Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

-

 

Tarixdə ük dəfə olaraq 2008-ci ildə Avropa Şurasına üzv 

ölkələrin  mədəniyyət  nazirlərinin  Bakıda  keçirilən  toplantısma 

İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv ölkələrin mədəniyyət nazirləri 

də dəvət olunmuşdur: 

*

 

həmin  tədbirin  hər  iki  qurumun  fəal  üzvü  olan 

Azərbaycanda  baş  tutması  isə,  təbii  ki,  böyük  siyasi  məna 

daşıyırdı; 

*

 

respublikamız  bu  məsələdə  liderliyini  ötən  illərdə  də 

qoruyub saxlamışdır. 

-

 

Azərbaycan 

multukulturalizminin 

özünəməxsusluğu, 

ölkəmizin milli, mədəni və dini tolerantlıq sahəsində dünya üçün 

nümunəvi bir məkan olması mədəni dünya tərəfindən də razılıqla 

qarşılamr. 

-

 

Multukulturalizm  sahəsində  yürüdülən  uğurlu  siyasət 

nəticəsində  Azərbaycanın  mədəniyyətlərarası  dialoq  üçün  də 

münasib bir məkan hesab edilməsi və burada keçirilən beynəlxalq 

tədbirlərdə: 

*

 

“Mədəniyyətlərarası uyğunluqlar”, 

*

 

“Müxtəlif  mədəniyyətlərin  idarəedilməsinə  dair  yeni 

konsepsiya”, 

*

 

“İrs  və  mədəniyyətlərarası  dialoq  -  hamımız  birgə  milli 

irsdən  dünyəvi  irsə  doğru”  və  s.  kimi  mövzulann  müzakirəsinə 

geniş yer verilməsi 2008-ci ildən start götürmüş Bakı Prosesinin 

ortaya qoyduğu göstəricilərdəndir. Eyni zamanda: 

*

 

“İnkişafın iqtisadi modellərinin humanitar aspektləri”, 

*

 

“Dünyam dəyişdirən müasir texnologiyalar”, 

*

 

“Postmodemist mədəniyyətdə ənənəvi dəyər sistemləri”, 

*

 

“Biotexnologiyalar və etika problemləri”, 

*

 

“Multikulturalizm: nailiyyətlər və problemlər”, 

*

 

“Sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar”, 

*

 

“Elmlərin  konvergensiyası”  mövzulannda  aparılmış 

diskussiyalar  ümumilikdə  bəşəriyyətin  gələcəyinə  nikbin 

yanaşmağa əsas verir. 

-

 

Prezident  İlham  Əliyevin  4  noyabr  2008-ci  il  tarixli 

Sərəncamına uyğım olaraq, həmin il dekabnn 2-3-də Bakıda keçi 

357 

---

Yaşar Əhmədov AzərHətamov 

rilən  Avropa  Şurasına  üzv  dövlətlərin  mədəniyyət  nazirlərinin 

“Mədəniyyətlərarası dialoq Avropa və onun qonşu regionlarında 

davamlı  inkişafın  və  sülhün  əsasıdır”  mövzusunda  keçirilmiş 

konfransında  çıxışı  zamanı  irəli  sürdüyü  təkliflər  tədbirin 

beynəlxalq əhəmiyyətini daha da artırmışdır: 

*

 

konfransda 

Prezident 

İlham 

Əliyev 

tərəfindən 

sivilizasiyalar  arasında  dialoqun  inkişafım  nəzərdə  tutan  “Bakı 

pro- sesi”nin əsası qoyulmuş və bu təşəbbüsün qlobal bir prosesə 

çevrilməsinə səbəb olmuşdur. 

*

 

“Bakı  prosesi”  -  mədəniyyətlər  arasında  dialoqun  inkişaf 

etdirilməsini nəzərdə tutan bir təşəbbüsdür. 

*

 

bu konfransda ilk dəfə olaraq 10 islam ölkəsinin də iştirak 

etməsi ilə yeni bir formanın əsası qoyulmuşdur. 

*

 

ümumilikdə 48 ölkənin, 8 beynəlxalq təşkilatın və bir sıra 

beynəlxalq  qeyrİ-hökumət  təşkilatlannın  yüksək  səviyyəli 

nümayəndələrinin iştirak etdikləri bu konfransda: 

*

 

Azərbaycanın  təşəbbüsü  ilə  ilk  dəfə  olaraq  “Mədəniy- 

yətlərarası  dialoqun  təşviqinə  dair  Bakı  Bəyannaməsi”  qəbul 

edilmiş, 

*

 

beləliklə  də  -  sivilizasiyalar  arasında  dialoqun  inkişafını 

nəzərdə  tutan  “Bakı  prosesi”nin  və  bu  prosesin  uğurla  davam 

etdirilməsi  məqsədilə  Azərbaycan  tərəfindən  təklif  edilən 

“Sənətçilər dialoq naminə” layihəsinin əsası qoyulmuşdur; 

*

 

konfransda  Azərbaycan  Prezidenti  İlham  Əliyevin  dərin 

məzmunlu  nitqi,  irəli  sürdüyü  təkliflər  və  tövsiyələr  “Bakı  pro- 

sesİ”nin qlobal bir təşəbbüsə çevrilməsinə səbəb olmuşdur. 

-

 

“Bakı 

prosesi”nin 

əsas 

iştirakçıları: 

Azərbaycan 

Respublikası  hökuməti,  YUNESKO,  BMT-nin  Sivilizasiyalar 

Alyansı, Avropa Şurası, Avropa Şurasının Şimal-Cənub Mərkəzi, 

İSESKO, BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatı. 

-

 

“Bakı prosesi”nin məqsədləri: 

*

 

mədəniyyətlər  arasında  anlaşmanın,  dialoqun  və 

tolerantlığın inkişafı; 

358 

---

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

*

 

müsəlman  və  Qərb  cəmiyyətləri  arasında  əməkdaşlığın 

inkişaf etdirilməsi; 

*

 

xalqlar arasında olan dini və mədəni gərginliyin azadılması 

məqsədilə  banşdıran  və  sakitləşdirən  qüvvələrə  dəstək 

göstərməklə  mədəniyyətlər  arasında  hörmət  və  qarşılıqlı 

anlaşmanın qurulması; 

*

 

mədəniyyətin,  mədəni  irsin  və  incəsənətin  imkanlannı 

müəyyən  etməklə,  onların  potensialının  mədəniyyətlərarası 

dialoqun  və  əməkdaşlığın  həyata  keçirilməsində  daha  səmərəli 

istifadəsi; 

*

 

mədəni  və  bədii  fəaliyyətlərin  dəstəkləməsi;  qarşılıqlı 

anlaşma  və  dialoqun  qurulması  prosesində  yaradıcılıq  və 

incəsənət adamların təkan verici qüvvə kimi tanınması; 

*

 

üzv  ölkələr  və  vətəndaş  cəmiyyətinin  cəlb  olunması  ilə, 

səlahiyyətli beynəlxalq və regional təşkilatlar arasında dialoqun 

inkişaf etdirilməsidir. 

-  “Bakı  prosesi”  çərçivəsində  həyata  keçirilmiş  əsas 

tədbirlər: 

*

 

Avropa  Şurasına  üzv  dövlətlərin  mədəniyyət  nazirlərinin 

“Mədəniyyətlərarası dialoq Avropa və onun qonşu regionla- nnda 

davamlı inkişafın və sülhün əsasıdır” mövzusunda konfrans (2-3 

dekabr, 2008); 

*

 

“Bakı  prosesi”nin  davamlılığını  təmin  etmək  məqsədilə 

2009-cu ilin oktyabr ayında Bakıda keçirilmiş İslam Əməkdaşlıq 

Təşkilatına  üzv  ölkələrinin  mədəniyyət  nazirlərinin  VI 

konfransına Azərbaycanın təşəbbüsü ilə islam ölkələri ilə yanaşı, 

10-dan çox Avropa dövlətinin təmsilçisi də dəvət olunmuşdur; 

*

 

Konfransda  Avropa  Şurasına  üzv  dövlətlərlə  İslam 

Konfransı təşkilatına üzv dövlətlərin iştirakı ilə “Mədəniyyətlər- 

arası  dialoq”  mövzusunda  “dəyirmi  masa”  keçirilmiş  və  birgə 

kommünike qəbul edilmişdir; 

*

 

2010-cu il sentyabr ayında BMT-nin Baş Məclisinin 65- ci 

sessiyasında çıxışı zamanı Prezident İlham Əliyevin Bakıda 

359 

---