Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov

Yaşar Əhmədov Azər Hətəmov 

çəkisi  72  faizə  bərabər  olmuşdur.  Son  12  ildə  yüksək 

texnologiyalar  sahəsi  üzrə  41  milyon  dollarlıq  mal  və  məhsul 

ixrac edilmişdir. 

-

 

Təhsilin  inkişafı  və  onun  keyfiyyətcə  təkmiləşdirilməsi 

birbaşa  olaraq  ölkənin  sosial-iqtisadi  inkişafına  öz  təsirini 

göstərir; 

*

 

yalnız  keyfiyyətli  təhsil  səviyyəsi  hər  hansı  bir  ölkənin 

davamlı inkişafına əlverişli zəmin yaradır; 

*

 

təhsilin  səviyyəsinə  görə  ölkələrarası  fərqlərin  aradan 

qaldıniması, eyni zamanda sosial-iqtisadi inkişafda mövcud olan 

ərazi natarazlığının “yumşalmasına” gətirib çıxaracaqdır; 

*

 

nəticədə  geridə  qalmış  ölkələrdən  inkişaf  etmiş  ölkələrə 

yönəlmiş  və  daim  artan  miqrasiya  axınlannın  səngiməsini 

gözləmək olar. 

-

 

Bu  istiqamətdə  dünya  birliyi  beynəlxalq  səviyyədə  birgə 

tədbirlər plan həyata keçirirlər; 

*

 

2000-ci 

ildə  qəbul  olunmuş  Minilliyin  İnkişaf 

Məqsədlərində  20I5-Cİ  ilə  qədər  hamı  üçün  təhsilin  inkişafı 

müəyyən edilmişdir; 

*

 

bu müddətin tamamlanması ilə əlaqədar, 2015-ci ilin may 

ayının sonunda. Cənubi Koreyanın Liçxon şəhərində, təhsil üzrə 

Ümumdünya Forumu keçirilmişdir; 

*

 

tədbirdə  qeyd  olunmuşdur  ki,  əldə  edilmiş  nailiyyətlərə 

baxmayaraq, dünyada hələ də 781 mln. savadsız insan mövcuddur 

və  120  mln-a  yaxın  uşaqlar  təhsil  almaq  imkanından 

məhrumdular; 

*

 

savadsızlığın  aradan  qaldırılması  və  hər  bir  insana  təhsil 

əldə  etmək  imkanının  yaradılması  üçün  Forum  müvafiq 

Bəyannamə  və  2030-cu  ilə  qədər  Qlobal  Fəaliyyət  Planı  qəbul 

etmişdir. 

-

 

Qlobal miqyasda təhsildə əsas məsələ savadsızlığın aradan 

qaldırılması  olduğu halda, ölkəmizdə təhsilin  təkmilləşdirilməsi 

və ən yüksək standartlaıa uyğun olması ön planda durur. 

382 

---

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

-

 

Yalnız  yüksək  ixtisaslı  mütəxəssis  rəqabətə  davamlı 

məhsulun istehsalım təmin edə bilər və yaxud müvafiq səviyyədə 

xidmətlərlə fərqlənə bilər. 

-

 

Bu  baxımdan  ölkəmizdə  təhsil  sahəsində  aparılan  köklü 

islahatlar təqdirə layiqdir. 

-

 

Xarici  ölkələrin  aparıcı  tədris  ocaqlarına  respublikadan 

gənclərin  göndərilməsi,  ali  məktəblərdə  bacarıqlı  tələbələrdən 

“Sabah”  qruplarının  təşkili,  mütamadi  olaraq  yeni,  müasir 

tələblərə cavab verən ixtisasların yaradılması, Prezident yanında 

Elm  Fondu  tərəfindən  keçirilən  “Universitetlər  qrantı” 

müsabiqələrin keçirilməsini bu istiqamətdə aparılan tədbirlərə aid 

etmək olar. 

-

 

“2007-2015-ci  illərdə  Azərbaycan  gənclərinin  xarici 

ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində görülən işlər 

təqdirə layiq hesab oluna bilər: 

*

 

son iki ildə xaricdə təhsil proqramı çərçivəsində 1300- dən 

çox gənc xaricdə təhsil almağa göndərilmişdir; 

*

 

onlardan 900 nəfər gənc bu gün istər dövlət, istərsə də özəl 

sektorda  xaricdə  əldə  etdikləri  bilik  və  bacanqları  uğurla  tətbiq 

edir. 

-

 

Son  illər  ölkənin  davamlı  sosial-iqtisadi  inkişafında 

innovativ  biliklərin  əldə  edilməsi  üçün  bir  sıra  tədbirlər  həyata 

keçirilmişdir: 

*

 

respublikamızda  texniki  sahələrə  diqqətin  yönəldilməsi 

təqdirə layİq sayıla bilər; 

*

 

məhz bu sahələrdə biliklərin əldə edilməsi, tətbiqi  işlərin 

aparılması və müvafiq nəticələrin alınmasına şərait yaradır; 

*

 

zəngin maliyyə resurslan cəmləşən inkişaf etmiş ölkələrdə 

fimdemental  sahələrdə  alınmış  nəticələrdən  də  istifadə  etmək 

lazımdır: məsələn, 2015-ci il yayında Avropa “Kollay- derində” 

fimdemental fizikanın yeni sərhədləri aşkarlanaraq qara materiya 

hissəcikləri  alınmış  və  bunun  əsasında  Yerin  yaranması  və 

təkamülü haqda əlavə məlumatların əldə edilməsi 

383 

---

Yaşar Əhmədov AzərHətəmov 

ölkəmizdə bu istiqamətdə apanlan işlərə əlavə impuls vermişdir. 

-

 

Elmi  idrakın  təkamülü  elmi  tədqiqatların  metodoloji 

prinsipləri  kimi,  həm  də  elmin  anlayışlar  aparatının  məzmunu 

haqqında  təsəvvürün,  məqsədyönlüyünün  müzakirəsini  və 

düzəldilməsini şərtləndi! irir. 

-

 

Multikulturalizmin tədqiqat obyekti kimi seçilməsi və onun 

tədqiqat  metodologiyasına  yönəldilməsi  bir  sıra  məsələlərlə 

bağlıdır: 

*

 

bu  fenomenin  və  onun  miqyasının  müasir  cəmiyyətin 

ictimai-mədəni həyatında aktuallaşması; 

*

 

müasir  elmi  və  siyasi  təsəvvürlərdə  “multikulturalizm” 

anlayışının məzmununun transformasiyası; 

*

 

çoxmədəniyətJiyin  adekvat  olmayan,  çox  vaxt  diametral 

olaraq ziddiyyətli olan qiymətləndirilməsi və inkişaf etmiş Qərb 

ölkələrinin həyatında multikulturalizmin rolu; 

*

 

tədqiqat  ədəbiyyatlannda  və  bir  sıra  müasir  dövlət 

xadimlərinin çıxışlarında qeyri-qərb mədəniyyətlərinə münasibət; 

*

 

müasir  elmdə  tədqiqatın  müxtəlif  konsepsiyalanndan  ən 

optimalına münasib olanı seçmək cəhdi. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Multikulturalizm  Mərkəzi  indiyə  kimi 

Azərbaycanda  multikulturalizmin  təbliği  və  öyrənilməsi 

istiqamətində.xeyli layihələr həyata keçirmişdir. 

-

 

Bakı  Beynəlxalq  Multikulturalizm  Mərkəzinin  gələcək  iş 

planına  Azərbaycandakı  və  xaricdəki  universitetlərdə  “Multi- 

kulturalizmə giriş” və “Azərbaycan multikulturalizmi” fənlərinin 

tədrisinin  təşkili  üçün  proqram  dəstəyinin  verilməsi,  həm  ölkə 

daxilindən, həm  də xaricdən müvafiq  mütəxəssislərin bu fənnin 

tədrisi prosesinə cəlb olunmasının təşkilinə yardım edilməsidir. 

-

 

Bu gün Multikulturalizm fənn kimi bir sıra universitetlərdə 

- Litva, Gürcüstan, Rusiya, İtaliya, Bolqarıstan, 

384 

---