S. F. Abdirasilov

RChoriyev. Renate
Guttuzo. Flomaster.
179
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Rasm chizishning ikkita turi mavjud: chiziqli va tusli tasvirlash. 
Ulaming asosiysi - chiziqli tasvirlash. Chunki tusli tasvirlash (shtrixlash 
yordamida bajariladi) chiziqli tasvirdan keyin bajariladi.
Har bir davrda chiziqli tasvirlashning mohir ustalari boigan. 
Ulardan buyuk rassomlar; Leonardo da Vinchi, Rafael Renato Guttuzo, 
Pablo Pikasso va boshqalar. Ular chiziqli tasvirlash orqali insonning 
ichki dunyosini, falsafiy fikrini talqin qila olganlar.
Fikrimizning 
dalili 
sifatida 
buyuk 
rassom 
Pikassoning 
«Raqqosalan> asaridir. Rassom yuqori dinamik harakatni, plastik 
egiluvchanlik, odamlarning ichki ruhiy kayfiyatini mohirona ko‘rsata 
oigan.
Shtrix. Shtrix bilan chiziq orasida farq bor. Chiziq 
biron-bir 
buyum chegarasini belgilasa, shtrix shu buyum yorug'-soyalari och- 
to‘qligini ko‘rsatib, uning hajmini yaqqol tasvirlaydi.
Shtrixlashni buyum shakliga qarab qoilaniladi.
Shtrixlami turlari ko‘p, ular quyidagilar: bir yo'nalishdagi to‘g ‘ri 
shtrixlar, yotiq shtrixlar, aylana shakldagi shtrixlar va boshqalar. 
Bulardan ko‘proq qoMlaniladigani - yotiq shtrixlar.
Shtrixlar orqali kenglik, chuqurlikni tasvirlashda ham qo‘llaniladi. 
Old ko‘riiiishdagi shtrixlar aniq b o iib olisdagilari esa uzoqlashgan sari 
bir-biri bilan tutashib fazoviy kenglikni tasvirlaydi. Bu tasvirlovchining 
ko‘proq tajribasi yoki mohirligiga bog'liqdir.
Quyuq 
soyalami 
bir 
qavat 
shtrixlash bilan qoplanmaydi, uning 
uchun bir necha marta shtrixlar yuritish 
lozim. 
Har 
bir 
yuritilgan 
shtrix 
yo‘nalishi ozgina o ‘zgartirilib beriladi.
Shtrix chiziqlar oralig‘i bir-biriga yaqin 
boigani ma’qul. Masalan, inson ko‘zi, 
burni, og‘zi va boshqa qismlarini 
tasvirlashda 
qisqacha 
shtrixlardan 
foydalaniladi.
Uzunroq shtrix!ar asosan hajmli 
tasvirlar, katta tekisliklar, soyalai- yoki 
qoralama rasmlami chizishda q o ila-
G ‘.A bdurahm onov.
S.Rahim ov portreti.
180
www.ziyouz.com kutubxonasi

---