4
Italiya
41,2
5
çin
31,2
6
Böyük Britaniya
25,2
7
Rusiya Federasiyası 21,2
8
Meksika
20,6
9
Kanada .
20,4
10
Almaniya
19,0
11
Avstriya
18,0
12
Poişa
17,4
13
Macarıstan
15,6
14
Yunanıstan
12,5
15
Portuqaüya
12,0
16
Isveçrə
11,4
17
Niderland
10,2
18
Malayziya
10,2
19
Taiiand
9,5
20
ı
Türkiyə
9,5
Cədvəl 32
Bəşəriyyətin qlobal problemləri
№
PROBLEMLƏR
1
Sülhün qorunması
2
Enerji problemi
3
Xammal problemi
4
Dünya okeanının qorunması
5
Mədəniyyət və əxlaq məsələləri böhranı
6
Sağlamlığın qorunması
7
Bədbəxt hadisələr və qəzaların qarşısının alınması
8
Terrorçuluq
9
Bürokratiya
10
Demokratiya qıtlığı
11
Urbanizasiya
12
Millətlərarası münasibət
13
Demoqrafiya problemi
14
Ərzaq məsələsi
15
Geriliyin yox edilməsi
16
Ekoloji məsələ
X
X
X
V
V
V
I
I
I
.
.
.
Q
Q
Q
A
A
A
N
N
N
Y
Y
Y
A
A
A
D
D
D
D
D
D
A
A
A
Ş
Ş
Ş
I
I
I
2
2
2
0
0
0
Y
Y
Y
a
a
a
n
n
n
v
v
v
a
a
a
r
r
r
–
–
–
Ü
Ü
Ü
m
m
m
u
u
u
m
m
m
x
x
x
a
a
a
l
l
l
q
q
q
h
h
h
ü
ü
ü
z
z
z
n
n
n
g
g
g
ü
ü
ü
n
n
n
ü
ü
ü
–
–
–
S
S
S
o
o
o
v
v
v
e
e
e
t
t
t
q
q
q
o
o
o
ş
ş
ş
u
u
u
n
n
n
l
l
l
a
a
a
r
r
r
ı
ı
ı
n
n
n
ı
ı
ı
n
n
n
B
B
B
a
a
a
k
k
k
ı
ı
ı
y
y
y
a
a
a
s
s
s
o
o
o
x
x
x
u
u
u
l
l
l
a
a
a
r
r
r
a
a
a
q
q
q
q
q
q
ı
ı
ı
r
r
r
ğ
ğ
ğ
ı
ı
ı
n
n
n
l
l
l
a
a
a
r
r
r
t
t
t
ö
ö
ö
r
r
r
ə
ə
ə
t
t
t
m
m
m
ə
ə
ə
s
s
s
i
i
i
3
3
3
1
1
1
m
m
m
a
a
a
r
r
r
t
t
t
–
–
–
1
1
1
9
9
9
1
1
1
8
8
8
-
-
-
c
c
c
i
i
i
i
i
i
l
l
l
A
A
A
z
z
z
ə
ə
ə
r
r
r
b
b
b
a
a
a
y
y
y
c
c
c
a
a
a
n
n
n
l
l
l
ı
ı
ı
l
l
l
a
a
a
r
r
r
ı
ı
ı
n
n
n
s
s
s
o
o
o
y
y
y
q
q
q
ı
ı
ı
r
r
r
ı
ı
ı
m
m
m
ı
ı
ı
g
g
g
ü
ü
ü
n
n
n
ü
ü
ü
2
2
2
6
6
6
f
f
f
e
e
e
v
v
v
r
r
r
a
a
a
l
l
l
–
–
–
1
1
1
9
9
9
9
9
9
2
2
2
-
-
-
c
c
c
i
i
i
i
i
i
l
l
l
X
X
X
o
o
o
c
c
c
a
a
a
l
l
l
ı
ı
ı
s
s
s
o
o
o
y
y
y
q
q
q
ı
ı
ı
r
r
r
ı
ı
ı
m
m
m
ı
ı
ı
g
g
g
ü
ü
ü
n
n
n
ü
ü
ü
X
X
X
V
V
V
I
I
I
I
I
I
.
.
.
U
U
U
N
N
N
U
U
U
T
T
T
M
M
M
A
A
A
Q
Q
Q
O
O
O
L
L
L
M
M
M
A
A
A
Z
Z
Z
1813-1828-ci ilə qədər Azərbaycanın sahəsi -410 min, kv.km
olmuşdur.
1813-1828-ci ilhrdə işğal edilmiş Azərbaycan əraziləri: Đran əsarəti
altındakı Cənubi Azərbaycan sahəsi - 280 min kv.km; Rusiya
əsarəti altındakı Şimali Azərbaycan sahəsi -130 min kv.km;
1818-ci ildə Rusiyanın təzyiqi ilə ermənilərə verilmiş Đrəvan xanlığı
- sahəsi 9 min kv.km;
Rusiya əsarəti altındakı Dərbənd xanlığı - sahəsi 7 min kv.km;