qaldırmışdır. Bir zaman gələcəkdir ki, Qum və onun sakinləri yaranmışlar üzərində
Allahın hüccəti olacaqdır. Bu hadisə Qaimin (ə) zühuru zamanı baş verəcək...”
1
H
əmçinin, İmam (ə) buyurur” Qum ona görə Qum adlanır ki, ora Nuhun (ə)
tufanı zamanı gəmisi ora yetişmiş və orada da dayanmışdır. Ora Beytul-müqəddəsdən
bir hiss
ədir”
2
“Allah şəhərlər içərisində Kufəni, Qumu və Tiflisi seçmişdir”
3
“Sizi fitn
ələr bürüdüyü zaman Quma gedin. Çünki ora və oranın əhalisi
b
əlalardan amandadır”
4
“Xorasan camaatı bizim bayraqdarımız, Qum əhli köməkçilərimiz, Kufə əhli isə
bizim dayaqlarımızdır. Onların camaatı bizdən biz də onlardanıq”
5
“Qum Ali-M
əhəmmədin (s) yuvası və onların tərəfdarlarının sığınacağıdır”
6
İmam Rza (ə) buyurub: “Cənnətin səkkiz qapısı vardır. Qum əhli də onlardan
biridir. Onlar n
ə xoşbəxtdirlər, onlar nə xoşbəxtdirlər, onlar nə xoşbəxtdirlər!”
7
Süleyman bin Saleh deyir:
“Bir gün İmam Sadiqin (ə) yanındaydım. Ona Bəni
Abbasın zülmündən danışıldıqda dedik: biz hara qaçaq? İmam (ə) buyurdu: Kufəyə,
Quma v
ə onların ətraf nahiyələrinə. Qumda bizim tərəfdarlarımız və dostlarımız var.
Orada imar
ətləri çoxaldın..”
8
Əffan əl-Bəsri deyir: “İmam Sadiq (ə) mənə dedi: bilirsən Qum niyə görə Qum
adlanır? Dedim: xeyr, Allah, onun Peyğəmbəri (s) və sən bilərsən. Dedi: Qum ona
gör
ə Qum adlanır ki, oranın əhli Ali-Məhəmmədin (s) Qaiminin (ə) ətrafına
toplanacaq, onunla birg
ə qiyam edəcək və ona kömək edəcəklər”
9
İmam Sadiq (ə) buyurur: “...Bizim Qumda bir hərəmimiz vardır. Orada mənim
övladlarımdan Fatimə (ə) adlı biri dəfn ediləcəkdir. Hər kəs onu ziyarət etsə, ona
C
ənnət vacib olar”
10
İmamlardan (ə) rəvayət olunur ki, “Əgər Qum olmasaydı din aradan gedərdi”
11
Peyğəmbər (s) buyurur: “Mən merac gecəsi göylərə gedəndə Cəbrail (ə) məni
sağ çiynində aparırdı. Mən bir yeə baxdım ki, oranın dağları qırmızı idi və zəfərandan
da daha yaxşı idi. Oranın ətri müşk-ənbər iyindən də yaxşı idi. Orada bir qoca var idi.
C
əbraildən (ə) soruşdum: bu zəfərandan da yaxşı rəngli və müşk-ənbərdən də daha
ətirli yer haradır? O, dedi: bura sənin və vəsin İmam Əlinin (ə) tərəfdarlarının
ərazisidir. Dedim: bəs o qoca kimdir? Dedi: o, İblisdir. Dedim: o, onlardan nə istəyir?
Dedi: onları İmam Əlinin (ə) vilayətindən uzaqlaşdırıb fitnə-fəsad yaratmağa çalışır.
Dedim: ey C
əbrail! Ora gedək. Biz onun yanına getdik və mən İblisə dedim: Qalx ey
m
əlun! Sən mənim və İmam Əlinin (ə) dostları üzərində hakim ola bilmnəzsən,
onların düşmənləri də səninlə şərikdirlər”
12
1
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 213, hədis № 22
2
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 213, hədis № 24
3
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 213, 214, hədis № 25
4
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 214, hədis № 26
5
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 214, hədis № 30
6
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 214, hədis № 31
7
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 214, hədis № 33
8
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 215, hədis № 35
9
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 216, hədis № 38
10
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 216, 217, hədis № 41
11
H
əmin mənbə, c. 57, səh. 217, hədis № 43
12
Əllamə Hairi, Dairətül-məarif, c. XIV, səh. 386
305
S
əd ibn Səd deyir: “İmam Rzadan (ə) Fatimə bint Musanın (ə) ziyarət edilməsi
haqqında soruşdum. O, dedi: hər kəs onu ziyarət etsə, onun üçün cənnət vardır”
1
İmam Cavad (ə) buyurur: “Hər kəs bibimi ziyarət etsə, onun üçün cənnət
vardır”
2
8.4.
Fatimə bint Musa əl-Kazımın (ə) həyatı
Fatim
ə əl-Məsumə (ə) VII imam Musa əl-Kazimin (ə) qızıdır. O, hicri 173-cü il
zilq
ədə ayının birində (miladi 22.03.790-cı il) Mədinə şəhərində doğulmuşdur. Pak və
m
əsum bir ailədə dünyaya göz açan Fatimə (ə) atası İmam Kazımın (ə) əxlaqından və
elmind
ən bəhrələnmiş və camaat arasında yüksək mənəviyyatı və savadı ilə
tanınmışdır. Ömrünü elm və irfan içərisində keçirən Fatimə (ə) əhli beyt imamları (ə)
t
ərəfindən Məsumə (günühsız) ləqəbi ilə adlandırılmlışdır. O, ömrünün böyük bir
hiss
əsini Mədinə şəhərində keçirmiş lakin sonralar qardaşı İmam Rzanın (ə)
Xorasana vali t
əyin olunmasından bir il sonra onu görmək üçün Xorasana getmişdir.
Xanımın yolda olmasından xəbər tutan xəlifə cəsusları onu yolda ikən Qum şəhərində
z
əhərləmiş və Beləliklə, o, hicri 201-ci ilin rəbiussani ayında (miladi 05.11.816-cı il)
şəhid olmuşdur. Hətta mənbələrin verdikləri doğru məlumatlara görə onun
karvanında olan 23 nəfər də eyni aqibətə düçar olmuşlar.
Fatim
ə əl-Məsumənin (ə) Quma gəlişini Əllamə Hairi belə yazırdı: “Fatimə bint
Musanın (ə) qardaşı Rza (ə) Məmun tərəfindən hicri 200-cü ildə Mədinədən gətirilib
M
ərvə vali təyin olunduqdan bir il sonra Fatimə (ə) onu görmək üçün yola düşdü. O,
S
əva məntəqəsinə yetişəndə xəstələndi. Bu zaman Qum şəhərinə nə qədər məsafə
qaldığını soruşdu. Ona dedilər: burdan Quma cəmi on fərsəx qalıb. O, xidmətçisinə
göst
əriş verdi ki, onu Quma aparıb Musa bin Xəzrəc bin Sədin evinə yerləşdirsin. Bu
hadis
əni eşidən Bəni Səd qəbiləsi özləri gəlib onu Quma apardılar. O, Musa bin
X
əzrəcin evində altı yaxudda yeddi gün qaldı. Sonra isə Allahın rəhmətinə qovuşdu.
Bundan sonra Musa ona qüsl verib k
əfənə bükdü və sonra özünə məxsus olan ərazidə
torpağa tapşırdı”
3
.
Xanımın dəfn edilməsi haqqında digər rəvayətlər də vardır. Daha məşhur görüşə
gör
ə o, vəfat etdikdən sonra ona qüsl verib kəfənə tutdular. Lakin onun dəfn edilməsi
m
əsələsi ortaya çıxdıqda bu işin kim tərəfindən icra edilməsi problemi ortaya çıxdı.
Bel
ə ki, Ali Səd onun qəbrə endirilməsində bir-birləri ixtilaf etdilər. Buna görə də
t
əqvalı bir şəxs kimi tanınan Qadir adlı bir qocanı bu işə təyin etdilər. Onlar dəfn
işinə başlayarkən birdən iki nəfər minikli şəxsin onlara yaxınlaşdığını gördülər. O iki
n
əfər gəlib cənazəyə namaz qıldı və onu qəbrə endirdilər. Sonra isə miniklərinə minib
oradan uzaqlaşdılar. Lakin onların kim olduğunu bir kimsə bilə bilmədi
4
.
Fatim
ə əl-Məsumənin (ə) dəfn edildiyi torpaq sahəsi Musa bin Xəzrəcə
m
əxsusdur. Burada Həmçinin, onun bacısı Ümmü Məhəmməd (ə) də dəfn edilmişdir.
O, v
əfat etdikdən sonra onu Fatimənin (ə) yanında dəfn etmişlər. Bundan sonra onun
dig
ər bacısı Meymunə (ə) vəfat etmiş və onu da burada dəfn etmişlər. Bundan sonra
1
İbn Quləveyh, Kamilüz-ziyarət, Qum, Nəşrul-fəqahə, 1424 h, səh. 536, hədis № 1; Hürr Amili, Vəsailüş-şiə, Qum,
Mü
əssisətu Ali-Beyt, 1414 h, c. XIV, səh. 576, hədis № 19850
2
İbn Quləveyh, Kamilüz-ziyarət, səh. 536, hədis № 2; Hürr Amili, Vəsailüş-şiə, c. XIV, səh. 576, hədis № 19851
3
Əllamə Hairi, Dairətül-məarif, c. XIV, səh. 389
4
H
əmin mənbə
306
onların qəbirləri üstünə qübbə tikilmişdir. Bu qübbəni həsirdən Musa bin Xəzrəc
tikmişdir.
Fatim
ənin (ə) qəbrinin ziyarət olunması haqqında çoxlu sayda səhih hədislər
vardır. Həmin hədislərdən aşağıdakıları qeyd etmək olar.
İmam Sadiq (ə) buyurur: “...Bizim Qumda bir hərəmimiz vardır. Orada mənim
övladlarımdan Fatimə adlı biri dəfn ediləcəkdir. Hər kəs onu ziyarət etsə, ona Cənnət
vacib olar”
1
S
əd ibn Səd deyir: “İmam Rzadan (ə) Fatimə bint Musanın (ə) ziyarət edilməsi
haqqında soruşdum. O, dedi: hər kəs onu ziyarət etsə, onun üçün cənnət vardır”
2
İmam Cavad (ə) buyurur: “Hər kəs bibimi ziyarət etsə, onun üçün cənnət
vardır”
3
8.5.
Fatimə əl-Məsumənin (ə) rəvayətləri
İmam Rzanın (ə) bacısı Fatimənin (ə) rəvayət etdiyi hədislər hədis
ədəbiyyatının müxtəlif qaynaqlarında öz əksini tapmışdır. Onun sənədli şəkildə
r
əvayət etdiyi hədislərdən aşağıdakıları qeyd etmək olar.
İmam Rzanın qızı Fatimə (ə) İmam Musa Kazımın (ə) qızı Fatimə, Zeynəb və
Umm Gülsümd
ən (ə), onlar İmam Sadiqin (ə) qızı Fatimədən (ə), o, İmam Baqirin (ə)
qızı Fatimədən (ə), o, İmam Səccadın (ə) qızı Fatimədən (ə), o, İmam Hüseynin (ə)
qızları Fatimə və Səkinədən (ə), onlar Fatimeyi Zəhranın (ə) qızı Ümmü Gülsümdən
(
ə) o, anası Fatimeyi Zəhradan (ə) belə rəvayət edir: “Peyğəmbərin (s) hər kəsin
r
əhbəri mənəmsə, onun rəhbəri Əlidir (ə) hədisini unutdunuzmu? Onun ey İmam Əli
(
ə) Sənin mənə olan nisbətin Harunun (ə) Musaya (ə) olan nisbəti kimidir dediyini
unutdunuzmu?”
4
Fatim
ə Məsumə (ə) Fatimə bint Sadiqdən (ə), o, Fatimə bint Baqirdən (ə), o,
Fatim
ə bint Səccaddan (ə), o, Fatimə bint Hüseyndən (ə), o, Zeynəb bint Əlidən (ə),
o, da Fatim
ə bint Məhəmməddən (s) rəvayət edir: “Bilin ki, hər kəs Ali-Məhəmmədin
(
ə) məhəbbəti ilə ölsə şəhid olmuşdur.”
1
Əllamə Məclisi, Biharül-ənvar, c. 57, səh. 216, 217, hədis № 41
2
İbn Quləveyh, Kamilüz-ziyarət, səh. 536, hədis № 1; Hürr Amili, Vəsailüş-şiə, c. XIV, səh. 576, hədis № 19850
3
İbn Quləveyh, Kamilüz-ziyarət, səh. 536, hədis № 2; Hürr Amili, Vəsailüş-şiə, c. XIV, səh. 576, hədis № 19851
4
Əbdülhüseyn Əhməd əl-Əmini, əl-Qədir, c. I, Beyrut, Darul-kutubil-ərəbi, IV nəşri, 1397/1977, səh. 197
307
MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
1.
Əbdülhüseyn Əhməd əl-Əmini, əl-Ğədir, Beyrut, Darul-kütubil-ərəbi, IV nəşri,
1397/1977.
2.
Əllamə Məclisi, Biharül-ənvar, Beyrut, Muəssisətul-vəfa, ikinci nəşri,
1403/1983.
3.
C
əfər bin Məhəmməd bin Qəvləviyyə, Kamilüz-ziyarət, Qum, Nəşrul-fəqahə,
1424 h/q.
4.
Əllamə Hairi, Dairətul-Məarif, Beyrut, Müəssisətül-Ələmi, ikinci nəşri,
1413/1993.
5.
Əli Əsgər Fəqihi, Tarixul-Cami Qum, Qum-1350 h/ş.
6.
Qazi Nur
ullah Şuştəri, Məcalisül-muminin, tarixsiz.
7.
M
əhəmməd bin Həsən Hürr Amili, Vəsailüş-şiə, Qum, Müəssisətu Ali-Beyt,
1414 h/q.
8.
İslam Ensiklopediyası, Ankara-2002.
9.
Mirz
ə Hüseyn Nuri Təbərisi, Müstədrəkül-vəsail, Beyrut, Müəssisətu Ali-Beyt,
1408/1987.
10.
Şeyx Səduq Məhəmməd bin Həsən əl-Qumi, Uyuni Əxbarir-Rza (ə), Beyrut,
Mü
əssisətül-Ələmi, 1404/1984.
11.
Şeyx Səduq Məhəmməd bin Həsən əl-Qumi, Səvabül-əmal, nəşr ili və yeri
yoxdur.
308
309
Document Outline - ÖN SÖZ
- GİRİŞ
- MƏKKƏ ŞƏHƏRİ
- 1.1.Məkkə sözünün mənaları
- 1.2.Məkkənin coğrafi mövqeyi
- 1.3.Məkkənin qısa tarixi
- 1.4.Məkkə yer kurəsinin mərkəzidir
- 1.5.Məkkədə ilk yaşayan şəxs
- 1.6.Məkkə şəhərinin adları
- 1.7.Kəbə sözünün mənaları
- 1.8.Kəbənin tikilmə tarixi
- 1.9.Kəbəni mələklər tikib
- 1.10.Kəbəni Adəm (ə) tikib
- 1.11.Şis bin Adəm (ə) tikib
- 1.12.İbrahim peyğəmbər (ə) tikib
- 1.13.Kəbənin sonrakı dövrlərdəki təmiri
- 1.14.Kəbənin örtüyü
- 1.15.Kəbənin vəsfi və fəzilətləri
- 1.16.Məkkə şəhərinin fəzilətləri
- 1.17.Peyğəmbərin (s) Məkkədəki möcüzələri
- 1.17.1.Qurani-kərim
- 1.17.2.Ağac möcüzəsi166F
- 1.17.3.Ayın parçalanması168F
- 1.18.Kəbənin tarixinə aid mühüm hadisələr
- 1.18.1.Fil hadisəsi
- 1.18.2.Kəbədə doğulan şəxs (təvəllüd hadisəsi)
- 1.18.4.Qərmətilər hadisəsi
- 1.19.Məkkə (Kəbə) Qurani-kərimdə
- 1.21.Kəbə evini ziyarət etməyin əhəmiyyəti
- 1.22.Kəbə ziyarətinin adabı və qaydaları
- 1.23.Həccin vacib olma şərtləri
- -Ağıllı olmaq
- -Həddi-buluğa yetmək
- -Müstəti olmaq
- 1.24.Həccin növləri
- a) Qiran həcci
- b) İfrad həcci
- c) Təməttö həcci
- Təməttö həccinin əməlləri isə aşağıdakılardır:
- Ehram
- Təvaf
- Təvaf namazı
- Səy etmək
- Təqsir
- 1.25.Müasir dövrdə Kəbə evini (həcci) ziyarət etməyin əhəmiyyəti
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- II FƏSİL
- MƏDİNƏ ŞƏHƏRİ
- 2.1.Mədinə sözünün mənaları
- 2.2.Mədinə şəhərinin adları
- Yəsrib
- əl-Mədinə
- əl-Hərəm
- Ərzül-iman
- əş-Şafiyə
- əl-Qəryə
- əl-Məhfuzə
- əl-Mübəyyinə
- ət-Tin
- Cəzirətül-ərəb
- Tayyibə
- Darül-fəth
- əl-Müslüm ətül-mühəbbəbə
- Seyidətül-büldan
- 2.3.Mədinə şəhərinin coğrafi mövqeyi
- 2.4.Mədinənin tarixi
- 2.5.Mədinədə ilk İslam dövlətinin qurulması
- 2.6.Mədinənin fəzilətləri
- 2.7.Mədinədə tikilmiş müqəddəs yerlər
- 2.7.1.Məscidi-Nəbi (Peyğəmbər məscidi)
- 2.7.2. Məscidi-Quba
- 2.7.3.Məscidi-Qibləteyn
- 2.7.4.Məscidi-Ğəmamə
- 2.7.5.Məscidi-Mübahilə
- 2.7.6.Məscidi-Əli bin Əbi Talib
- 2.7.7.Məscidi-Cümə
- 2.7.8.Bəqi qəbristanlığı
- 2.7.9.Məscidi-Qədirxum
- 2.7.10.Məscidi-Fəzih
- 2.8.Mədinədə baş vermiş İslam müharibələri
- 2.8.1.Bədr döyüşü (17 ramazan 02 / 24.03.624 )
- 2.8.2.Ühüd döyüşü355F (16 şəvval 03 / 01 aprel 625)
- 2.8.3.Xəndək döyüşü358F (şəvval o5 / mart 627)
- 2.8.4.Xeybər döyüşü363F (məhərrəm 07 / may 628)
- 2.8.5.Bəni Qaynuqa döyüşü (şəvval 2/10 aprel 624)
- 2.8.6.Bəni Qüreyzə döyüşü368F (hicri 5/ 627)
- 2.9.Mədinədə baş vermiş fitnələr
- 2.9.1.Səqifə hadisəsi (xəlifə seçimi)
- 2.9.2.İslam paytaxtının Mədinədən köçürülməsi
- 2.9.3.Hirrə hadisəsi
- 2.9.4.Əhli Beyt imamlarının (ə) şəhid edilməsi
- 2.10.Mədinənin quyuları
- Qars quyusu
- Ha quysu
- Rumə quyusu
- Bussa quyusu
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- III FƏSİL
- QÜDS ŞƏHƏRİ
- 3.1.Qüds sözünün mənaları
- 3.2.Qüds şəhərinin adları
- 3.3.Fələstinin tarixi
- -Kənanilər
- -Fələstinlilər
- -İbranilər
- 3.4.Fələstinin sahəsi
- 3.5.Fələstinin əhalisi
- 3.6.Qüds şəhərinin tarixi
- 3.7.Qüds şəhərinin fəziləti
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- IV FƏSİL
- KUFƏ ŞƏHƏRİ
- 4.1.Kufə sözünün mənaları
- 4.2.Kufə şəhərinin adları
- 4.3.Kufə şəhərinin tarixi
- 4.4.Kufədə meydana gəlmiş elmi mərkəzlər
- 4.5.Kufə şəhərinin fəzilətləri
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- V FƏSİL
- NƏCƏF ŞƏHƏRİ
- 5.1.Nəcəf sözünün mənaları
- 5.2.Nəcəf şəhərinin adları
- 5.3.Nəcəf şəhərinin tarixi
- 5.4.Nəcəfdə dəfn edilmiş səhabələr
- 5.5.Nəcəfül-əşrəfin fəzilətləri və İmam Əlini (ə) ziyarət etməyin səvabı
- 5.6.İmam Əlinin (ə) qəbrinin Nəcəfdə olmasının sübutu
- 5.7.İmam Əlinin (ə) nəsil şəcərəsi
- 5.8.İmam Əlinin (ə) doğumu
- 5.9.Əbu Talibin müsəlman olması
- 5.10.Quran və Hədisdə İmam Əlinin (ə) şəxsiyyət və fəzilətləri
- 5.12.Quş Hədisi
- 5.13.İmam Əlinin (ə) fəzilətinə dair başqa hədislər
- 5.14.İmam Əlinin (ə) hicrət etməsi
- 5.15.İmam Əlinin (ə) evlənməsi və övladları
- 5.16.İmam Əlinin (ə) cihadı
- 5.17.İmam Əlinin (ə) elmi üstünlükləri
- 5.18.İmam Əlinin (ə) möcüzələri
- Günəşin batdıqdan sonra geri qaytarılması möcüzəsi
- 5.19.İmam Əlinin (ə) imamət və xilafəti
- 5.20.İmam Əli (ə) Peyğəmbərin (s) vəfatından sonra
- 5.21.İmam Əlinin (ə) xəlifə seçilməsi
- 5.22.İmam Əlinin (ə) şəhid edilməsi
- 5.23.İmam Əli (ə) özündən əvvəlki xəlifələrin dilində
- VI FƏSİL
- KƏRBƏLA ŞƏHƏRİ
- 6.1.Kərbəla sözünün mənaları
- 6.2.Kərbəlanın adları
- 6.3.Kərbəlanın tarixi
- 6.4.Kərbəla hadisəsi
- 6.4.1.Qurani-kərimdə Kərbəla hadisəsi
- 6.4.2.Hədisi-Şəriflərdə Kərbəla hadisəsi
- 6.5.Kərbəla hadisəsinin peyğəmbərlərə (ə) bildirilməsi
- 6.6.Mələklərin Kərbəla hadisəsini qabaqcadan bilmələri
- 6.7.Quran və Hədisdə İmam Hüseynin (ə) fəzilət və şəxsiyyəti
- 6.8.Yezidin nəsəbi, şəxsiyyəti və cinayətləri
- 6.9.Kərbəlanın fəzilətləri və İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin səvabı
- 6.10.Hədisi-Şəriflərdə İmam Hüseynə (ə) ağlamağın savabı
- 6.11.İmam Hüseynlə (ə) birlikdə şəhid olan şəxslər
- 6.12.Kərbəla hadisəsindən sonra baş vermiş qiyamlar
- 6.12.1.Mədinə qiyamı
- 6.12.2.Məkkə qiyamı
- 6.12.3.Təvvabin qiyamı
- 6.12.4.Muxtar Səqəfinin qiyamı
- 6.12.5.Kərbəla hadisəsinin nəticələri
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- VII FƏSİL
- XORASAN (MƏŞHƏD) ŞƏHƏRİ
- 7.1.Xorasan sözünün mənaları
- 7.2.Xorasan şəhərinin tarixi
- 7.3.Xorasanın İslam elmlərinin inkişafında rolu
- 7.4.Xorasanı (İmam Rzanı (ə) ziyarət etməyin səvabı
- 7.5.İmam Rzanın (ə) məqbərəsi (Asitane-Qüds)
- 7.6.İmam Rzanın (ə) həyatı
- 7.7.İmam Rzanın (ə) fəzilətləri
- 7.8.İmam Rzanın (ə) kəramətləri
- 7.9.Abbasilər dövlətinin qurulması
- 7.10.Xəlifə Məmunun şəxsiyyəti
- 7.11.Xəlifə Məmunla İmam Rzanın (ə) münasibətləri və xilafətin İmam Rzaya (ə) verilməsi
- 7.12.İmam Rza (ə) Məmunun məclisində
- 7.13.İmam Rzanın (ə) ideoloji və iqtisadi islahatları
- 7.13.1.İmam Rzanın (ə) dövrü və üzləşdiyi ideoloji problemləri
- A).Qurani-kərimin hadis yoxsa qədim olması
- B).Yalan hədislərin uydurulması
- C).Hakimiyyətin müqəddəsləşdirilməsi və qanuniləşdirilməsi
- Ç).Əcnəbi ədəbiyyatın ərəb dilinə tərcümə edilməsi
- D).Rəy ilə fətva vermək və təhriflərin “təmizə” çıxarılması
- 7.13.2.İmam Rzanın (ə) fikri və dini islahatı
- 7.13.3.İmam Rzanın (ə) siyasi problemlər qarşısındakı mövqeyi
- a)Terror və qorxutmaq
- b)Zülm və istibdad
- c)Xarici təhlükələr
- ç)Daxili çaxnaşmalar
- 7.13.4.İmam Rzanın (ə) Məhəmməd Əminin dövründə (809-813) siyasi vəziyyəti
- 7.13.5.İmam Rzanın (ə) siyasi üslubu
- 7.13.6.İmam Rza (ə) və İqtisadi islahatları
- A).Hakim dairənin müsəlmanların gəlirlərini əyləncəyə çevirmələri
- b)Vətəndaşların mal-dövlətlərinin himayə olunmaması
- c)Hakimlərin xalqın malına zorla sahib olmaları
- ç)Xilafətin iqtisadi zülmü və böyük günahları
- I.Xumsun yığılıb imama verilməsi
- II.Zəkatın yığılmasına təşviq
- III.İqtisadi dayağa dəvət
- 7.13.7.İmam Rzanın (ə) təhrif olunmuş dini terminlərə qarşı mübarizəsi
- 7.13.8.İmam Rzanın (ə) ehtiyacı olanlara əl tutmansı
- 7.13.9.İmam Rzanın (ə) əxlaqi islahatları
- a)Əyləncə, qumar və keflə məşğul olmaq
- b)Ğina və cariyələrə düşkün olmaq
- c)Şərab içmək
- 7.13.8.İmam Rzadan (ə) rəvayət edənlər
- 7.13.9.İmam Rzanın (ə) əsərləri
- 1.Məhəmməd bin Sinana yazdığı məktub.
- 2.əl-İləl
- 3.Məmuna yazdığı məktub
- 4.ər-Risalətuz-Zəhəbiyyə fit-Tibb
- 5.Fiqhur-Rza (ə)
- 6.Səhifətur-Rza (ə)
- 7.13.10.İmam Rzanın (ə) bəzi hədisləri
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
- VIII FƏSİL
- QUM ŞƏHƏRİ
- 8.1.Qum sözünün mənaları
- 8.2.Qum şəhərinin tarixi
- 8.3.Qum şəhərinin fəzilətləri
- 8.4.Fatimə bint Musa əl-Kazımın (ə) həyatı
- 8.5.Fatimə əl-Məsumənin (ə) rəvayətləri
- MƏNBƏLƏR VƏ İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
Dostları ilə paylaş: |