Samarqand davlat universiteti a. Babayarov, F. Meliyev, I. Ximmatov, M. Subharwall

Ethernet tarmog‘i uchun Linuxda TCP / IP ni sozlash 
Linuxda TCP/IP tarmoq protokollari bilan ishlash uchun faqat 
oddiy interfeys yetarli, lekin agar xostlarni bir-biri bilan birlashtirish 
kerak bo‗lsa, albatta, tarmoq interfeysi, qandaydir tarmoq uskunalari va 
ma'lumotlarni uzatish kanallari kerak bo‗ladi. Bundan tashqari, tarmoq 
konfiguratsiyasi uchun (
/ sbin / ifconfig, / sbin / route
va boshqalar) 
o‗rnatilgan yordamchi dasturlarga ega bo‗lishi kerak. Bundan tashqari, 
tarmoq uchun konfiguratsiya fayllari bo‗lishi kerak (masalan 
/ etc / 
hosts
) va Linux yadrosi tomonidan tarmoq qo‗llab –quvvatlanishi kerak. 
Tarmoqni terminalidan sozlash 
Linux Ubuntu uchun tarmoq boshqaruvchisiz(Network Manager) 
tarmoqni avtomatik sozlashni standart tizim skriptlari yordamida ko‗rib 
chiqamiz. Buning uchun quyidagi amallar bajarilishi kerak: 

Tarmoq interfeysini yoqish va tarmoqqa ulanish; 

IP -manzilni o‗rnatish; 

DNS serverlarining manzillarini olish. 
Bu qadamlar juda ramziy, chunki tizim biz uchun hamma narsani 
bajaradi. Endi faqat kerakli sozlamalarni o‗rnatish kerak bo‗ladi. Lekin 
birinchi navbatda, qanday tarmoq interfeyslari tizimga ulanganligini 
aniqlash kerak, buning uchun quyidagi buyruqdan foydalansa bo‗ladi: 
ip link show 
Yoki, 
ifconfig
buyrug‗idan xam foydalanish mumkin: 
 Ifconfig 

---

107 
 
47-rasm.ipconfig buyrug‗i natijasi 
Rasmdan ko‗rish mumkinki tizimda faqat bitta interfeys- 
enp0s3
mavjud, 
lo
ham bor, lekin u virtual. 
Tarmoq sozlamalari 
/etc/network/interfaces
faylida joylashgan. 
Dinamik ip -adresni olishni sozlash 
Yuklash paytida interfeysni ishga tushirish va DHCP orqali 
avtomatik 
ravishda 
IP-manzilni 
olish 
uchun 
ushbu 
/etc/network/interfaces
faylida quyidagi satrlar qo‗shiladi. 
auto enp0s3 
iface enp0s3 inet dhcp 
auto satr sintaksisi oddiy. Bu satr auto so‗zi va tarmoq interfeysi 
nomidan iborat.
$ iface interface_nomi inet uning_turi 
IP -manzilni olish 
turi
bir nechta qiymatga ega bo‗lishi mumkin, 
lekin biz faqat ikkitasi: dhcp va staticlarni ko‗rib o‗tamiz. 
Sozlashlarni tugatgandan so‗ng, faylni saqlab,tarmoq xizmatini 
qayta ishga tushirish kerak: 
sudo service networking restart 
Agar tarmoq kabeli ulangan bo‗lsa va yuqorida keltirilgan amallar 
to‗g‗ri qilingan bo‗lsa, tarmoq ishlaydi. 

---

108 
Linux ubuntuda statik ip manzilini sozlash 
Statik IP-manzilni sozlashda, kompyuter DHCP-server bilan aloqa 
o‗rnatmaydi, shuning uchun tarmoqni sozlash faylida ko‗rsatiladigan 
boshqa parametrlar ko‗proq bo‗ladi. 
Tarmoq konfiguratsiya fayli quyidagicha bo‗ladi: 
auto eth0 
iface eth0 inet static 
address 192.168.1.7 
gateway 192.168.1.1 
netmask 255.255.255.0 
network 192.168.1.0 
broadcast 192.168.1.255 
Dastlabki ikkita satrda hamma narsa aniq va quyidagilar interfeys 
sozlamalarini o‗rnatadi: 
address
- komyuter IP -manzili; 
gateway
- Internetga kirishni ta'minlaydigan shlyuz; 
netmask
- tarmoq niqobi; 
network
- tarmoq manzili, shlyuz bilan bir xil manzilga ega, faqat 
bir(1) o‗rniga nol(0); 
broadcast
- tarmoqning keng mashtabli manzili, unga yuborilgan 
paket mahalliy tarmoqdagi barcha kompyuterlarga yuboriladi. 
Bu yerda, network va broadcast tarmoqning birinchi va oxirgi IP -
manzili. Bu o‗zgarishlarni faylda saqlab va tarmoqni qayta ishga 
tushirish kerak: 
sudo service networking restart 
Agar barcha parametrlar to‗g‗ri ko‗rsatilgan bo‗lsa, tarmoq ishlaydi. 
Ammo, agar kamida bitta xatoga yo‗l qo‗yilsa, tarmoqqa kirib 
bo‗lmaydi. 
Linux Ubuntuda tarmoqni qo‗lda sozlash 
Agar tarmoqni terminal orqali faqat bir marta sozlash kerak bo‗lsa, 
konfiguratsiya fayllarini tahrirlash shart emas. 
IP
buyrug‗i bilan 
tarmoqni sozlashga aloqador ko‗p amallar bajarish mumkin.
Bu buyruq 

---

109 
tarmoqni boshqarish uchun ishlatiladi va odatda barcha distributivlar 
tarkibiga kiritilgan.
Yuqoridagi misolda bo‗lgani kabi, tarmoq interfeyslari ro‗yxatini 
chiqaramiz: 
48-rasm.Tarmoq interfeysi ro‗yxati 
Tarmoq Interfeysi aniqlanganidan so‗ng, konfiguratsiyaga o‗tish 
mumkin. 
DHCP orqali IP -manzilni olish 
Dastlab, interfeys yoqiladi: 
sudo ip link set enp0s3 up 
Keyin, dhclient buyrug‗i yordamida ip so‗raladi: 
sudo dhclient enp0s3 
Shu bilan tarmog‗ini sozlash tugallanadi. IP -manzil bor va DNSni 
sozlashgina qoladi. 
 

---

110 
Statik IP konfiguratsiyasi 
Interfeys yoqiladi: 
sudo ip link set enp0s3 up 
 
Interfeys uchun IP -manzilni, tarmoq niqobini va broadcast-manzilini 
o‗rnatamiz: 
sudo ip addr add 192.168.1.7/255.255.255.0 broadcast 192.168.1.255 
dev enp0s3 
Shlyuzning IP -manzilini ko‗rsatiladi: 
sudo ip route add default via 192.168.1.1 
Bu erda 192.168.1.7 - IP -manzil, 255.255.255.0 - tarmoq maskasi, 
192.168.1.255 - broadcast manzili. Tarmoq sozlovchi shu manzillarni 
o‗zini qiymatlari bilan almashtiradi.