həyata  keçirilməsində "beĢinci qüvvə" rolunu oynayacakdılar. Bu planın 
bir  hissəsi  kimi  Rusiya  generalları  Azərbaycan  əhalisini  hansı  yolla  olursa  olsun 
yaĢadığı yerlərdən köç etmək əmri almıĢdılar. Lakin Rusiyanın Qafqazdakı hərbi 
uğursuzlukları  onun  ermənilərin  planlı  məskunlaĢtırılması  siyasətini  bir  müddətə 
dondurdu.    Amma  Türkmənçay  müqaviləsinin  nəticəsi  olaraq  40000  erməni 
Azərbaycanın  müxtəlif  bölgələrində  məskunlaĢdırıldı.  1829-ci  ilin  Ədirnə 
sülhünün  nəticələrinə  görə  isə,  Osmanlı  Ġmperiyası  ərazilərində  yaĢayan  90000 
erməni  də  Azərbaycanda  yerləĢdirildi.  Onlar  Naxçıvan,  Ġrəvan  və  Qarabağ 
xanlıqlarından məskunlaĢdırıldı. 

---