Rəy verən: f.ü. f d. dos. Fazil Rüstəmov

Yaşar Əhmədov Azar Hətəmov 

-

 

Etnik 

qruplann 

milli 

mənsubiyyətlərini 

qoruyub 

saxlanmasında,  onlar  üçün  yeni  məktəblərin  istifadəyə 

verilməsində,  mədəni,  dini  abidələrin  bərpasında  və  qorunub 

saxlanmasında Heydər Əliyev Fondunun böyük xidmətləri var. 

-

 

Heydər  Əliyev  Fondu  fəaliyyəti  ilə  müxtəlif  xalqlar 

arasında  humanizm,  həmrəylik  və  dözümlülük  kimi  bəşəri 

dəyərlərin  bərqərar  olmasına,  ölkəmizdə  formalaşmış  gözəl 

ənənəyə töhfələrini verməkdədir. 

-

 

Heydər 

Əliyev 

Fondunun 

düşünülmüş, 

sistemli 

fəaliyyətində multikulturalizmin mühüm aspektlərindən biri olan 

mədəniyyətlərarası  əlaqələrin  möhkəmlənməsi  istiqaməti xüsusi 

yer tutur. 

-

 

Heydər  Əliyev  Fondu  multikulturalizm  və  tolerantlıq 

ənənələrimizin  beynəlxalq  miqyasda  təbliğinə  böyük  töhfələr 

bəxş edir. 

-

 

Heydər Əliyev Fondu Luvr Muzeyində islam Mədəniyyəti 

Bölməsinin  təşkilində,  Romada  katakombalann  bərpasında, 

yəhudi  uşaqlar  üçün  təhsil  imkanlarının  yaradılmasında, 

Strasburq və Fransanın digər regionlarındakı kilsələrin təmirində 

yaxından iştirak edir. 

-

 

Heydər  Əliyev  Fondunun  bərpa  etdiyi  Müqəddəs 

Marçellinio  və  Pietro  katakombalarmın  açılışı  da  olub  -  bu  da 

Azərbaycan  multikulturalizminin  bir  ölkə  çərçivəsində  qapalı 

inkişafını deyil, dünya çərçivəsində dinlərin və mədəniyyətlərin 

müxtəliflikləri rejimində fəaliyyət göstərməsini reallaş- dınr. 

-

 

Heydər  Əliyev  Fondu  bir-birinin  ardınca  davamlı  olaraq 

mühüm  layihələr  həyata  keçirir,  onun  təşəbbüsü  ilə  keçirilən 

“Mədəniyyətlərarası 

dialoqda 

qadınların 

rolunun 

genişləndirilməsi”,  “Qloballaşma  şəraitində  mədəniyyətlərin 

rolu”, “Çoxmədəniyyətli dünyada sülh şəraitində birgə yaşama”, 

“Azərbaycan - tolerantlıq məkanı” layihələrini xüsusi qeyd etmək 

olar. 

378 

---

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

-

 

Dünya  ictimaiyyəti,  görkəmli  şəxsiyyətlər  və  sıradan 

insanlar  Heydər  Əliyev  Fondunun  tərəfindən  bu  qəbildən  olan 

tədbirlərin  keçirilməsini,  orada  mədəniyyətlərarası  dialoqun 

inkişafına həsr olunmuş məsələlərin müzakirə olunmasını və ən 

əsası, gerçəkləşdirilməsini böyük rəğbətlə qarşılayırlar. 

-

 

Multikultural  dəyərlər  dövlətlərarası  münasibətlərə  də 

sirayət edərək onun inkişafına öz töhfəsini verir. 

-

 

Buna 

Azərbaycan-Rusiya 

əməkdaşlığını 

nümunə 

göstərmək  olar:  yaxın  qonşular  olaraq  Azərbaycan  və  Rusiya 

xalqlarının mədəniyyətləri, milli dəyərləri hər iki ölkədə hörmətlə 

qarşılanır. 

-

 

Bunun əsas əsas səbəblərindən biri Rusiya və Azərbaycan 

münasibətlərinin zəngin tarixi-mənəvi köklərinin olmasıdır: 

*

 

bu iki dövlət uzun onilliklər ərzində tarixin əhəmiyyətli bir 

dövrünü birgə yaratmışdır; 

*

 

sivilizasiyanın inkişafına, dünyada sülhün, əmin-amanlığın 

qorunmasına müştərək xidmət göstərmişdir; 

*

 

dünya  mədəniyyətinə,  bu  ortaq  tarixin  məhsulu  olan  bir- 

birindən qiymətli incilər bəxş etmişdir; 

*

 

bu mənada Azərbaycan və rus xalqlarının əlaqələri həm də 

özündə mültikultural mahiyyət daşıyır. 

-

 

Bakıda  keçirilən  beynəlxalq  tədbirlərin  iştirakçılarının 

rəyləri  təsdiqləyir  ki,  bu  gün  Azərbaycanda  çoxmillətli,  çox- 

konfessiyalı cəmiyyət mövcuddur. 

-

 

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin belə bir qənaətdədir 

ki,  “Bu,  bizim  böyük  sərvətimiz,  böyük  dəyərimizdir.  Biz  bu 

sərvəti qoruyuruq və qoruyacağıq”. 

-

 

Hətta  “Bakı  prosesi”  artıq  Avropa  mədəni  proseslərində 

yeni bir istiqamətin əsasını qoymuşdur: 

*

 

son  on  il  ərzində  “mədəniyyətlərarası  dialoq”  və 

“multikulturalizm”  mövzusu  mədəniyyət  problemlərinin  həllinə 

cavabdehlik daşıyan qurum və şəxslər qarşısında prioritet məsələ 

kimi meydana çıxmışdır; 

379 

---

Yaşar Əhmədov AzərHətəmov 

*

 

hazırda  multikulturalizmə  və  mədəni  müxtəlifliyə 

qarşılıqlı  hörmət,  hüquqlann  qorunması  elə  bir  prinsipə 

çevrilmişdir  ki,  mədəniyyətlərarası  dialoqun  qurulması  üçün 

siyasətlər, proqramlar və yeni konsepsiyalar bu reallığa əsaslanır; 

*

 

Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətində bu məsələ 

prioritet təşkil edir. 

380 

---

Multikulturalizm - fəlsəfi lüğət 

İL Multikulturalizm tədris və tədqiqat obyektidir... 

-

 

Bəşəriyyətin  mədəni  irsinin  öyrənilməsi,  təbliği  və 

qorunması  mədəni  dünyanı  bu  gün  həmişəkindən  daha  artıq 

düşündürür: 

*

 

çünki,  mədəni  özünüifadə  müxtəlifliyinin,  o  cümlədən 

onun məzmununun, xüsusilə də mədəni özünüifadə formalarının 

yox olmaq və ya ciddi ziyan çəkmək təhlükəsi olduğu hallarda onu 

qorumaq üçün tədbirlər görmək vacibdir; 

*

 

məhz  bu  səbəbdən  YUNESKO-nun  Mədəniyyətlərin 

Müxtəlifliyinə dair ümumi Bəyannaməsi (noyabr 2001-ci il) qəbul 

edildikdən  sonra  Baş  Assambleya  bu  sənədi  və  onun  həyata 

keçirilməsi  üçün  Fəaliyyət  Planının  əsas  istiqamətlərini 

müəyyənləşdirərək  21  may  tarixini  Ümumdünya  Dialoq  və 

İnkişaf naminə Mədəni Müxtəliflik Günü elan etmişdir; 

*

 

hazırda  mədəniyyətlərarası  və  sülh  naminə  dialoqa  hazır 

olan,  ərazisində  yaşayan  milli  azlıqların  hüquqlanna  hörmətlə 

yanaşan  Azərbaycanda  da  Mədəni  Müxtəliflik  Günü  yüksək 

səviyyədə qeyd edilir; 

*

 

bu  həm  də  azsaylı  xalqlara,  milli  azlıqlara  qarşı  tolerant 

münasibətin bir göstəricisidir, 

*

 

bu tolerantlığın tarixi və kulturoloji əsaslan vardır; 

*

 

bu  xalqlann  hər  birinin  vahid  Azərbaycan  xalqının  və 

mədəniyyətinin formalaşmasında öz payı vardır. 

-

 

Qloballaşan və dəyişən dünyada hər bir ölkə öz inkişafının 

davamlığımn  təmin  edilməsi  üçün  mövcud  imkanlanm 

dəyərləndirərək müvafiq strategiya yeridir. 

-

 

Bu  baxımdan  müasir  biliklərə  söykənən  mütəxəssislərin 

hazırlanması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. 

-

 

Ölkəmizin  davamlı  İnkişafının  təmin  edilməsi  üçün  bu 

istiqamətdə aparılan islahatlar vacib hesab olunur. 

-

 

Azərbaycanda  yüksək  texnologiyalar  sektoru  son  beş  ildə 

3,5 dəfəyədək artmış, aktiv internet istifadəçilərinin xüsusi 

381 

---