Qulu məHƏRRƏMLİ

 

 

və    beynəlxalq    həyatın    aktual yenilikləri 

haqqında məlumatlar 

məcmusu.    Publisistikanm    janrlan    olan   

xəbəılər,    reportajlar, 

hesabatlar,    müsahibələr,    icmallar    İ.-nın    əsas 

operativ janrla- 

ndır. 

      İNFORMASİYA    DOLĞUNLUĞU 

(information    pithiness)    - 

obyektivliyin vacib şərti, təqdim olunan faktların 

və irəli sürülən 

mühakimələrin dolğunluğu. Hər hansı fakta 

münasibətdə tərəflərin 

mövqelərinin düzgün    əks    etdirilməsi.    İ.d. 

jurnalistikanın mühüm 

prinsiplərindən biri sayılır. 

      İNFORMASİYA XİDMƏTİ    (information   

service) - hər hansı 

təşkilatda ictimaiyyətlə    əlaqə, həmin qurumun   

fəaliyyəti barədə 

xəbər yaymaq məqsədi ilə fəaliyyət göstərən 

struktur. 

      İNFORMASİYA MÜHARİBƏSİ (information 

war) -    1) infor- 

masiyanın      komandanlıq,    idarəçilik    və   

siyasət    məsələlərində 

artmaqda olan əhəmiyyəti və dəyəri ilə şərtlənən 

əhatəh, bütöv 

strategiya;      2) prinsipial məsələlərdə qarşı tərəfin 

mövqeyini zəiflət- 

mək; ideoloji müharibənin tərkib hissəsi. 

---

 

254 

      İNFORMASİYA MÜHİTİ (information 

environment) - verilən iş 

rejimini və onun vəzifələrinin yerinə yetirilməsi 

şəraitini təmin edən, 

informasiyanın qorunması, işlənməsi və   

ötürülməsinin texniki və 

proqram vasitələrinin məcmusu. Bu, 

kommunikativistikada daha 

geniş mənada - KİV-ə həddindən artıq diqqət 

yetirən, mediami- 

fologiyanın    və mediaməntiqin təsiri altına 

düşənlərin fikirləşdiyi 

medialaşdrnlmış gerçəklik    kimi də    işlədilə bilər.   

Bəzi    kommu- 

nikoloqlar    KİV istifadəçilərinin    əzabkeş 

tamaşaçılara    çevrilmə- 

lərinin    qarşısını almaq üçün alternativ kimi belə 

mühitin tənqidi 

dərk olunmasını məsləhət görürlər. 

      İNFORMASİYA        PROQRAMLARININ     

SIRALANMASI 

(agenda    setting) -    informasiyanın   

obyektivliyini və ardıcıllığını 

təmin etmək məqsədi ilə müxtəlif məlumat 

mənbələrindən və həyatın 

müxtəlif sahələrindən    alınmış materialların 

proqrama salınması və 

Bküəyyənləşdirilmiş saatlarda onlann efırə 

verilməsi. Hərçənd ki, bu 

proses    nə xəbərlərin süzgəcdən keçirilməsini, nə   

də təkrar olunan 

---

 

 

süjetlərin və «xəbər dəyərlərinim> (news values) 

saxlanmasmı istisna 

edir. Çünki bunların köməyi ilə cəmiyyətdə sosial 

qayda və sabitlik 

qonınur. 

      İNFORMASİYA SƏNAYESİ (information 

industry) - kütləvi 

mətbuatın və kütləvi mədəniyyətin 

kommersiyalaşdırılmasının, eləcə 

də    onlann    ən yeni    texnika əsasında 

qəzetlərdən, jurnallardan, 

kitablardan    tutmuş filmlərə və kompüter 

oyunlannadək    müxtəlif 

tipli informasiya    məhsullarmın    genişmiqyaslı 

istehsalını    yaradan 

biznesin maraqlarına    tabe edilməsi   

tendensiyasının    ümumiləş- 

dirilmiş adı. 

      İNFORMASİYA    SİSTEMİ    (information   

system) -    müxtəlif 

xarakterli məlumatlann    sorğuya    görə   

toplanması,    saxlanması, 

yeniləşdirilməsi, axtarışı və verilişi üçün sistem. 

Avtomatlaşdırılmış 

I.s.-ləri, əsasən, s ə n ə d l i  (sənədlərin axtanşı 

üçün) və f a k t o - 

q r a f i k (iqtisadi və statistik infonnasiyalann 

işlənməsi üçün) olur. 

      İNFORMASİYA VƏRƏQƏSİ (agenda) - firma 

blankında və ya 

---

 

256 

adi vərəqdə    çap olunmuş    operativ informasiya.   

Adətən,    satış 

yerlərində,      sərgilərdə,    seminar    və    mətbuat   

konfranslannda 

paylanmaq üçün nəzərdə tutulmuş reklam   

materiallanna daxil 

edilir: (bax: Press-reliz). 

      İNFORMASİYALI CƏMİYYƏT (information 

society) - 1970- 

1980    illərdə    kompüterin kommunikasiya 

sahəsinə təsirinin    güc- 

ləndiyi dövrdə böyük mübahisələrə səbəb olan 

futuroloji doktrina. 

Gələcək informasiya cəmiyyətinin cizgilərini daha 

ətraflı Amerika 

kulturoloqu O. Toffler proqnozlaşdınb. Onun 

nəzəriyyəsinə görə, 

dünya sivilizasiyanın yeni, üçüncü mərhələsinə 

qədəm qoyur. Bu 

mərhələdə    dünyanın    taleyində    informasiyanın   

kütləviləşdirilmiş 

rabitə    vasitələri həlledici    rol    oynayacaq,   

iqtisadiyyat    və mədə- 

niyyətdən tutmuş    düşüncə    tərzinədək    həyatın   

bütün    sahələrini 

əhəmiyyətli    dərəcədə dəyişəcək. O,    məhsul   

əvəzinə      yaradıcı 

qüwələrin və axtarışlann həvəsləndiricisi kimi 

mənimsəniləcək, Belə 

ki,    kompüterlə    daimi    ünsiyyət adamları   

kütləvi    qaydalardan, 

---

 

 

standartlardan və ehkamlardan asılı olmayaraq 

fərdi, çoxvariantlı 

qərarlann    seçilməsində,    informasiyanın    qlobal 

ənginliklərində 

düzgün istiqamətlənməyə    öyrədir.     

Sivilizasiyanın yeni,    «üçüncü 

dalğa» dövründə «hər şey üçün    və    heç vaxt 

tükənməyən ən əsas 

xammal təxəyyülün də daxil olduğu    informasiya 

sayılacaq». Buna 

görə də informasiya sayəsində əwəllər olduğundan   

daha böyük 

əhəmiyyət    kəsb edən yeni    sivilizasiya təhsili 

yenidən    qurmağa 

başlayacaq, elmi tədqiqatlann sərhədlərini 

müəyyənləşdirəcək və elə 

kommunikasiya vasitələrinin özünü də 

yeniləşdirəcək. 

      İNFORMASİYANIN SURƏTİNİN   

İCAZƏSİZ    ÇIXARIL- 

MASI (unwarranted replication of information) - 

sahibinin icazəsi 

olmadan kompüterdəki    fayllarm və disklərin   

sistemli sahələrinin 

surətlərini yaratmaq. Bu    hərəkət EHM-in sistem 

və şəbəkəsinin işini 

pozmada, EHM-in    ayn-ayn    həlqələrinin iş   

qabiliyyətini aşağı 

salmada,    kompüter    şəbəkəsinin elementlərini 

söndünnədə ifadə 

---