Redaktor: Cahangir Məmmədli
Yüklə 2,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ethnomusicology
- African Arts
- Život Umjetnosti ”
- Artibus Asiae
107 Diqqəti yönəltmək istədiyimiz ikinci dərgi isə ABġ-ın Ġllinoys Universitetinin “Ethnomusicology” jur- nalıdır. Burada dünyanın bütün xalq- larının musiqisinə həsr edilmiĢ analitik məqalələr, çoxsaylı monoqrafiyalara, buraxılan disklərə və filmlərə rəylər çap edilir. Jurnalın elektron saytında onun 1999-2009-cu illəri əhatə edən sayları- nın mündəricatı, bəzi məqalələrin xü- lasəsi ilə tanıĢ olmaq mümkündür. Əldə edə bildiyimiz məlumatlardan görünür ki, jurnal Azərbaycan xalq musiqisinə böyük diqqətlə yanaĢır. Həqiqətən də, 47-ci cildin 3-cü buraxı- lıĢında Mələkxanım Eyyubovanın “Azərbaycan muğamının an- tologiyası”ndan olan diskdə yer almıĢ ifası, tarzən M. Mansurovun və qarmonçalan A. Əliyevin dünya misiqisi silsi- ləsindən Azərbaycan musiqisinə həsr edilmiĢ disklərdəki ifaları haqda rəylər çap olunub. Bundan baĢqa, 47-ci cildin 1-ci sa- yında (2003) “UĢaqlar muğam oxuyur: qaçqın düĢərgəsində ya- Ģayan azərbaycanlı uĢaqlar özlərinin ənənəvi xalq musiqisini ifa edir” filminə, 44-cü cildin 3-cü sayında “Azərbaycanda yazıl- mıĢ musiqi haqqında iki esse”, 2-ci sayında isə qadın muğam ifaçılarımız haqqında məqalə verilib. Və bu yazıların müəl- lifləri, əgər səhv etmiriksə, xarici musiqiĢünaslardır. AraĢdıracağımız sonuncu bölmə “incəsənət” bölməsidir ki, bura cəmi 70 jurnal cəmlənib. Bu nəĢrlər arasında qitələrin in- cəsənətinə, məsələn, Afrika və Asiya incəsənətinə həsr edilmiĢ “African Arts”, “Arts of Asia” jurnalları var. Bundan baĢqa, bölməyə incəsənətin rəngkarlıq, keramika, fotoqrafiya kimi istiqamətləri üzrə ixtisaslaĢan, incəsənət tarixinə və onun tədrisinə həsr edilmiĢ jurnallar daxil edilib. Dünyanın məĢhur museylərinin- Metropoliten, Luvr, Berlin muzeylərinin nəĢrləri də burada təmsil olunub. Digər bölmələrdə olduğu kimi 108 “incəsənət” bölməsində də müxtəlif dillərdə nəĢr edilən jurnal tapmaq mümkündür. Bu qəbildən olan nəĢrlər arasında xorvat dilində çap edilən “Život Umjetnosti”, Çex Elmlər Akademiya- sının Ġncəsənət Ġnstitutu tərəfindən çex dilində buraxılan “Uměni/Art” jurnallarını qeyd edə bilərik. Asiya incəsənəti üzrə ixtisaslaĢan jurnallar Türkiyə və Ġran incəsənəti, türklərin yaratdığı mədəniyyət abidələri haqda maraqlı araĢdırmalara diqqətlə yanaĢırlar. Məsələn, “Artibus Asiae” dərgisində Osmanlı və məmlük xəzinələrindəki qılınc- lar, Qacar Ģah üsul-idarəsinin incəsənətdə təsviri, Ġstanbuldakı Rüstəm PaĢa məscidinin kirəmid dam örtüyü, Konyadakı Ələddin məscidinə yeni baxiĢ, Ġranın otra əsr incəsənəti, Ġran keramikası, rus-fars müharibələrinin monumental rəngkarlıq əsərlərində təsviri, III Sultan Muradın albomu, məmlük mozaik ĢüĢə dekorasiyası, moğol rəssamının əsərində Ġnayət xanın ölümü, Qahirədəki Sultan Həsən sarayının arxitekturası və s. həsr edilmiĢ tədqiqatlara rast gəlirik. Göründüyü kimi, humanitar elmlərdə beynəlxalq aləmə inteqrasiya, bəzilərinin fikirləĢdiyi kimi, milli-mənəvi dəyər- lərdən imtina etmək, dilimizi, ədəbiyyatımızı unudaraq yalnız ingilis dilində yazıb-yaratmaq anlamına gəlmir. Əksinə, dünya elmini məhz bizim dilimiz, ədəbiyyatımız, musiqimiz, mənəvi dəyərlərimiz, onların mənĢəyi, tarixi inkiĢaf yolu, müasir həyatımızdakı yeri maraqlandırır. Və dünya elminin Azərbay- cana olan marağını biz özümüz təmin etməliyik. Ġncəsənət və humanitar elmlərdə ixtisaslaĢan beynəlxalq jurnalların monitorinqi digər mühüm məsələlərə aydınlıq gə- tirmək və vacib nəticələr çıxarmaq baxımından da çox əhəmiy- yətlidir. Bu nəticələr hansılardır? 1. Təbiət və texniki elmlərdə olduğu kimi, incəsənət, hu- manitar elm sahələrində də təsir əmsalı olan, indekslənən çox- saylı jurnallar nəşr edilir; 2. Səviyyəsindən asılı olaraq müxtəlif dillərdə nəşr edilən incəsənət, humanitar elm jurnalları Tomson Röyters Agentliyi- 109 nin siyahısında yer alır; 3. Böyük və ya kiçikliyindən asılı olmayaraq hər bir xalqın tarixi, dili, ədəbiyyatı, etnoqrafiyası, fəlsəfi görüşləri, musiqisi, incəsənəti unikal olmaqla yanaşı dünya tarixi-mədəni irsinin ayrılmaz tərkib hissəsidir; 4. Müasir elmi-metodoloji tələblərə cavab verdikdə bu sahələr üzrə istənilən tədqiqatın nəticəsini ən yüksək səviyyəli jurnallarda çap etdirmək mümkündür. Xalqımızın tarixi, əsrlər boyu formalaĢmıĢ zəngin ədəbiyyatı, mədəniyyəti dünya elmində layiqincə təmsil olun- malıdır. Mövcud problemlərin həllinə nail olmaq məqsədilə bə- zi tədbirlər həyata keçirilməlidir ki, bu haqda təkliflərimizi bölüĢmək istərdik. Əgər qarĢıda duran əsas məqsədlərdən biri dünya elminə inteqrasiyadırsa, onda aydindır ki, akademik institutlar və universitetlər, ilk növbədə, beynəlxalq elm məka- nını formalaĢdıran jurnallar, monoqrafiyalarla tam Ģəkildə tə- min olunmalı, beynəlxalq məlumat bazalarına abunə məsələsi həll edilməlidir. Belə jurnal və bazalardan istifadə imkanı olmayan alimdən fəaliyyətində dönüĢ yaratmağı tələb etmək mənasızdır. Elmi tədqiqatların A&HCI-dakı jurnallarda nəĢrinə nail olmaq lazımdır. Bu istiqamətdə ilk addım kimi Türkiyədə nəĢr edilən və A&HCI siyahısına qəbul edilmiĢ dərgilərdən istifadə etmək məqsədəuyğundur. Tomson Röyters jurnalların- da çap olunmuĢ məqalələrə görə muəlliflər əhəmiyyətli mü- kafatlar almalı, onların beynəlxalq konfranslarda iĢtirakı tam həcmdə maliyyələĢdirilməlidir. Azərbaycan tarixi, ədəbiyyatı, fəlsəfəsi, etnoqrafiyası, mu- siqiĢünaslığı sahəsində dəyərli hesab edilən əsərlərin ingilis dilinə tərcüməsi, nəĢri və yayılması məqsədilə müvafiq Dövlət Proqramı qəbul edilməlidir. Ġlk növdəbə, ərəb, fars dillərində yazıb-yaratmıĢ klassik Ģair və yazıçıların, filosofların əsərləri tərcümə edilməlidir, çünki xarici universitet və mərkəzlər bu sahədə tədqiqatlar apararkən onları ərəb və ya fars Ģairləri, filosofları kimi qələmə verirlər. Ümumiyyətlə, ərəb və fars Yüklə 2,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|