Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov

Yaşar Əhmədov AzərHətəmov 

-

 

Ölkəmiz  uzun  əsrlərdir  tolerant,  millətlər,  dinlər,  etnik 

qruplar  arasında  sağlam  münasibətlərin  hökm  sürdüyü  bir 

məmləkətdir. 

-

 

Azərbaycan dünyada tolerantlıq nümunəsi kİmi tanmır və 

burada mövcud olan mühit dünyanın bir sıra ölkələrinə nümunə 

ola bilər. 

-

 

Azərbaycan  tolerantlıq  və  multikulturalizm  diyarı  olaraq 

humanitar  və  mədəniyyət  sahələrində  qlobal  əməkdaşlıq  üçün 

əlverişli məkandır. 

-

 

Azərbaycanın qlobal mədəniyyətlərarası dialoq mərkəzinə 

çevrilməsi təsadüfi xarakter daşımır. 

-

 

Azərbaycan  bu  gün  dünyaya  istər  tolerantlıq,  istərsə  də 

iqtisadi inkişaf baxımından yeni model bəxş etmişdir, Azərbaycan 

əsl tolerantlıq və inkişaf məkanıdır. 

-

 

Hazırda dünyanın bir sıra inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə 

olan  ölkələrində 

fərqli 

mədəniyyətlərin 

toqquşmasının 

nəticəsində xoşagəlməz tendensiyalar meydana çıxır. 

-

 

İslamofobiya,  irqçilik,  ksenofobiya  kimi  təhlükəli 

meyllərin bəzən süni şəkildə alovlandıniması bu cür toqquşmaları 

daha da dərinləşdirir, nəticədə insan haqlannm pozulması hallan 

artır, sosial sabitlik pozulur. 

-

 

Azərbaycanda 

əsrlərdən 

gələn 

multikulturalizm, 

dözümlülük və qarşılıqlı hörmət mühitində sabitlik, təhlükəsizlik, 

insan haqlarımn müdafiəsi təmin edilmişdir. 

-

 

Bakı  və  Azərbaycan  artıq  dünyanın  multikulturalizm, 

tolerantlıq, dözümlülük mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir: 

*  artıq  beynəlxalq  ictimaiyyət  də  bunu  qəbul  edir, 

dəstəkləyir. 

-

 

Bir  çox  nüfuzlu  beynəlxalq  mədəniyyət  və  idman 

müsabiqələrinin, tədbirlərin respublikamızda keçirilməsi bu fikri 

təsdiqləməklə  yanaşı,  həm  də  ölkəmizin  inkişafından,  dünyaya 

açıq olmasından xəbər verir. 

366 

---

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

-

 

Bütün  bunların  məntiqi  nəticəsi  kimi,  Azərbaycan  dünya 

sivilizasiyalarının  qovuşmasının  və  multikulturalizmin  nəzərə- 

çarpan nümunəsi kimi dünyada tanmır. 

-

 

Bütün  bunlar  azərbaycançılıq  ideyasına,  ideologiyasına 

xidmət edir. 

-

 

Azərbaycan  burada  yaşayan  hər  kəsin  vətənidir  və  ha- 

mımn da bir məqsədi vardır - azərbaycançılığa xidmət etmək. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Multikulturalizm  Mərkəzi  millətlərarası, 

konfessiyalararası və mədəniyyətlərarası münasibətlər sahəsində 

ölkəmizin  təcrübəsinin  öyrənilməsi  və  təbliği  üzrə  müxtəlif 

layihələr həyata keçirir. 

-

 

Bakı hər zaman tolerantlıq mərkəzi olmuşdur - Bakıda uzun 

illər  yaşayan  müxtəlif  millətlərin  nümayəndələri  -  yəhudilər, 

ruslar,  ermənilər,  polyaklar,  Azərbaycan  xalqımn  tərkib  hissəsi 

olan ləzgilər, talışlar, avarlar və digər nümayəndələrlə həmişə bir 

ailə kimi yaşamışdır: 

*  hətta  bizi  özünə  mehriban  qonşu  qəbul  etməyən 

ermənilərlə  vaxtilə  kirvə  olmuşuq,  əziz  qonağımız  olmuşlar, 

Bakıda da həmişə hamıdan yaxşı yaşamışlar; 

*Azərbaycan xalqının tolerantlığına bundan böyük nümunə 

ola bilməz. 

-

 

Bakı  dünyanın  tolerantlıq  mərkəzinə  də,  multikulturalizm 

mərkəzinə də çevrilə bilər. 

-

 

Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin yaradılması 

haqqında  ölkə  Prezidentinin  imzaladığı  Fərman  ölkəmizin 

multikulturalizm  dəyərlərinin  və  təcrübəsinin  dünyada  təbliği 

istiqamətində atılan mühüm addımdır -bütün bunlar digər ölkələr 

üçün də nümunə ola bilər. 

-

 

Bakıda  kimin  hansı  dindən,  millətdən  olduğu  heç  vaxt 

soruşulmamış və fərqinə varılmamışdır. 

-

 

Bakı  unikal  şəhərdir  -  artıq  uzun  müddətdir  ki,  burada 

müsəlman  məscidi  və  atəşpərəst  məbədi,  katolok  kilsəsi  və 

sinaqoq,  pravoslav  məbədi  və  kirxa  yanaşı  mövcuddur.  Onlann 

coğrafi yaxınlığı faktı belə, yüksək tolerantlıq şəraitində birgə 

367 

---

Yaşar Əhmədov AzərHətəmov 

fəaliyyətin mümkünlüyünü nümayiş  etdirir və hər bir dinin əsas 

dəyərlərinin  ümumbəşəri  dəyərlərlə  üst-üstə  düşdüyünü  təsdiq 

edir. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Multikulturalizm  Mərkəzi  müxtəlif 

vasitələrlə  Azərbaycanın  multikultural  dəyərlərini  öyrənmək  və 

öyrətməklə məşğuldur. 

-

 

Bakı 

hazırda 

dünyamn 

mədəniyyət 

və 

İdman 

mərkəzlərindən biri kimi tanınır. 

-

 

Multikulturalizm  milli  azlıqlann  öyrəniləsi  tərəflərindən 

yalnız biri - yəni mədəni tərəfidir. 

-

 

Beynəlxalq 

Humanitar 

Forumun 

Azərbaycanda 

keçirilməsini  böyük  bir  tarixi  hadisə  kimi  qiymətləndirmək 

lazımdır. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Humanitar  Forumunun  əsas  məqsədi 

humanitar  və  inteqrativ  impulslann  yaradılması,  gələcəkdə 

beynəlxalq  səviyyədə  humanitar  çağınşlan  aktuallaşdırmaqdan 

ibarətdir. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Humanitar  Forumunun  vəzifəsi  ideyalar, 

nəzəri  və  praktiki  bilik  mübadiləsi,  konstruktiv  debat  və 

müzakirələr üçün nəzəri və tətbiqi platforma yaratmaqdır. 

-

 

Forumun nəticəsi beynəlxalq təşkilatlara, dünya ölkələrinə, 

ayrılıqda hər bir şəxsə - ünvanlanmış tövsiyələr və müraciətlərdə 

təcəssüm olunur. 

-

 

İkinci  Bakı  Beynəlxalq  Humanitar  Forumunda  70-dək 

ölkəni  və  7  mötəbər  beynəlxalq  təşkilatı  təmsil  edən  694  nəfər 

iştirak edirdi: 

*  onlardan  10  nəfəri  sabiq  dövlət  başçısı,  11-i  Nobel 

mükafatı  laureatı,  5-i  dünyanın  nüfuzlu  fəxri  professoru,  10-u 

mötəbər  beynəlxalq  təşkilatlan  təmsil  edən  rəhbər  vəzifəli  şəxs, 

55-i görkəmli ictimai və siyasi xadim idi. 

-

 

İkinci Beynəlxalq Humanitar Forumun Bakıda keçirilməsi 

və  bu  qədər  mötəbər  qonaqların  Ölkəmizə  gəlməsi  mahiyyət 

etibarilə  Azərbaycan  xalqının  qonaqpərvərliyinə,  milli-  mənəvi 

dəyərlərinə  dünya  miqyasında  verilən  qiymətin  və  hörmətin 

təcəssümü idi. 

368 

---