Qumli joylarda yo'llarni loyihalash tayyorladi: Sayimov Komiljon tekshirdi

boshlang‘ich meridian
deb qabul qilingan. Bu koordinatalar 
tizimida N nuqtaning sferadagi o‘rni, shu nuqtada NO tik chiziq 
bilan ekvator teksligi orasida hosil bo‘lgan φ burchak shuningdek, 
shu nuqtadagi teksligi PNNP
1
bilan boshlang‘ich meridian teksligi 
RMER λ
,
orasidagi 
λ
burchak bilan belgilanadi

---

Yuzadagi har qanday nuqtaning holati koordinatalar bilan, ya’ni shu nuqtadan X va Y o‘qlariga tushirilgan
perpendikulyarlarning uzunligi bilan belgilanadi. X o‘qiga parallel perpendikulyarlar abssissalar, Y o‘qiga parallellari
ordinatalar deb ataladi. Abssissalar o‘qi va ordinatalar o‘qi deb atalgan o‘zaro perpendikulyarlar XX va YY to‘g‘ri
chiziqlar to‘g‘ri burchakli ixtiyoriy koordinatalar tizimini tashkil etib, ular o‘zaro kesishgan O nuqta ixtiyoriy
koordinatalar tizimining boshi bo‘ladi. Koordinatalar o‘qlari chizmada tekislikni to‘rt qismga bo‘ladi. Bu qismlar I-
(Sh.Sh
Q
), II-(J. Sh
Q
), III-(J.G‘a) va IV-(Sh.G‘a) choraklar deyiladi, ularning ishoralari esa geometriyada qabul qilingan
ishoralar kabi bo‘ladi. avtomobil yo‘llarini qidiruvida qo‘llangan to‘g‘ri burchakli koordinatalar tizimi
o‘ng tizim
deb
yuritiladi.

---

Avtomobil yo‘llarini qidiruvida muxandislik masalalarini yechishda 
murakkab hisoblashlar talab qilinmaydigan Gauss – Kryuger yassi to‘g‘ri 
burchagi 
Gauss-Kryuger proeksiyasi
deb yuritiladigan koordinatalar 
tizimidan foydalaniladi. Ushbu tizimning moxiyati quyidagicha: yer shari 
shimoliy qutbdan janubiy qutbga qarab davom etgan 6
0
-li yoki 3
0 
li 
zonalarga (mintaqa) bo‘linadi, keyin AV o‘qi sferaning markazi O dan 
o‘tadigan qilib silindr ichiga chiziladi, shunda u yer ekvatori teksligida 
joylashgan bo‘ladi; sferaning o‘zi esa silindrga o‘rta meridian RR
1
bo‘ylab 
tegib turadi. Zonani silindrning yon yuzasiga proeksiyalab yoyilsa, zona 
proeksiyasining tekislikdagi tasviri hosil bo‘ladi. Zonaning o‘rta meridiani