1. Tirik yomg‘ir chuvalchanglarini
loydan tozalab, bir qavat oq qog‘oz ustiga
qо‘ying hamda uning bosh, dum qorin va yelka tomonlarini bir-biridan farqlang.
Tanasi qisqarib harakatlanishiga e’tibor bering. Agar
chavalchang tanasiga nina
sanchilsa, u turli tomonga buralib xarakat qiladi. Bunday buralib xarakatlanishi
ularda xalqasimon va bо‘ylama muskullariningibо‘lishini bildiradi. Chuvalchang
xarakatlanayotgan vaqtida sigmentlardagi qillar qog‘ozga
ishqalanib chiqaradigan
tovushni tinglang. Qillarning borligini chap qо‘lning bosh va kо‘rsatkich
barmoqlari bilan chuvalchangning dum qismidan ushlab, о‘ng qо‘lning bosh va
kо‘rsatkich barmoqlarni uning dumidan bosh tomoniga
qarab siljitib ham sezish
mumkin.
2. Qо‘l lupasi yordamida yomg‘ir chuvalchangi tanasining bir xil sigmentlardan
tashkil topganligini va 32-37 sigmentlarda joylashgan belbog‘ qismini kuzating.
Tanasining belbog‘ qismi bilan birga oldingi uchining rasmini chizing.
3. mikroskopning kichik obyektivi orqali yomg‘mr chuvalchangi tanasidagi
kо‘ndalang kesmaning bо‘yalgan mikropreparatlarini kuzating.
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari
1. Yomg‘ir chuvalchangining sistematik obzori.
2. Yomg‘ir chuvalchangining yashash muhiti va tashqi tuzilishi.
3. Yomg‘ir chuvalchangining ichki tuzilishini ta’riflang.
4. Jinsiy sistemasi va kо‘payishi.
5. Rivojlanishi.
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari
1. Yomg‘ir chuvalchangining uzunligi.
A) 15-20sm B) 15-25sm S) 32-37sm D) 10-15sm
2. Oldingi va keyingi uchlari ingichkalashgan (1) va biroz ingichkalashgan (2)
hayvonlarni toping.
A) 1-yevglena, 2-askarida B) 1-askarida, 2-nereis S) 1-askarida, 2-yomg‘ir
chuvalchangi
D) 1- yomg‘ir chuvalchang, 2- askarida
3. Yomg‘ir chuvalchangida belbog‘ tanasining nechta sigmenti va qaysi qismining
yо‘g‘onlashishidan hosil bо‘ladi.
A) 32-35, yelka B) 22-27, qorin S) 32-37, yelka D) 22-32, kо‘krak
4. Yomg‘ir chuvalchangining oldingi uchida nimasi bо‘ladi.
A) doirasimon boshi B) kuragi-peristomiumi S) belbog‘i D)
boshi va sezuvchi
о‘simtalari
5. Tanasining har bir sigmenti yon tomonidan nechta va jami qancha qilchalari
bо‘ladi.
A) 2 juft, 8ta B) 4 juft, 8ta S) 2 juft, 4ta D) 2ta, 1 juft
6. Chuvalchang nafas olishining osonlashishi sababi.
A) egatchasidagi teshikchalar B) tana bо‘shlig‘i S) namlangan terisi D) tanasi
sigmentlarga ajratilgani
7. Silindrsimon qoplovchi tо‘qima nimadan hosil bо‘lgan.
A) endoderma B) epiteliy S) gipoderma D)
kutikula
8. Terisidagi bezlarning hujayralari soni.
A) kо‘p B) 2ta S) 1ta D) 4ta
9. Teri-muskul haltasini nimalar hosil qiladi.
A) kutikula teri B) gipoderma, muskul S) tana devori, teri, endoderma D)
kutikula, teri, muskul
10. Ikkilamchi tana bо‘shlig‘ida nima joylashgan.
A) juft metonefridiy B) selom S) seloteliya D) endoteliya
Dostları ilə paylaş: