m ə s ə n a y e s i kinoteatr və
kinoqurğularda, TV ilə kino
həvəskarlan aparatlarında göstərmək üçün
kinofilmlərin surətini
hazırlayrr.
KİNO TEXNİKASI (cinema technics) -
kinofılmin istehsalı,
çoxaldılması və nümayiş etdirilməsi proseslərinin
təkmilləşməsi və
genişlənməsi nəticəsində yaranan texnika
sahəsi. K.t.-nda
fotoqrafiya, optika, mexanika, işıq texnikası,
elektronika və s.
istifadə olunur. K.t-nın əsas texniki vasitələri
kinoçəkmə aparatı,
kinoproyektor və kinoplyonkadır.
KİNO-TELEVİZİYA TEXNİKASI (film-TV
tecnology) - kino
və TV-nin texniki vasitələrindən istifadə etməklə
obyektlərin çəkilişi
və təsvirlərin ötürülməsi üsullarını gerçəkləşdirən
texniki vasitələrin
cəmi, toplusu. K.-t.t. kino texnikasını, TV-ni,
videoyazını özündə
birləşdirir. K.-t,t. sahəsində əsas 5 istiqamət
müəyyən edilmişdir: TV
fılmlərinin birbaşa çəkilişi; TV videonəzarəti və
nəzarət videoyazısı
ilə kinoçəkilişi; TV təsvirlərinin kineskop
ekranından və bilavasitə
321
elektron şüası ilə kinoyazüışı; kinofiunlərin
montajı və çapı zamam
TV videonəzarəti; kinolentə çəkilmiş və ya çap
olunmuş filmlərin
TV traktı üzrə verilməsi (telekinoproyeksiya).
KİNOAKTYOR (film actor) - yaradıcılığı
kino ilə bağlı olan
aktyor (bax Aktyor).
KİNOÇƏKİLİŞ APARATI (shooting
arrangement) - işıq
buraxmayan kameradan ibarət olan kinoçəkiliş
cihazı həmin
kameranın ön divannda - film kanalında
sıçrayışvari hərəkət edən
kinolentin işığahəssas səthində həqiqi təsvir
yaradan obyektiv olur.
İşığın obyektivdən günəhəssas təbəqənin səthinə
çatması yalnız
lentin kadr pəncərəsində hərəkətsiz qaldığı
müddətdə o b t y u r a -
t o r 1 a tənzimlənir. Lentin hərlədildiyi
(kadrlann əvəzlənməsi)
müddət ərzində obtyurator işığın kinolentə
yolunu kəsir. Lentin
sıçrayışvari hərəkət mexanizmi də daxil olmaqla
lenthərlətmə
mexanizmi kameranın gövdəsinə bərkidilir.
Mexanizm spiral yayla,
yaxud elektrik mühərrikiylə hərəkətə gətirilir.
KİNOÇƏKİLİŞ APARATLARININ TƏRKİBİ
(shooting appa-
ratus content) - konstruktiv quruluşundan asılı
olmayaraq bütün
lentötürmə mexanizmi obtyurator, optik hissə,
mexanizmi hərəkətə
gətirən mühərrikdən, köməkçi mexanizmlərdən
və gövdədən ibarət
olur.
KİNOÇƏKİLİŞ OBYEKTİVİNİN GİRİŞ
BƏBƏYİ (objective
lens diaphragm) - diafraqma qarşısında yerləşən
obyektivin bvt
hissəsinin əmələ gətirdiyi fəaliyyətdə olan
diafraqmanın təsviri. Giriş
bəbəyi obyektivə daxil olan şüa axınınm
diametrini, yəni obyektivin
nisbi gözlüyünü müəyyənləşdirir.
KİNOÇƏKİLİŞ OBYEKTİVİNİN GÖRÜNTÜ
SAHƏSİ (ob-
jective visional field) - obyektivin təsvir sahəsi
çərçivəsində göstərdiyi
məkanm və predmetin bir hissəsi. Görüntü
sahəsi, adətən, bucaq
ölçüsündə ölçülür və ensiz lenit (8 və 16
mm) aparatlarının
obyektivləri üçün 10°-dən 30°-dək (üfüqi) və
8°-dən 20°-dək (şaquli)
təşkil edir.
323
KİNOÇƏKİLİŞ PROSESİ (shooting process)
- son nəticədə
kinematoqrafik təsvirin alındığı yaradıcıhq
prosesi. K.p.-ndə bütün
texniki imkanlar təsviri düşüncənin yerinə
yetirilməsinə xidmət
etməlidir.
KİNOÇƏKİLİŞ ZAMANI
EKSPOZİSİYANIN TƏYİN
EDİLMƏSİ (determination of exposure) - düzgün
işləndikdən sonra
lentdə təsvirin bu və ya digər sıxlığının alınması
üçün kinoçəkiliş
aparatının kadr pəncərəsində kinolentin
lazımi işıqlanma
miqdarmın toplanması prosesi. Bu cihaz kino
həvəskarları' üçün bir
qədər çətinlik törədir, belə ki, daimi açıq bucaqlı
obtyuratoru olan
aparatla kinoçəkilişin daimi tezliyi şəraitində
ekspozisiya daimi
qalır.
KİNOÇƏKMƏ (shooting/filming) - filmin
yaradılmasında ən
mühüm mərhələ olub, bədii-yaradıcı və eyni
zamanda istehsal-
texniki proseslərin məcmusundan ibarətdir.
Kinofilm əsasən K.
aparatı ilə çəkilir. Görüntülərin lentə
köçürülməsi, sonra isə
kinoplyonkaların laboratoriya emalı nəticəsində
çəkilən obyektin
hərəkətinin, yaxud onun vəziyyətindəki
dəyişikliklərin ardıcıl
fazalarının neqativ təsvirlər seriyası alınır.
Çəkiliş şəraitinin
xarakterinə uyğun olaraq K.-nin bu növləri var:
pavilyonda K.,
kinostudiyadan kənarda (interyerlərdə) K. və
naturadan K..
Məkandan asılı olaraq K.-də işıqlandırma
məsələlərinə xüsusi önəm
verilir. Texnoloji cəhətdən K. sinxron (eyni
vaxtda səs də yazılır) və
«səssiz» (qabaqcadan və ya sonradan yazılan
fonoqram səsləndirilə
də bilər) olmaqla iki qrupa bölünür.
KİNOÇƏKMƏ APARATI (camera) -
obyektləri bərabər
fasilələrlə ardıcıl təsvirlər (kadrlar) silsiləsi halında
kinoplyonkaya
çəkən optik-mexaniki qurğu; kinokamera.
İstifadə olunan
kinoplyonkanın ölçülərinə görə 70 mm-lik
(genişformatlı fılmlər), 35
mm-lik (adi və genişekranlı), 16 mm-lik
(TV, elmi,- tədris və
həvəskar) və 8 mm-lik (tədris və həvəskar)
K.a.-ları var. Hazırda
Dostları ilə paylaş: |