Qarshi davlat universiteti kimyo-biologiya fakulteti zooogiya kafedrasi

partenogenitik kо‘payishidan keyingi avlod – (serkariyalar) xosil bо‘ladi.
Serkariyalar mollyuska tanasidan tashqariga chiqadi. Ularda og‘iz va qorin 
sо‘rg‘ichlari, halqum, qizilо‘ngach, ichak shakillangan: ayirish va neriv sestemasi 
yaxshi rivojlangan.Gavdasining orqa uchida harakat organi – muskulli dum 
joylashgan. Bu dum yordamida serkariyalar suvda suzib yuradi. Keyin ular suv 
havzasi qirg‘oqlaridagi о‘tlarga о‘tirib oladi., dum uzilib tushadi va qalin pо‘st 
bilan о‘raladi. Vunday lichinkalar (adoleskariya) deb ataladi.
Adoliskariyalar ham og‘iz va qorin sо‘rg‘ichlari, ikki shoxchali ichak 
rivojlangan bо‘ladi. Adoliskariya invazion- yuqumli sitadiya hisoblanadi. О‘txо‘r 
hayvonlar ulani о‘t yoki suv bilan yutmaguncha tabiatda saqlanadi. Odamlar ham 
adoleskariya mavjud bо‘lgan suv havzalaridan suv ichish paytida uni о‘zlariga 
yuqtiradilar. Oxirgi xо‘jayinning ichagida adoleskariyalardan kichik jigar qurti 
chiqadi va qon oqimi bilan jigarga borib rivojlanadi.
Ishning bajarish tartibi
: 1. Jigar qurtining lichinkalarini miratsidiy, 
sporatsista, rediya, serkariyalarning bо‘yalgan mikroreparatlarini mikroskopning 
kichik va katta obyektivlari orqali kuzatib, ularning tuzilishini о‘rganing va rasmini 
chizing.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
1. Jigar qurtining sistematik obzori. 
2. Jigar qurtining yashash muhiti va tashqi tuzilishi. 
3. Hazm qilish va ayirish organlarini ta’riflang. 
4. Jigar qurtining jinsiy sistemasi va kо‘payishini tushuntiring. 
5. Jigar qurtining rivojlanish sikli. 
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari 
1. Tanasi ikki yoqlama simmetiriyali hayvonlar. 
A) Jigar qurti B) Oq planariya S) Aureliya D) A va V 
2. Jigar qurti qayerda yashaydi.
A) Jigar tо‘qimasida B) О‘t yо‘llarida S) A va V D) tо‘g‘ri javob yо‘q 
3. Jigar qurtining tana qoplag‘ichi nima deyiladi. 
A) tegument B) sinstiy S) ektoderma D) endoderma 
4. Tegumentning tashqi va ichki qavati nima orqali ajralib turadi. 
A) sitoplazmatik membrana B) tо‘siq S) plazmatik membrana D) A va S 
5. Tegumentning qaysi qavat hujayralari juda kо‘p metaxondriyalar va vakuollarga 
ega. 
A) tashqi B) ichki S) oraliq D) A va V 
6. Tashqi qavat hujayralari о‘rtasida yо‘qolib nimani hosil qiladi. 
A) tegument B) planula S) sinstiy D) tо‘g‘ri javob yо‘q 
7. Jigar qurtining ovqat hazm qilish sistemasi tanasining qaysi qismidagi og‘iz 
sо‘rg‘ichining о‘rtasida og‘iz teshigidan boshlanadi. 
A) oldingi B) keyingi S) qorin D) bosh 

---

8. Jigar qurtida og‘izdan keyin nima joylashgan. 
A) halqum oldi bо‘shlig‘i B) muskulli tomoq S) qizilо‘ngach D) A va V 
9. Mirasidiy nima. 
A) tuxum B) lichinka S) voyaga yetkan organizm D) sista 
10. Mirasidiy tanasining qaysi qismi embrion hujayralari deb ataladi. 
A) oldingi B) keyingi S) tana D) orqa