Reja: Eritmаlаr hаqidа tushunchа


Eritmalardagi molekulalararo kuchlar



Yüklə 452,49 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/14
tarix31.05.2023
ölçüsü452,49 Kb.
#114485
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
8-MА‟RUZA ERITMАLАR, ULAR TURLARI. SUYULTIRILGAN ERITMALAR XOSSASI, OSMOTIK BOSIM

Eritmalardagi molekulalararo kuchlar. 
Toza moddalardagi barcha molekulalararo o`zaro ta‘sir kuchlari ham shuningdek 
eritmalarda amalga oshiriladi (8.2 – rasm) 
1.
Ion – dipoli o`zaro ta‘sir kuchlari ionli birikmalarni suvda eritish bilan hosil 
buladi.Bunda bir vaqtning uzida quyidagi hodisalar sodir buladi: 

Tuz suvda eriganda u ionlarga dissotsilanadi va ionlar qarama qarshi zaryadlangan 
suv dipollariga tortiladi. Bu o`zaro ta‘sir kuchlariga nisbatan kattadir shuning uchun 
kristall parchalanadi.(ya‘ni eriydi) 

Gidrat qobiqlarining hosil bulishi:metall ionlari eritmada bo`lganda u suv 
molekulalari bilan uraladi va vodorod bog`lar hosil bulishi hisobiga solvat qobiklari 
hosil buladi:bunda ion ulchamiga bog`lik ravishda gidrat kobigiga suv 
molekulalari 


soni turlicha masalan; Li
+
ionlariga o`xshashlari uchun – suv molekulalari soni 4 ta 
Na
+
va F
-
ga o`xshash ionlar turida 6 tadan suv molekulari buladi.(13.2 – rasmga 
qarang). 
2.
Vodorod bog``lari suv molekulalari (uning kislorod atomi) va o`z tarkibida N va O 
ya‘ni -OH, -COOH, -NH
2
va boshqalar kabi ion–induksion dipol tipdagi funksional 
guruxlar tutgan organik va biologik moddalar (spirtlar karbon kislotalar aminlar) 
orasida hosil buladi. 
3.
Dipol – dipoli o`zaro ta‘sir kuchlari dixlormetan (CH
2
Cl
2
) tipidagi polyar 
erituvchilarda eritilgan propanol (CH
3
CH
2
CH
2
OH) tipidagi polyar molekulalar 
orasida sodir buladi. 
4.
Ion – induksuyalangan dipol tipidagi o`zaro ta‘sir kuchlari zaryadlangan ion yonida 
turgan qutbsiz molekulaning elektron pogonachasini siljitish hisobiga sodir buladi va 
qizil qon to`qimalarini hosil qiladi. 
5.
Dipol induksiyalangan dipol o`zaro ta‘siri qutbli molekula qutbsiz molekulaning 
elektron bulutini siljitish hisobiga sodir buladi.bu kuchlar ion – induksuyalangan 
ta‘sir kuchlariga nisbatan kuchsiz.Atmosferadagi O
2
, N
2
va nodir gazlarning suvda 
eruvchanligi chegaralangan xususan bu kuchlarning paydo blishi bilan bog``liq. 
6.
Dispersion kuchlar o`zaro ta‘siri uz ulushini barcha eritmalar hosil bulishiga 
sarflaydi ammo ular neft va gazolin tipidagi qutbsiz moddalar eritmalaridagi 
molekulalararo o`zaro ta‘sir kuchlari hisoblanadi. 

Yüklə 452,49 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə