Redaksiya şurasi misir Mardanov
Yüklə 4,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
5 5 2 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası Xalifa deyir: - Na olacaq, bişmiş buğdadan da taxıl bitar? Bahlul deyir: - Yaxşı, bir halda Ki, bişmiş buğdadan taxıl bitmaz , has biş miş yumurtadan da cüca çıxar Ki, san tacirin bütün mal-dövlatini alıb, yalançı bir qarıya vermisan?! Xalifa sahvini başa düşüb tacirin var-dövlatini özüna qaytart dırır.
Torpağın sözü İKi Kandli qonşuluqda yer şumlayırmış. Bir axşam işdan son- ra üz-üza galirlar. Kandlinin biri o birina deyir: - San manim torpağımı da öz torpağına qatıbsan! O biri Kandli deyir: - Yox, san manim torpağımı oğurlayıbsan! Onlar o qadar mübahisa edirlar Ki, axırı vuruşası olurlar. Bu zaman Bahlul yol ila Keçirmiş, Kandlilarin dalaşdığını görüb, onla rın yanına galir. Masaladan halı olub deyir: - Siz iKi addım geri çaKilin, man torpaqdan xabar alım, gö rüm onun bu haqda fiKri nadir. Kandlilar geri çaKilirlar. Bahlul ayilib qulağını yera söyKayir. Bir azdan sonra qalxıb deyir: - Torpaq deyir Ki, onlar yalan danışırlar, man onların deyi- lam, onlar iKisi da manimdir. Kandlilar bir ağızdan deyirlar: - Bu neca olur Ki, biz torpağın oluruq? Bahlul deyir: - Torpaq de maK istayir Ki, ey insanlar, siz mandan arnala ga libsiniz , sonra da ölüb torpağa qarışacaqsınız , iKi qarış yer üstün da nahaq bir-birinizi qırırsınız . Daha mana ehtiyac yoxdur Bağdad xalifasi bir gün Bahlulu yanına çağırıb deyir: - Ay qardaş, hasdir bu qarğı atı minib o taraf-bu tarafa çap dığın . Hamı sani dali-divana hesab edir. Gal sana bir vazifa verim . Bahlul deyir: - Mani ela işa qoy Ki, işimi özgasi görmasin. Öz işimi özüm görüm.
Xalifa deyir: Bahlul Dananda latifalari 553
- Onda bu gündan sani bazara darğa qoyuram . Har gün ge darsan bazara, qayda-qanun yaradarsan, qoymazsan bir Kirnsa bir başqasını aldatsın . ÇaKiya, haqq-hesaba nazarat edarsan. Ela harnin gün Bahlul galir bazara. Görür Ki, bir uşaq qassab dan üç girvanKa at istadi. Qassab uşağı aldadıb, atdan yarım gir vanKa asKiK çaKdi. Uşaq ati alıb gedan Kimi, bir it qassabın qaba ğından bir hud ati götürüb qaçdı. Bahlul bu hadisani göran Kimi qa yıdır birbaş evi na. Düz bir hafta bazara çıxmır. Xalifaya xabar çatdırırlar Ki, has sanin taza tayin eladiyin dar ğa bazara bir haftadir ayaq hasınır. Xalifa Bahlulu çağırtdırılı deyir: - Qardaş, has man sana vazifa verdim Ki, bazarda qayda qanun yaradasan, amma çaKilib oturmusan evda. Niya bela? Bahlul bazarda gördüyü ahvalatı xalifaya danışıb, axırda de- yir: - Orda mansiz da qayda-qanun yaradan var, daha mana ehti yac yoxdur. Mollanın tamahı Molla bir qoca qarıdan on türnan bo re alır. Aylar Keçir, il ötür, borcu qaytarmır. Qarı na qadar yalvarır Ki, pulumu ver, mol la müxtalif balıanalar gatirir Ki, has hilmiram sandan pul almışam, ya almamışam. Qarının al acı Kasilir, mollanı da götürü b qazının ya nına şiKayata gedir. Yolda Bahlula rast galir. Qarı başına galan ah valatı ona söylayir. Bahlul üzünü mollaya tutub deyir: - Molla ami, görürsan Ki, qarının heç Kimi yoxdur, yazıq adamdır, on türnan nadir Ki, onu vermirsan? Gal sana ela bir xazi na göstarim Ki, ömrünün axırına Kimi yesan qurtarmasın. Molla deyir: - Hardadır o xazina? Bahlul ali ila tapani göstarib deyir: - O tapani görürsanmi? Onun dibinda bir mağara var, içinda qırx KÜp qızıl, gir içari, na qadar istayirsan götür. Molla qızıl adı eşidan Kimi qarının on türnanini verib tez ta paya taraf qaçır. Bahlul da qarğı atını minib "Ah, tamah, ah, ta malı!" - deya-deya gedir. Molla tangnafas galib tapanin dörd tarafini na qadar axtarır- sa, heç na tapmır. Özünün aldadıldığını bilib Kor-peşman evina qa yıdır.
5 5 4 Azarbaycan şifahi xalq adabiyyatı antologiyası Damir al, Kömür al Günlarİn birinda bir nafar Bahlulun yanına galib soruşur: - Dananda Bahlul, man na alım, na satım, varlanım ? Bahl ul deyir: - Get damir al, Kömür al, vur anbara, üstüna da su sap . Bir il qalsın, sonra çıxart sat. Kişi Bahlulun dediyi Kimi elayir. Üstüna su sapilmiş damirla KÖmür rütubat çaKir, ağırlaşır. Kişi satıh xeyli qazanır. Bu qadar qazanc Kişini qudurdur, heç Kimi saymır, hatta Bahlula salarn ver maK istamir. Aradan bir müddat Keçandan sonra harnin Kişi Balılu I u dayandın b yenidan soruşur: - a, Divana Bahlul, indi na alıb-satım Kİ, yena xeyli qazanım , Bahlul deyir: - Soğan al, sarımsaq al, vur anbara . Üstüna da su sap . Bir il qalsın sonra satarsan . Kişi obaları, Kandlari gazib na qadar soğan, sarımsaq var, ha mısını alı b doldurur anbara, üstü na da su sap ir. Aradan bir il Keçir, soğan va sarırusağın hamısı göyarib xarab olur, çürüyür. Kişi böyüK ziyana düşür, qazablanib başı alovlu, Bahlulun yanına gedir. - Bahlul , birinci dafa mana ağıllı masiahat vermişdin, xeyli qazancım oldu , amma iKinci dafa ağıllı masiahat vermadin, sözüna baxdım, xeyli ziyana düşdüm! Bahlul deyir: - San birinci dafa galanda dedin Kİ, Bahlul Dananda, man da sana dananda Kimi ağıllı söz dedim . İKinci dafa galanda mana Bah lul divana deya müraciat eladin . Man da sana divana Kimi masiahat verdim . YüKün nadir? Qışın oğlan çağı imiş . Bahlul eva galib arvadına deyir: - Arvad , bir xurcuna bir az yemiş, qarpız toxumu qoy, gerli- ram bostan aKmaya. Arvad deyir: - A Kişi, bu vaxt da bostan aKilar? - Sanin na işin, bitar, bostanım faraş olar, bitmaz da bitma- sin da. Arvadı Bahlulun dediyi toxumları xurcuna qoyur. Bahlul xur cunu çiynina aşırı b galir bostana, toxumları aKir. İş ela gatirir Ki, toxumlar cücarir, hala heç Kimin bostanında yemiş, qarpız yetişma- Yüklə 4,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|