273
hansısa bir nəzəriyyəyə uyğunlaşdırmağa cəhd edən dövlət
gec-tez dağılır. İnsanlar intellektual və fiziki qabiliyyətlərinə
görə müxtəlif olduqlarından sinifsiz, təbəqəsiz cəmiyyət
xəyaldır. Cəmiyyətin stratlaşması təbiidir. Sovet cəmiyyətində
anti stratlaşma siyasəti aparılırdı və süni strukturaya malik idi.
Bu səbəbdən də dağıldı. Bunu çağdaş Kommunist Partiyasının
üzvüləri nəzərə alsalar yaxşıdır.
s
b
a
Şəkildə cəmiyyətin pramidal strukturunun en kəsiyi
göstərilmişdir. Göründüyü kimi şərti olaraq pramidanı üç
hissəyə –
alt, orta və
üst - təbəqəyə bölmək olar. Şübhəsiz, bu
təbəqələrin hər biri də injə quruluşa malikdir. Hər təbəqə özü
çoxlu sayda subtəbəqələrdən (a, v, s)
səviyyələrdən ibarətdir
Pramidal strukturada səviyyələrin sayının yüzlərlə,
minlərlə olduğunu fərz etmək olar. Səviyyələrin sayı toplumun
sayına və mentalitetinə uyğun müəyyənləşir. Hər yuxarı
səviyyənin təmsilçiləri özündən aşağı səviyyələrin adamlarını
idarə etmək və onlara intellektual-mədəni qulluq etmək
imkanı, şansı qazanırlar.
Səviyyələrarası fərq bərabər deyildir. Səviyyələrarası
fərq, səlahiyyətlər arasındakı fərq tərtibindədir. Pramidanın
zirvəsinə qalxdıqca iki qonşu səviyyə arasındakı fərq artır, yəni
səviyyələrin sıxlığı azalır, aşağı endikcə isə azalır yəni
səviyyələrin sıxlığı artır. Prezidentlə Baş Nazirin tutduğu
səviyyələr arasında fərq onların qulluq səlahiyyətləri arasındakı
1
2
3