Redaks ġya heyəTĠ
Yüklə 7,09 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KƏRĠM ODƏR
- KĠÇĠK XAN
- KĠÇĠKXANLI
- KĠÇĠK NAZĠRLƏR ġ URASI
86
Kəngərlinin 500-dən çox əsəri nü mayiĢ etdirilmiĢdir. Əsərləri R.Mustafayev ad. Azərbaycan Dövlət Ġncəsənət Muzeyində, Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyində, Moskvada Dövlət Tarix Muzeyində və Ģəxsi ko lleksiyalarda saxlanılır. Kəngərli həm də milli teatr rəssamlığının banilərindəndir. 1910-cu illərdə Na xçıvan teatrında "Ölülər" (C.Mə m- mədquluzadə), "Hacı Qa ra" (M.F.A xundzadə), "Pəri-cadu" (Ə.Haqverdiyev) tamaĢalanna bədii tərtibat və geyim eskizləri vermiĢdir. A.Babayevin "Yarımçıq Ģ əkil" pyesi Kəngərliyə həsr olunmuĢdur. Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyi Kəngərlinin adınadır. Naxçıvan MR Ali Məclisinin "Bəhruz Kəngərlinin adının əbədiləĢdirilməsi haqqında" qərarına (2001, 22 may) əsasən, Naxçıvan Ģəhərində muzeyi yaradılmıĢdır. Qəbirüstü abidəsi ucaldılmıĢdır. Əd.: Nəcəfov M., Bəhruz Kəngərli., B., 1957; Kərimov K, Bəhruz Kəngərli, B., 1963; Alıy ev N., Bəhruz Kəngərli yaradıcılığında qaçqınlar obrazı, "Naxçıvan" jurnalı, Naxçıvan, 2000.
Ticarət litseyini bit irmiĢdi. Aprel işğalından (1920) sonra təzyiq və təqibə məru z qa laraq Tiflisə, sonra isə Türkiyəyə mühacirət et miĢdir (ba x Zeynalzadə Kərim Ġbadulla oğlu).
gimnaziyasını bitirmiĢdir (1919). Tarix-filəlogiya sahəsində ali təhsil a lmaq üçün 1919 il 17 sentyabr və 5 noyabr tarixli mə ktubları ilə A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyətinin Xa lq Maarifi Nazirliyinə mürac iətlər et miĢdir. A rxiv mate ria lları a rasında təhsil almağa göndərilməsi barədə heç bir məlu mat yo xdur.
87
Cümhuriy-yəti Parlamentinin üzvü. Azərbaycan Milli ġurasınm "Azərbaycan Məclisi-Məbusanının təsisi haqqında
Parla mentdə "Əhrar" fra ksiyasının üzvü idi. KƏSƏMƏNLĠ ġirin bəy (1887, Qazax qəzasının Qıraq Kəsəmən kəndi - 4.1.1920, Tiflis; Qazaxda dəfn olunmuĢdur) - hərbi xadim, A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti ordusunun zabiti, polkovnik. Tiflisdə hərbi gimnaziyada təhsil almıĢdır. Gimna ziyanı bitirdikdən (1905) sonra Qusar alayında qulluq etmiĢ, Kiyevdə ikinci Konstantin topçu məktəbində hərbi təhsilin i davam etdirmiĢdir. Birinci dünya müharibəsində (1914-18) "Dikaya d iviziya"nın tərkibində vuruĢmuĢ, "Ġgid liyə görə" medal və 4-cü dərəcə li "Müqəddəs Georgi" ordeni ilə təlt if olun muĢdur. Azərbaycan Xa lq Cü mhuriyyəti elan olunduqdan sonra ġirin bəy Kəsəmən li Milli o rduda xid mətə baĢlamıĢ, türk hərbi qüvvələri A zərbaycanı tərk etdikdən sonra Praporşiklər məktəbinin ilk azərbaycanlı rəisi olmuĢdur. Hərbi nazirin 1919 il 8 apre l tarixli ə mri ilə 2-ci Bakı piyada alay ımn (sonralar 4-cü Quba piyada alayı adlandırılmıĢdı) ko man diri təyin edilmiĢdi. ġima l sərhədlərinin müdafıəsi üçün yaradılmıĢ Xaçmaz dəstəsinə rəhbərlik də ġirin bəy Kəsəmənliyə həvalə olunmuĢdu. Vəzifə baĢında ağır xəstəliyə tutulan ġirin bəy Kəsəmənli 1919 il sentyabnn 29- da müalicə üçün Tiflisə göndərilmiĢ, hələ müalicədə ikən hərbi nazirin 1919 il 7 dekab r tarixli əmri ilə 2-ci piyada diviziyası ko mandirin in müavini təyin edilmiĢdi. Əd:. Nəzirli ġ., Arxivlərin sirri açılır, B., 1999.
partizan (cəngəlilər) hərə katın ın təĢkilatç ısı və rəhbəri. Ġran inqilabının (1905-11) iĢtira kçısı o lmuĢdur. Gilanda milli azadlıq hərəkatının yüksəliĢi dövründə (1920-21) Ġran ko mmunistləri ilə vahid cəbhədə çıxıĢ etmiĢdir. Gilan res- publikası müvəqqəti inqilabi höku mətin in sədri (1920, 5 iyun- 18 iyul), sonra isə 1921 il may ın 8-də yarad ılmıĢ Gilan respublikası yeni höku mətin in - Ġnqilab Ko mitəsinin sədri olmuĢdur. Rusiya bolĢevik hökuməti ingilis əsarətinə qarĢı barıĢmaz mübariz olan Kiçik xanın qüvvələrindən öz maraq ları yönündə istifadə etmiĢdir. Sovet hökuməti Kiçik xana ingilislərlə ə mə kdaĢlıq edən L.Biçera xovun öz silahlı qüvvələri ilə Ba kıya gəlməsinə imkan verməsinə dair mə ktub göndərmiĢdi. Lakin Kiçik xan Ġran ko mmunist-partiyası üzvlərinin və Sovet hökuməti tərəfindən Ġrana ezam edilən Ģəxslərin sosialist məzmunlu inqilabi hərəkatı geniĢləndirmək, xüsusi mülkiyyətə qarĢı çıxmaq, aqrar dəyiĢikliklər etmə k, ko mmunist rejimi yarat maq cəhdləri ilə barıĢma mıĢdır. Nəriman Nərimanov Sovet hökumətin in Ġranda həyata keçirdiyi rad ikal tədbirləri kəskin surətdə pisləyir, Ġranın xarici əsarətdən azadlıq mübarizəsin i mü mkün reallıq kimi qiymətləndirə rək, bu ba xımdan Kiçik xan ı dəstəklə məyi, onunla əlaqədə bütün Ġranı ingilis əsarətinə qarĢı qaldırmağı tövsiyə edirdi. Ġranın müstəqilliyi uğrunda vuruĢan Kiçik xan bolĢevik höku mətinin müdaxiləsinin mahiyyətini anlayanda əks mövqe tutmuĢ, 1921 il sen-tyabrın 29-da Ġran ko mmunist Pa rtiyasına qarĢı çıxmıĢd ır. Yaran mıĢ vəziyyət Ġran höku mət inin Gilanda milli a zadlıq hərəkat ını yatırmasın ı asanlaĢdırmıĢdı. Kiçik xan Gilan meĢ ələrinə çəkilmiĢ,TalıĢ dağlarında həlak olmuĢdur. Onun azadlıq savaĢı ingilis tarixĢünaslığında ekstremist, terrorçu hərə kat, sovet tarixĢünaslığında isə inq ilab i mübarizəyə xəyanət kimi q iy mətləndirilmiĢdir. KĠÇĠKXANLI, Kiçikxanov Bayram Niyazi (? - ?)-Azə rbaycan milli a zadlıq hərəkatın ın iĢtira kçısı. Azərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Pa rla mentinin ü zvü. Azərbaycan Milli ġurasının "Azərbaycan Məclisi- Məbusanının təsisi haqqında qanun"una. (1918, 19 noyabr) əsasən, Zaqatala mahalından Cü mhuriyyət Parla mentinin tərkibinə da xil edilmiĢdi. Pa rla mentdə "Əhrar" fraksiyasının üzvü idi. Kiçikxanh Parlamentin katibliyinə seçilmiĢ, vəzifəsinə görə rəyasət heyətinin tərkib inə salın mıĢdı. KĠÇĠK NAZĠRLƏR ġ URASI - A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Höku mətinin tərkibində fəaljyyət göstərən icra orqanı. Hö ku mətin 1918 il 12 noyabr tarixli qərarı ilə yaradılmıĢdı. Kiçik Nazirlər ġurasına məru zələr Nazirlər ġurasmın sədri vasitəsilə göndərilird i. Nazirlər ġurasına məru zə təqdim edən hər bir nazirə məruzən in böyük, yaxud kiçik Ģuraya göndərilməsinə dair rəy ini yazılı Ģəkildə b ild irmək hüququ verilird i. Nazirlər ġurasının sədrinə, onun vasitəsilə ayrı-ayrı nazirliklərə kiçik Ģuraya protest göndərmək hüququ verilirdi. Kiçik Ģuranın protest verilmiĢ qərarları Böyük Ģuranın mü zakirəsinə təqdim o lunurdu. Kiçik Na zirlər ġurası haqqında Əsasnamə 1919 il ma rtın 3-də təsdiq edilmiĢdi (ba x, hə mçin in Böyük Nazirlər Şurası).
Yüklə 7,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
|