S. K. Ganiyev, A. A. Ganiyev, D. Y. Irgasheva ma’lumotlar bazasi xavfsizligi

ma’lumotlar bazasi obyektlaridan foydalanish
quyidagilar tomonidan belgilanadi:
- ma’lumotlar bazasi egasi;
- foydalanishga urinuvchi ma’lumotlar bazasi subyektining 
identifikatori;
- ma’lumotlar bazasi subyekti egalik qiluvchi ma’lumotlar 
bazasi obyektidan foydalanish imtiyozlari;
- ma’lumotlar bazasi subyektining ma’muriy imtiyozlari;
- subyektga ajratilgan resurslar.
130

---

Ta’kidlash lozimki, ushbu siyosatga binoan ma’lumotlar bazasi 
obyektlari egalari o ‘z obyektlari uchun javobgarlar; ma’lumotlar 
bazasi obyektlari egasi o‘zlarining obyektlaridan foydalanishni yoki 
ulami boshqarishni, 
foydalanishni diskresion boshqarish
 
asosida, 
boshqa foydalanuvchilarga taqdim etishlari mumkin; ma’lumotlar 
bazasi foydalanuvchilari faqat o‘zlariga taqsimlangan 
resurslardan
foydalanish vakolatiga egalar.
P.ACCOUNT — 
ma ’lumotlar bazasi foydalanuvchilari quyida-
gilarga javobgarlar:
- obyekt egasi tomonidan belgilangan obyektdagi amallarga;
- ma’lumotlar bazasi ma’muri tomonidan belgilangan harakat- 
larga.
MBBT axborot texnologiyasining texnik va muhitining 
fimksional jixatiga bog‘liq.
MBBT 
bo ‘yicha taxminlar
:
A.TOECONFIG - MBBT o‘matilgan, konfíguratsiyalangan 
va o‘zining baholangan konfiguratsiyasiga muvofiq boshqariladi.
Asosiy tizimli taxminlar.
Fizik taxminlar:
A.PHYSICAL — MBBT va bazaviy tizim resurslari foydala­
nish vositalarini boshqarish doirasida joylashgan bo‘lib, begona 
foydalanuvchilarning va ma’lumotlar bazasidan foydalanuvchilar- 
ning tizimdan ruxsatsiz fizik foydalanishlarini bartaraf etadi.
Konfiguratsiya. taxminlari:
A.SYS.CONFIG — bazaviy tizim (operatsion tizim va/yoki 
tarmoq xavfsizligi servislari va/yoki maxsus dasturiy ta’minot) o‘r- 
natilgan, konfíguratsiyalangan va o‘zining xavfsiz konfiguratsiya­
siga muvofiq boshqariladi.
A.ACCESS — bazaviy tizim shunday konfiguratsiyalanganki, 
tizimdan faqat shaxslaming ruxsatli guruhi foydalanishi mumkin.
A.MANAGE — MBBTni bazaviy tizimini va axborot xavf-
sizligini boshqarish uchun bir yoki widan ortiq puxta bilimli__
ishonchli shaxslar belgilanadi.