Qarabağda həlak olmuş şə
Yüklə 5,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
ilqar Məmmədov SU dövlət hakimiyyətinin agenti kimi ictimai siyasətin həyata keçirilməsini təmin edir. Onun tərefindən dövlət qulluğu vəzifəsinin icra edilməsi isə «iradəvi, əqli, emosional proses olmaqla həm hüquqauyğun tərzdə, rasionalcasına, həm də volyuntaristcə- sinə, irrasional tərzdə həyata keçirilə bilər. (...) Odur ki, o, həm yaradıcı qüvvə, həm də dağıdıcı gücdür».'' Hər bir dövlət qulluqçusu müəyyən bir dövlət qulluğu vəzifəsini icra edir. Dövlət qulluğu vəzifəsi dövlət orqanının və bütövlükdə dövlət aparatının ilkin-təşkilati-struktur vahidi olmaqla dövlət orqanının səlahiyyətlərinin müəyyən bir hissəsini özündə cəmləşdirir. «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununda da deyilir ki, dövlət qulluğu vəzifəsi dövlət orqanının normativ aktlarla müəyyən edilən struktur quruluşu və ştat cədvəlinə uyğun olan struktur vahididir. Tanınmış dövlətşünas-alim N.İ.Qlazunova yazır ki, dövlət qulluğu vəzifəsi həm ictimai status və formal olaraq müəyyənləşən hüquq və vəzifələrin məcmusu, həm də normativ sənədlərlə müəyyənləşən müəyyən davranış standartıdır. N.İ.Qlazu- novanın fikrincə, dövlət aparatının ilkin təşkilati-struktur vahidi kimi çıxış edən dövlət qulluğu vəzifəsi özü ilə dörd formal elementi əhatələyir. Həmin formal elementlər aşağıdakılardır: -
ştat cədvəlində yalnız bir şəxsin tuta biləcəyi dəqiq göstərilmiş xidməti yer; -
-
hüquq və səlahiyyətlər; -dövlət qulluğu vəzifəsində olan qulluqçunun məsuliyyəti.2 Dövlət qulluğu vəzifəsini vətəndaşın öz səlahiyyətlərinə, hüquq və vəzifələrinə, təcrübəsinə, biliyinə və kvalifikasiyasına uyğun qaydada dövlət orqanında həyata keçirdiyi hüquqi cəhətdən müəyyənləşmiş (sosial) rol kimi də izah edə bilərik. Belə ki. ' Василенко И.А. Адмнистративное государственное управление в странах запада: США, Великобритания, Франция, Германия. М., 2000, я. 30.
2 Глазунова Н.И. Система государственного управления. 8.411. 396 Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi müəyyən bir döviət qulluğu vəzifəsini tutan şəxs müvafiq üsul və vasitələrə, metodlara əsaslanaraq dövlət idarəçiliyinin həyata keçirilməsində iştirak etməklə cəmiyyətdə xüsusi statusa, rola malik olur. Dövlət qulluğu sahəsində münasibətlərin nizamlı şəkildə tənzimlənməsi, idarəçiliyin səmərəli təşkil edilməsi üçün dövlət qulluğu vəzifələrinin təsnifatı aparılır, ali dövlət vəzifələrində olan şəxslər xüsusi kateqoriyaya, digərləri isə başqa kateqoriyalara aid edilir. «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununda da dövlət qulluğu vəzifələrinin təsnifatı aparılmış və həmin vəzifələr funksiyalarının məzmunundan, səlahiyyətlərinin mənbəyindən və tutulma üsullarından asılı olaraq siyasi, inzibati və yardımçı vəzifələrə bölünmüşdür. Sonradan qanunvericilikdə dəyişikliklər edilmiş, həmin Qanunda dövlət orqanların- dakı vəzifələr inzibati və yardımçı vəzifələrə bölünmüşdür. Siyasi vəzifələri tutan şəxslərin hüquqi statusunun başqa qanunvericilk aktları ilə müəyyən olunmasına üstünlük verilmişdir. «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununda dövlət orqanlarının təsnifatı aparılmışdır. Bu təsnifata görə, inzibati vəzifələr 1-7-ci kateqoriyalı dövlət orqanları aparatları və bölmələrinin rəhbərləri, onların müavinləri, habelə dövlət qulluğunda çalışan mütəxəssislərin vəzifələridir. Həmin Qanunda göstərilir ki, inzibati vəzifə tutan şəxsin hüquqi statusu müvafiq orqanın səlahiyyətlərini müəyyən edən qanunvericilik aktları ilə, habelə vəzifə tutmaları ilə müəyyən edilir. Yardımçı vəzifələrə İsə 1-7-ci kateqoriya dövlət orqanlarında texniki işləri həyata keçirən mütəxəssislərin (kargüzarın, maki- naçının, kuryerin, arxiv qeydiyyatçısının, liftçinin, sürücünün və sair işçilərin) vəzifələri aid edilir. Yardımçı vəzifə tutan şəxsin də hüquqi statusu müvafiq
orqanın səlahiyyətlərini müəyyən edən
qanunvericilik aktları ilə, habelə vəzifə tutmaları ilə müəyyən edilir. inzibati və yardımçı vəzifələrin təsnifat toplusuna vəzifələrin İxtisas dərəcələri, adları, dərəcələr üzrə bölgü və vəzifələrin tutulması şərtləri haqqında məlumatlar daxil edilir. Qanunvericiliyə 397 ilqar Məmmədov əsasən, hər bir dövlət qulluqçusunun tutduğu İnzibati vəzifəyə uyğun olaraq ona ixtisas dərəcəsi verilir, inzibati və yardımçı vəzifələrin təsnifat toplusu dövlət orqanlarının ştat cədvəllərinin yaradılması və dövlət qulluqçularının vəzifə təlimatlarının hazırlanması üçün əsasdır. «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu icra hakimiyyəti orqanlarında, qanunvericilik və məhkəmə hakimiyyətləri orqanlarının aparatlarında dövlət qulluğu keçən qulluqçulara şamil edilir. Prokurorluq, ədliyyə, milli təhlükəsizlik, sərhəd xidməti, daxili işlər, gömrük, vergi, xarici işlər və feldye- ger rabitəsi orqanlarında, Azərbaycan Respublikasının Milli Bankında dövlət qulluğunda olan şəxslərin dövlət qulluğu keçməsi göstərilən Qanunun vətəndaşların dövlət qulluğuna girmək haqqında, dövlət qulluğuna qəbulun müsabiqə və şəfvaflıq əsasında həyata keçirilməsinə aid müddəaları nəzərə alınmaqla, Azərbaycan Respublikasının başqa qanunları ilə tənzimlənir. «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, həmçinin Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatlarına, Azərbaycan Respublikasının Baş Nazirinə və onun müavinlərinə, Azərbaycan Respublikası məhkəmələrinin hakimlərinə, Azərbaycan Respublikasının insan hüquqları üzrə müvəkkilinə (om- budsmana), Azərbaycan Respublikası mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının rəhbərlərinə və onların müavinlərinə, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədrinə, sədr müavinlərinə, katibinə və üzvlərinə,. Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədrinə, sədr müavinlərinə və auditorlarına, yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçılarına, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin deputatlarına, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Baş nazirinə və onun müavinlərinə, Naxçıvan Muxtar Respublikası mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının rəhbərlərinə, habelə hərbi qulluqçulara şamil edilmir. Bunlardan bir çoxu siyasi xarakterinə görə fərqlənən dövlət qulluğu vəzifələridir. Qdur ki, onlar siyasi vəzifələr hesab olunur. Siyasi vəzifələr öz əhəmiyyətinə görə digərlərindən seçilməklə dövlət qulluğunun «yuxarı səviyyəsini» təşkil edir. 398 Yüklə 5,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|