Qulu məHƏRRƏMLİ

 

 

      İNTELLEKTUAL      MÜLKİYYƏT 

(inteUectual    properties)    - 

yaradıcı təfəkkürün kitab, məqalə, bədii,   

elmi-publisistik, kinofilm, 

mahnı,    kompüter proqramlan, ssenari və digər 

formalarda maddi 

təzahürü olan əsərlər. Xüsusi olaraq müəllif 

hüququ ilə qorunur. 

      İNTELLEKTUAL    PROQRAM (bighbrow 

program) - mədəni 

kütlə, yüksək savadlı adamlar üçün ciddi veriliş. 

Intellekt (highbrow) 

sözü «zəka əsilzadəsi», incə zövqlü insan kimi 

tərcümə oluna bilər. 

Bu    anlayışın antonimi sadə, adi zövqlü adamlar 

üçün nəzərdə 

tutulan proqramdır. 

    İNTENSİV (intensive)    - 1) gərgin, güclü,   

qızğın. Məs.; 1.    i ş. 

2) daha böyük səmərə verən, daha məhsuldar. İ . ü 

s u 1. 

    İNTERAKTİV    KOMPAKT-DİSK (Compact   

Disk-Interactive 

CD-I) - müxtəlif informasiyanı - mətnləri, 

kompüter proqramlannı, 

səsi və təsviri rəqəmli formada yazmağa imkan 

verən disk. 

    İNTERAKTİV TELEVİZİYA (interactive 

television) - əlavə TV 

xidməti    sistemi. Abonentin    tələbi    ilə    mətnli,   

qrafik    və digər 

---

 

264 

informasiyaların    yayımı.    Bu      cür    verilişlər   

abonentin      ev 

televizorunun,    yaxud    displeyinin    ekranma 

çıxarılır.    Abonentlər 

telefon,    yaxud    xüsusi kabel xətləri ilə həyata   

keçirilən bu    cür 

qarşıhqh əlaqə    sayəsində    hətta evdən çıxmadan 

belə istədikləri 

ərzağı mağazadan ala, seçki kampaniyalannda 

iştirak    edə bilirlər. 

İ.t.      sistemlərinə      "Kyub"    (ABŞ),    "Vyudeyta"   

(B.Britaniya), 

"Telidon" (Kanada) kimi TV nümunələrini 

göstərmək olar. 

    İNTERFEYS    (interface)    -    kompüter   

sisteminin    qurğulan 

arasında    informasiya    mübadiləsini həyata 

keçirmək üçün    vahid 

siqnal və cihazlar şəklinə salınmış    (unifikasiya 

olunmuş)    rabitə 

sistemi. Məs., məlumatlan maşına verən qurğu ilə 

yaddaş qurğusu 

arasında əlaqəni İ. yaradır. Sadə dildə desək,    İ. 

qurğular arasında 

mübadilə üsulunun qayda və qərarlar toplusunu 

təşkil edir. Bura 

həm    avadanhq    elementləri,      həm    də     

proqram      təminatmm 

fraqmentləri (drayverləri) daxildir. 

    İNTERKÜY    (internoise) - bax Təbii səslər. 

---

 

 

    İNTERMEDİA (interlude) - dramaturji 

tamaşanın iki hissəsi 

arasında ifa edilən kiçik pyes, komik məzmunlu 

səhnəcik. 

    İNTERNET      (Internet)    -      məlumat     

mənbəyini      və    onun 

istehlakçılannı    vahid    informasiya    məkanında   

birləşdirən qlobal 

kompüter şəbəkəsi. Ümumdünya kompüter-peyk 

kommunikativ- 

informasiya    xidmətlərinin şəbəkəsi. Növündən 

asılı    olmayaraq 

bütün məlumat    rəqəmli formada verilir. Bu o 

deməkdir ki, şəbəkə 

üçün nəyin    -    nitq, yaxud musiqinin, foto,   

yaxud videorolikin, 

məktub,    yaxud kompüter proqramı verilməsinin 

heç    bir fərqi 

yoxdur. Necə    deyərlər,    bu şəbəkə    istənilən   

informasiya üçün 

"şəffafdır".    Bunlan i n t e q r a l       x i d m ə t    

ş ə b ə k ə s ı       də 

adlandınrlar. Müxtəlif ölkələrdə yaşayan və 

müvafiq texniki, maddi 

şəraiti    olan    milyonlarla istifadəçi bu şəbəkəyə   

qoşula    bilər. İlk 

dövrlərdə şəbəkədən    ABŞ hərbçiləri, inzibati və 

elmi mərkəzləri 

istifadə edirdilər, amma tədricən İ. daha geniş 

auditoriyaya açılaraq 

---

 

266 

onu elektron-poçt    və      bank    əməliyyatlan,   

videokonfranslar, 

telemağazalar, teletəbabət,    sifarişli proqramlar və 

s.    kimi xidmət 

növləri    ilə təmin    edir.    İstifadəçilərin arzusu   

ilə informasiyanı 

kompüterin yaddaşında saxlamaq və multimedia 

şəklinə    salmaq 

olar. 

      tNTERPRETASİYA (interpretation)    -    1) hər   

hansı    fakt    və 

hadisənin izahı,    təfsiri,    şərhi;    mənanın,   

mətnin məzmununun 

açılması; yozum mənasında işlədilir; 2) ifaçının bir 

musiqi əsərini, 

ədəbi əsəri və ya dramatik rolu özü başa düşdüyü 

kimi    yaradıcı 

surətdə təqdim etməsi. 

      İNTERVAL (interval/space) - verilişlər 

arasındakı məsafə; bir 

şeyi digərindən ayıran ara, aralıq; pauza; fasilə. 

      İNTERVİDENtYE    (intervisiou/international 

television) -    1960 

ildə    iştirakçı    ölkələr arasında proqram hazırlığı 

və    mübadiləsini 

həyata keçirmək üçün yaradılmış (1978) 

beynəlxalq TV təşkilatı. 

      İNTERVÜYER (interviewer) - TV və radioda 

müstəqil jurnalist 

ixtisaslarından    biri.    Adətən,    aktual   

mövzularda    müsahibələr 

---

 

 

aparmaq üçün ixtisaslaşmış TV jurnalistindən, 

konkret mövzu ilə 

bağlı qısa informativ müsahibələr aparan 

reportyordan fərqli olaraq 

t.    psixoloji    məqamlara    xüsusi    diqqət   

yetirməyi    və    mövzunun 

dərinliklərinə    nüfuz    etməyi    bacanr.   

Müsahibəyə    hazırlaşmaq 

səviyyəsinə və    onu    gerçəkləşdirmək 

metodikasına görə İ. işinin 

xüsusiyyətləri reportyor işindən    prinsipial şəkildə   

fərqlənir.    t.-in 

intellekti, erudisiyası və apancıhq qabiliyyəti 

portret-müsahibələrdə 

daha çox üzə çıxır.    Bu mənada Urma Ott   

(Estoniya),    Barbara 

Uolters (ABŞ - En-Bi-Si), Məmmədəli Bürənd 

(Türkiyə), Lari Kinq 

(ABŞ - Si-En-En) və b. klassik I.-lər sayılırlar. 

      İNTERVYÜ    (interview)    -      hərfi    mənada:     

görüş,      söhbət. 

Publisistika jann. Jurnalistin    siyasi, ictimai, 

yaxud digər    xadimlə 

aktual məsələlər barədə müsahibəsi.    İ. həm də 

fikir, fakt, məlumat 

mübadiləsi kimi də izah olunur. 

      INTERVYÜ-ANKET (interview-inquest)    - 

müəyyən məsələ    ilə 

əlaqədar müxtəlif    müsahiblərin    rəyini öyrənmək   

üçün apanlan 

---