Rossiya iqtisodiyoti

Neft va gaz sektori Rossiya federal byudjeti daromadlarining qariyb 40 foizini, 2019-yilda esa eksportining 60 foizini tashkil etdi. 2019-yilda Tabiiy resurslar va atrof-muhitni muhofaza qilish vazirligi tabiiy resurslar qiymatini mamlakat yalpi ichki mahsulotining 60 foizigacha baholadi. Rossiya yirik iqtisodiyotli mamlakatlar orasida en past tashqi qarzga ega, ammo uning uy xoʻjaliklari daromadlari va boyliklari tengsizligi nisbatan yuqoriligicha qolmoqda. 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi ortidan mamlakat G‘arb dunyosi va uning ittifoqchilari tomonidan bir necha sanksiyalar va boykotlarga duch keldi, bu Rossiya iqtisodiyotini G‘arb moliya tizimidan ajratib qo‘yish uchun „umumiy iqtisodiy va moliyaviy urush“ sifatida tavsiflangan

TARIXI

Rossiya iqtisodiyoti beqaror. 1989-yildan boshlab uning institutsional muhiti sotsialistik buyruqbozlik iqtisodiyotidan kapitalistik bozor tizimiga aylantirildi. Rossiya sanoat tuzilmasi ishlab chiqarish va qishloq xoʻjaligiga katta sarmoya kiritishdan bozor xizmatlari, neft, gaz va togʻ-kon sanoatiga keskin oʻzgardi. Richard Cannollyning taʼkidlashicha, soʻnggi toʻrt asr davomida Rossiya iqtisodiyotining toʻrtta asosiy xususiyati mavjud boʻlib, ular tizimni shakllantirgan va siyosiy toʻntarishlarga qaramay saqlanib qolgan. Avvalo, huquqiy tizimning zaifligi xolis sudlarning qaror chiqarmasligi va shartnomalar muammoli ekanligini anglatadi. Ikkinchidan, zamonaviy iqtisodiy faoliyatning rivojlanmaganligi, 1930-yillarda juda oddiy dehqon qishloq xoʻjaligi hukmronlik qilgan. Uchinchidan, 1920-yillarda G‘arbdan qarz olish natijasida birmuncha yengillashtirilgan iqtisodiyot sababli texnologiya kam rivojlangan. Toʻrtinchidan, Rossiyada Gʻarbiy Yevropa va Shimoliy Amerikaga nisbatan turmush darajasi past edi[

Bozor iqtisodiyotiga oʻtish (1991—1998)

Sovet Ittifoqi parchalanganidan soʻng, Rossiya markazlashtirilgan rejalashtirilgan iqtisodiyotdan global integratsiyalashgan bozor iqtisodiyotiga oʻtib, tubdan oʻzgarishlarni boshdan kechirdi. Korrupsiyalashgan va tasodifiy xususiylashtirish jarayonlari yirik davlat firmalarini siyosiy oligarxlar qoʻliga oʻtkazdi, bu esa aksiyadorlik mulkini yuqori darajadagi konsentratsiyaga olib keldi.