63
Qəbələ Arxeoloji
Ekspedisiyasının Hesabatları
2005-2010
Reports of the Gabala
Archaeological Expedition
2005-2010
SE
BA
Əvvəlki illərdə şəhərin son Antik və
Orta əsrlər dövrünü əhatə edən Səlbir (I-
XI əsrlər) və Qala (I-XVII(I) əsrlər) adlı
ərazilərində şəhərin müxtəlif dövlətlərinə
(Sasanilər, Ərəb Xilafəti, Şirvanşahlar,
Səfəvilər və s.) aid müdafiə istehkamla-
rı (şək.6) və digər tikinti qalıqları, ictimai
binalar, yaşayış evləri, istehsalat ocaqla-
rı, su təchizat sistemi aşkar edilmişdir.
Müəyyən olunmuşdur ki, Qəbələ bu dövrdə
də Azərbaycanın mühüm inzibati və mədəni
mərkəzlərindən biri olmuşdur.
Son Antik dövr və Orta əsrlərdə Qəbələdə
sənətkarlığın müxtəlif sahələri (dulusçuluq
(şək.7-8), dəmirçilik, toxuculuq, daş və sü-
mük işləmə, şüşə istehsalı, zərgərlik və s.),
daxili və beynəlxalq (Misir, Suriya, Türkiyə,
Gürcüstan, İran, Çin və b.) ticarət inkişaf
etmişdir (şək.9). Çoxsaylı pulların (əsasən
mis) tapılması burada həmçinin ticarətin in-
kişaf etməsini göstərən əsas dəlildir.
Son qeyd:
Bu nəşrdə növbəti səhifədən başlaya-
raq Qəbələdə 2005-2010-cu illərdə aparılan
işlərin nəticələri təqdim olunur. Beləliklə,
Qəbələ tarixinin öyrənilməsi davam etdirilir.
In previous years, remains of the defensive
walls (fig.6) and other constructions from the
times of different states (Sassanid, the Arab
Caliphate, Shirvanshah, Safavid etc.) were
found at the Salbir (1
st
-11
th
centuries) and
Gala (1
st
-17
th
(18
th
) centuries) sites extend-
ing from Late Antiquity to the Middle Ages.
The constructions included public buildings,
dwellings, industrial ovens and a system of
water supply. It became clear that even then
Gabala was one of the main administrative
and cultural centres of Azerbaijan.
Between Late Antiquity and the Mid-
dle Ages, different crafts (pottery (fig.7-8),
smithying, weaving, stone and bone decora-
tions, glass production, jewellery etc.), and
domestic and international trade (with Egypt,
Syria, Turkey, Georgia, Iran, China etc.) de-
veloped in Gabala (fig.9). The coins (mainly
copper) which have been found are evidence
of the development of this trade.
Note:
The results of the excavations conducted
in Gabala between 2005 and 2010 are pre-
sented on the following pages. The study of
Gabala’s history continues.
64
SE
BA
1
4
3
5a
5b
2
1. Obsidian fraqmenti. İlk tunc dövrü / Obsidian fragment. Early Bronze Age
2. Sütünaltığı. e.ə. I – b.e. I əsri. (Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi) / Column pedestal. I
century B.C.- I century A.D. (The Gabala Historical –Regional Studies Museum)
3. İctimai binanın planı. e.ə. I – b.e. I əsri / The outline of a public building. I century B.C.- I
century A.D.
4. Gil matra. e.ə. III-I əsrlər. (Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi) / Clay flask. III-I centuries
B.C. The (Gabala Historical –Regional Studies Museum)
5a. Roma. Qay Yuli Sezarın denarisi. e.ə. 50-49-cu illər. (Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi) / Rome.
Denarius of Gaius Julius Caesar. 50-49 B.C. (The National Museum of History of Azerbaijan)
5b. Roma. Publi Klodinin denarisi. e.ə.42-ci il. (Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi) / Rome.
Denarius of Publius Clodius. 42 B.C. (
The
National Museum of History of Azerbaijan)
Qəbələ
arxeoloji
tədqiqatlar tarixindən
From the history
of archaeological surveys in Gabala
65
Qəbələ Arxeoloji
Ekspedisiyasının Hesabatları
2005-2010
Reports of the Gabala
Archaeological Expedition
2005-2010
SE
BA
SE
BA
7
8
9
6
6. Qala ərazisində müdafiə divarlarının qalıqları. IX-X əsrlər / The remains of
the defensive walls in Gala.
IX-X centuries
7. Təsərrüfat küpü (IX-XII əsrlər) və su borusu (VIII-IX əsrlər). (Qəbələ
Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi) / Pitcher (IX-XII centuries) and water tube
(VIII-IX centuries). (The Gabala Historical –Regional Studies Museum)
8. Müxtəlif qab fraqmentləri. X-XII əsrlər. (Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq
Muzeyi) / Fragments of different dishes. X-XII centuries. (The Gabala
Historical –Regional Studies Museum)
9. Çin. Seladon boşqab fraqmenti. XI-XIII əsrlər. (Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq
Muzeyi) / China. Celadon plate fragment. XI-XIII centuries. (The Gabala
Historical –Regional Studies Museum)