S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Dorivorlik xususiyati
. yangi zaytun barglaridan damlama va ekstrakt tayyorlanadi. Ekstrakti 
gipertoniyadagi shishlarni engillashtirish uchun diuretik sifatida ishlatiladi, u qon bosimini 
pasaytiradi, nafasni normallashtiradi. Yevropa zaytun moyi , yallig'lanishga qarshi, jarohatni 
davolash, yumshatuvchi, ich yumshatuvchi ta'sirga ega, o't pufagidagi toshlarni eritishga 
yordam beradi. 
Pechakdoshlar 
(Convolvulaceae 
Juss.)
oilasiga mansub bir 
yillik va koʻp 
yillik chirmashuvchi yoki ilashib oʻsuvchi oʻsimliklar turkumi, begona oʻt. 250 dan ortiq turi 
bor. Oʻzbekistonning barcha hududlarida oʻsadigan dalapechagi yoki qoʻypechak turi dala 
ekinlari orasida, shuningdek, yoʻlyoqalari, kanallar boʻylarida ko’p uchraydi. Yoʻqotish qiyin 
boʻlgan begona oʻt hisoblanadi. Barglari yoysimon yoki nayzasimon. Gullari  toʻgʻri, 
karnaysimon, 
ikki 
jinsli, 
yirik, uz. 6-7 sm, 
kosabarglari 
5 
ta, 
tutashmagan. 
Mevasi koʻsakcha, iyun-oktabrda gullab urugʻlaydi.  Ildiz bachkilari va urugʻidan koʻpayadi. 
Sistematikasi 

---

101 
Bo‘lim.
Magnoliyatoifa (gulli, yopiq urug‘li) o ‘simlikIar (Magnoliophyta yoki
Angyospermae)
 
Ajdod (sinf).
Magnoliyasimonlar (ikki urug‘pallalilar)
 
(Magnoliopsida yoki Dicotyledones)
- Магнолиевые или
 
Двудольные 
Ajdodcha (sinfcha)- 
Yalpizkabilar 
(Lamiidae) 
— Яснотко-вые (Губоцветные) 
Qabila. 
Pechaknamolar (Convolvulales) - Вьюнковые
 
Oila. 
Pechakdoshlar (Convolvulaceae Juss.) - Вьюнковые
Turkum. 
Arxaro‘t (Calystegia R.Br.) - Повой
Tur
. Arxaro‘t (Calystegia sepium (L.) R. Br.) ko‘p yillik. Ariq, daryo bo‘ylari, sernam joylarda 
o’sadi. Poyasi chirmashib o’suvchi , uzunligi 100 dan 320 sm gacha boradigan, barglari 
navbatma-navbat joylashgan o’simlik hisoblanadi.
Arxaro‘t - Calystegia sepium (L.) R. Br. 
Dorivorlik xususiyati. Arxaro’tning barcha tana qismlaridan ishlatiladi. Bu o’simlik diuretik, 
yumshatuvchi, tonik sifatida, og'riq qoldiruvchi vosita sifatida ishlatiladi. O'rta Osiyoda kukun 
shaklidagi o't kukuni jarohatni davolash vositasi sifatida, ayniqsa kuyish paytida ishlatiladi.