258
olunur. Bu addım infonnasiyanın məhv edilməsi,
təcrid olunması,
modifikasiya edilməsi, onun surətinin çıxanlması,
yaxud EHM-in
işinin (sisteminin, onlann şəbəkəsinin
fəaliyyətinin) pozulması və
nəhayət, informasiyaya qanunsuz daxil olma kimi
qiymətləndirilir
və qanunla cəzalandırılır.
İNFORMATİKA (informatics) -
informasiya proseslərinin
(informasiyamn toplanması, ötürülməsi,
saxlanması və işlənməsi)
kompüter texnikası vasitələri ilə
avtomatlaşdırılması haqqında elm
sahəsi.
İNFORMATİV (informative) - informasiya
tutumlu, infor-
masiyamn məzmunluluğunu, dolğunluğunu ifadə
edən xüsusiyyət.
İNFORMATOR (informator) - informasiya,
məlumat verən
şəxs.
İNFRAXROMATİK (İNFRAQIRMIZI)
MATERİALLAR (in-
frachromatic material) - xüsusi sensibilizatorlar
tətbiq etməklə
infraqırmızı şüalara, həssaslaşdırılmış işığa
həssas, neqativ
materiallar. Spektrin göy-bənövşəyi hissəsinə təbii
həssaslığa malik
olurlar. Təbii və əlavə həssaslıq zonaları arasında
geniş həssaslıq
uçurumu mövcuddur. infraqırmızı materiallann bir
neçə növü var.
Əsasən, xüsusi məqsədlər üçün, tutaq ki, elmi
fotoqrafiya (məsələn,
spektroskopiyada) və kinematoqrafiya, uzaq
məsafələrdən aero-
kinoçəkiliş və digər məqsədlər üçün istifadə
edilir. Adi kine-
matoqrafıyada gecə çəkilişi effekti almaq, uzaq
obyektivlərin çəkilişi
üçün tətbiq olunur.
İNFRAQIRMIZI ŞÜALAR (infrared beams) -
760 nm dalğa
uzunluqlu gözlə görünməyən şüalar. İ.ş.
asanlıqla dumandan və
hava tüstüsündən keçərək xüsusi infraxromatik
kinolentlərdə bir
neçə yüz kilometrlərlə məsafədən kinoçəkiliş
aparmağa, eləcə də
zülmət yerlərdə görünən şüaları buraxmayan qara
işıq filtrli xüsusi
projektorlann köməyi ilə çəkməyə imkan verir.
İNFRASƏS (infra sound) - insan qulağı
qavraya bilməyən aşağı
tezlikli titrəyişlər.
İNİKAS EKRANI (screen/reflector) - 1)
dalğalan əks etdirən,
yaxud onlann yayılmasına mane olan bir şey. Məs.,
a r a k ə s m ə ,
260
yaxud 1 ö v h ə; 2) səsgücləndirici daxilində
səs dalğalannm
çoxdəfəlik inikasının aradan qaldırılması yolu ilə
səsin keyfiyyətinin
yaxşılaşdırılması üçün bir və ya bir neçə səsudan
ekran; 3) yüksək
keyfiyyətli səslərin gücləndirilməsi üçün
mikrofona əlavə; 4) səsudan
materialla işlənmiş mütəhərrik divarcıq
(studiyalarda yazüış zamanı
səsin əks-səda verməsinin qarşısmı almaq
üçün istifadə olunur);
5) işığın birbaşa yönümünü təmin etmək üçün
projektora qoyulan
qurğu.
İNİKAS TEXNOLOGİYASI (display
technology) - kino və TV
təsviri. İşıqlandırmanın bir-birinə bənzəməyən
ayn-ayn tipləri. TV
təsviri sistemi məkan-zaman cəhətdən telekadr
sahəsi təşkili üçün öz
qanunlarına malikdir.
Kinoda və TV-də materiala münasibət cəhətdən
başlanğıc nöqtə.
Gerçəkliyin mexanikləşdirilmiş şəkildə
göstərilməsi ümumidir.
Amma bu göstərilmə qaydalan fərqlidir: kinoda -
mexaniki, TV-da -
elektron-impuls qaydadan istifadə olunur.
Teletəsvir digər «vizual
konsistensiya»ya malikdir, onun yaradıcılıq
prosesindəki və görüntü
qavrayışınnı formalaşmasındakı rolunun
özünəməxsusluğu da elə
bundadır. Kinokadrla müqayisədə teletəsvir
yayğındır və öz
ifadəliliyinə görə kasaddır, onun vizual «xəbəri»
xeyli yığcamdır.
Amma teleobrazrn başlıca xüsusiyyətlərindən
biri də məhz bu
«xəsislik»dir.
İNKOQNİTO (incognito) - 1) tanınmayan,
naməlum; özünü
başqası kimi qələmə verən, əsil adını gizlədən
adam; 2) uydurma ad
altında təqdim olunan müəllif, yaxud maska ilə
çıxış edən veriliş
iştirakçısı.
İNKRUSTASİYA (insetting/incructation/inlay)
- oyma, bəzəmə.
1) dekorativ-tətbiqi sənət sahəsi. Mərmər,
keramika, metal, qızıl,
gümüş və fil sümüyü, ağac, sədəf parçalan ilə
bəzədilən əşyanın
hamar səthinə yerləşdirməklə naxış və təsvirlər
yaradılır; 2) TV-də
kadrda danışan (oxuyan) adamın fonuna
proyeksiya üsulu ilə
müxtəlif təsvirlərin verilməsi. I. üsulu ilə fərqli
məkan təsəwürü
yaradılır.
262
İNSAYDER (insider) - xarici ölkələrdə nüfuzlu
strukturlara daxil
olan və qapalı informasiyaya əü çatan, ondan
bəhrələnən jurnalist.
tNSTİNKT (instinct) - qeyri-şüuri,
qeyri-iradi, qarşısıalınmaz
həvəs, hiss, duyğu; psixi fəaliyyətin forması,
davranış. İ. geniş
mənada şüura qarşı qoyulur.
İNSTRUMENT (instrument) - 1) iş
görmək üçün vasitə;
2) müəyyən tembrli musiqi səsləri çıxarmaq üçün
xüsusi alət.
İNTELLEKT (intellect) - ağıl, dərrakə,
şüur; insanın əqli
qabiliyyəti; cisim və hadisələr arasındakı əlaqə və
münasibətləri dərk
edərək insanın öz davranışını dəyişdirmək
qabiliyyəti. İ. fəal və
mürəkkəb idrak əməliyyatı sistemi olub,
yalnız həll edilən
məsələlərin mürəkkəbhyi ilə deyil, insan
fəaliyyətinin istiqaməti,
təhrik və motivlərin xarakteri ilə müəyyən olunur.
İNTELLEKTUAL APARICI (inteUectual
(bighbrow) host) - fakt
və hadisələrə yanaşmasına, ağıl, düşüncə və
təfəkkürünün ifadə
tərzinə görə fərqlənən, bununla da tamaşaçının
rəğbətini qazanan
apancı.
Dostları ilə paylaş: |